Quantcast
Channel: ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΨΥΧΙΚΑ ΠΑΣΧΟΝΤΩΝ
Viewing all 114 articles
Browse latest View live

Ο Συνήγορος του Πολίτη για την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας

$
0
0


       Με αφορμή την 10ηΟκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, ο Συνήγορος του Πολίτη υπογραμμίζει την σημασία της ανάπτυξης και εύρυθμης λειτουργίας του συστήματος ψυχικής υγείας, καθώς και της ολοκλήρωσης της ψυχιατρικής μεταρρύθμισης στην χώρα μας.  




To μνημόνιο, οι διαθεσιμότητες και η αποασυλοποίηση

$
0
0


Ο ξαφνικός θάνατος των ψυχιατρείων

Του Ι. Μπεθάνη
Η βίαιη αποασυλοποίηση –ως απόφυση του μνημονίου- είναι το flipsideτης διαρκούς αποασυλοποίησης. Στην πρώτη περίπτωση το ψυχιατρείο διαχέεται ως είχε στο –νοσοκομειακό- ΕΣΥ, στη δεύτερη περίπτωση η αποασυλοποίηση μετατίθεται για το απώτερο μέλλον –πότε 2010, πότε 2015, πότε 2020.

Η ένταξη της αποασυλοποίησης στη μνημονιακή επιταγή για απολύσεις 11.000 εργαζομένων εντός του 2014 αποτελεί ένα κουτοπόνηρο ελιγμό ώστε να ικανοποιηθεί η σχετική νόρμα, ακυρώνει όμως και διαστρέφει μια στόχευση που –θα έπρεπε να- αντιπροσωπεύει την επιστροφή των ατόμων με ψυχική αναπηρία στην κοινότητα.

Το μέτρο της διαθεσιμότητας εξάλλου είναι σαν τη ρωσική ρουλέτα – οι άσφαιρες βολές –βλ. κινητικότητα- αφορούσε το πρώτο κύμα, το δεύτερο που επίκειται όμως είναι πολύ πιθανό να πληγεί από πραγματικά πυρά –βλ. απολύσεις. Επιπλέον, η υπαγωγή 230 εργαζομένων στην κινητικότητα και η αναστολή της λειτουργίας για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα 4 κλινικών οξέων στην Αθήνα και 1-2 στη Θεσσαλονίκη ακυρώνει τη δυνατότητα βραχείας νοσηλείας των ασθενών στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα και εξωθεί το σύστημα εφημεριών στα όρια του.
 
Οι συγκεκριμένες επιλογές αποτελούν μια παλινδρόμηση στο 1999 όταν οι σεισμοί είχαν θέσει εκτός εφημερίας τις μονάδες οξέων του ΨΝΑ. Η σχεδιαζόμενη ταχεία μετεγκατάσταση των μονάδων αυτών είναι εξαιρετικά αμφίβολη αν λάβει κανείς υπόψη του πόσο χρονοβόρες είναι οι κτηριακές προσαρμογές και πόσο μεγάλες είναι οι αντιστάσεις όλων των εμπλεκόμενων φορέων στα νοσοκομεία υποδοχής. Οι υπηρεσίες ψυχικής υγείας ήταν πάντα ο παρίας του ΕΣΥ και η εξώθηση των Ψυχιατρικών Τομέων είτε στην περιφέρεια του Νοσοκομείου είτε στις εγκαταστάσεις του παλιού νοσοκομείου –σε περιπτώσεις νεοαναγειρόμενων- καταδεικνύουν του λόγου το αληθές. Εάν λοιπόν βγουν από την εφημερία 60-80 κλίνες τότε τα Ψυχιατρικά Τμήματα τα οποία λειτουργούν ήδη με κάλυψη άνω του 100% τα περισσότερα – βλ. ράντσα – είτε θα πλημμυρίσουν στα ράντσα, είτε θα κάνουν αποθεραπεία εξπρές είτε θα δέχονται μόνο ακούσια περιστατικά είτε –το πιθανότερα και τα τρία αυτά μαζί

Ο ξαφνικός θάνατος των ψυχιατρείων έχει πολλές διαφορές από τον αντίστοιχο της ΕΡΤ- ο ιδιωτικός τομέας δεν μπορεί να υποκαταστήσει το δημόσιο διότι μεγάλη μερίδα των ακούσιων περιστατικών –οι νέοι χρόνιοι που αποτελούν τον σκληρό πυρήνα των εισαγωγών, οι ασθενείς της περιστρεφόμενης πόρτας- δεν έχουν τους πόρους για να στραφούν στην ιδιωτική περίθαλψη.
 
Οι επιπτώσεις αυτών των μέτρων θα είναι αφενός καταστροφικές γι’ αυτούς τους λόγους βραχυπρόθεσμα και αφετέρου θα απαξιώσει το πρόταγμα της αποασυλοποίησης το οποίο θα συνδεθεί στη μνήμη όλων με την απορρύθμιση του ξαφνικού θανάτου. Επιπλέον, είναι βέβαιο ότι η υλοποίηση των μέτρων θα συνοδευθεί από τη δυσφήμηση των εργαζομένων και των παρεχόμενων ψυχιατρικών υπηρεσιών –όπως και στην περίπτωση της ΕΡΤ και κάθε υπό κατάργηση οργανισμού-. Ο επακόλουθος στιγματισμός της ψυχιατρικής περίθαλψης θα έχει ως συνέπεια να μετατραπεί η ψυχική υγεία στο σακάτη του ΕΣΥ ένας τομέας που θα αδυνατεί να αντλήσει πόρους και να ενταχθεί στην εκάστοτε πολιτική ατζέντα.
 
Η συγκεκριμένη εκδοχή της αποασυλοποίησης είναι προφανές ότι συνδέεται με τη συρρίκνωση του δημοσίου και την πολιτική αλαζονεία και όχι με το Σύμφωνο Andor-Λυκουρέντζου. Η σύντμηση των σχετικών προθεσμιών από δύο έτη σε λίγους μήνες μαρτυρούν ότι αναπαράγεται το μοντέλο της ΕΡΤ –ανακοίνωση του θανάτου του οργανισμού και εσπευσμένη μεταφύτευση του εν συνεχεία. Η αποϊδρυματοποίηση-αποασυλοποίηση είναι μια σύνθετη διαδικασία, έχει πολλές συνιστώσες και το κυριότερο συνιστά αλλαγή παραδείγματος- την μετατόπιση από ένα σύστημα εγκλεισμού που διαχειρίζεται την κρίση του ψυχωσικού σε ένα τομεοποιημένο δίκτυο υπηρεσιών που διασφαλίζει την παραμονή του πάσχοντα στην κοινότητα. Η ανάπτυξη των κοινοτικών υπηρεσιών αφενός στα αστικά κέντρα και αφετέρου σε όλη την επικράτεια- αποτελεί την αναγκαία αν και όχι επαρκή συνθήκη για την ευόδωση αυτού του στόχου. Η αναπαραγωγή της ρυθμιστικής λειτουργίας των νοσηλευτικών τμημάτων ως ρακοσυλλέκτες της ψυχικής οδύνης-τόπος εναπόθεσης των «αρρύθμιστων» ψυχωσικών συνιστά ένα επανιδρυματισμό εντός των τειχών. Οι κοινοτικές υπηρεσίες θα πρέπει να επικεντρωθούν στην ψυχοκοινωνική υποστήριξη των ατόμων με σοβαρές ψυχικές διαταραχές σε συνεργασία με όλο το εύρος των κοινωνικών υπηρεσιών ώστε να γίνει πράξη η κοινωνική τους ένταξη. Η τωρινή λειτουργία των –ισνών- κοινοτικών υπηρεσιών πόρρω απέχει από την εφαρμογή αυτού του μοντέλου. Εάν εξαιρεθούν ορισμένες νησίδες οι υπάρχουσες κοινοτικές δομές λειτουργούν είτε ως εξωτερικά ιατρεία είτε ως μονάδες υποδοχής των «μη-δυσίατων ψυχικών νοσημάτων» διαιωνίζοντας με αυτό τον τρόπο το φαινόμενο της περιστρεφόμενης πόρτας. Το απόστημα που εκφράζεται με το μονόδρομο συγγενής-εισαγγελία-αστυνομία-ψυχιατρικό τμήμα πρέπει να σπάσει. Και οι ευθύνες βαραίνουν όλους τους εμπλεκόμενους επαγγελματίες-διοικήσεις-πολιτική ηγεσία που ορίζουν ως αμετάκλητη θεραπευτική συνθήκη του ψυχικά πάσχοντα την αναγκαστική νοσηλεία.

Παρακράτηση συντάξεων - Ενδυνάμωση του πάσχοντα ή επανιδρυματισμός;

$
0
0

Του Ι. Μπεθάνη

                         Η αρνητική διάκριση των ψυχικά πασχόντων
Η παρακράτηση των συντάξεων των ατόμων με ψυχικές διαταραχές συνιστά μέτρο αρνητικής διάκρισης διότι στερεί αποκλειστικά από τους πάσχοντες από ψυχική και νοητική αναπηρία που διαβιούν σε Μονάδες μακράς νοσηλείας το εισόδημα τους. Ο ιδρυματικός πληθυσμός γίνεται αντικείμενο αρνητικής μεταχείρισης επειδή ακριβώς λόγω της ψυχικής και νοητικής του κατά κύριο λόγο αναπηρίας αδυνατεί να αρθρώσει ένα λόγο, μια φωνή διαμαρτυρίας και να κάνει τη φωνή του να ακουστεί. Παράλληλα, άλλες κατηγορίες χρονίων πασχόντων που επιφέρουν ίση ή και μεγαλύτερη δαπάνη εξαιρούνται από την εφαρμογή ανάλογων μέτρων διότι αποκλίνουν λιγότερο από τη νόρμα του φυσιολογικού, διατηρούν ένα ευρύτερο κοινωνικό δίκτυο και διαθέτουν μεγαλύτερη διαπραγματευτική ισχύ λόγω της μεγαλύτερης κοινωνικής τους ένταξης. 
 
Ο εκτός των τειχών ιδρυματικός πληθυσμός λόγω του κοινωνικού του αποκλεισμού αποτελεί έρμαιο της κρατικής κηδεμονίας και, επομένως, η επιχείρηση αποστέρησης των κοινωνικών του δικαιωμάτων συνιστά μια πιο ανώδυνη και ευλογοφανή επιλογή. Το άρρητο σημαινόμενο αυτής της πρακτικής είναι το αρνητικό στερεότυπο «αυτοί – οι τρελοί, οι καθυστερημένοι- δεν καταλαβαίνουν, δεν έχουν ανάγκη».
 
Εμπορευματοποίηση του ασφαλιστικού συστήματος
Από την άλλη η παρακράτηση των συντάξεων φαλκιδεύει το στοιχείο της αλληλεγγύης που αποτελεί το θεμέλιο του ασφαλιστικού συστήματος – την παραδοχή ότι οι οικονομικά ισχυρότεροι και οι υγιείς καλύπτουν με τις εισφορές τους το κόστος κάλυψης της υγειονομικής περίθαλψης των συμπολιτών τους που έχουν πιο σοβαρά προβλήματα υγείας. Το ασφαλιστικό σύστημα μετατοπίζεται, εκτρέπεται σε μια λογική συνεισφοράς των ασφαλισμένων ανάλογα με το βαθμό αναπηρίας τους – μια λογική ιδιωτικοοικονομκή που προσεγγίζει αυτήν της ασφάλισης οχημάτων.
Επανιδρυματισμός
Τέλος, η παρακράτηση των συντάξεων συνιστά μια οπισθοδρόμηση στην ασυλική λειτουργία της συρρίκνωσης των αναγκών του πάσχοντα στο ελάχιστο – σίτιση, στέγαση, φαρμακοθεραπεία. Η διαδικασία ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης των ατόμων με ψυχική και νοητική αναπηρία συναρτάται με την επανάκτηση των κοινωνικών του δικαιωμάτων και την παροχή των μέσων για τη μεγαλύτερη δυνατή αυτοπραγμάτωση τους. Η αποστέρηση των υλικών μέσων που διαθέτουν ακυρώνει αυτή τη διαδικασία και αναπαράγει τη λογική του ολοπαγούς ιδρύματος, στο πλαίσιο του οποίου συρρικνώνονται οι εκφάνσεις της ζωής που αποτελούν το πεδίο αυτοπραγμάτωσης του ατόμου και η ιδιωτική και κοινωνική ζωή απαλλοτριώνεται από μια επίφαση θεραπευτικού ολοκληρωτισμού που στην πράξη εκπίπτει σε μια κενή νοήματος λειτουργία στοιχειώδους φροντίδας και υπαγωγής στην ιδρυματική ρουτίνα.
Παραβίαση Διεθνών Συμβάσεων 
για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία
Η παρακράτηση των συντάξεων αποτελεί παραβίαση, εκτός άλλων, της Σύµβασης για τα δικαιώµατα των ατόµων µε αναπηρίες (30 Μαρτίου 2007) την οποία η χώρα μας έχει επικυρώσει με το ν. 4074/2012. Ειδικότερα, συνιστά παραβίαση του άρθρου 4 παρ.1β’, 12 παρ. 2, 4 και 5, του άρθρου 19 όπως και της παρ. 2ε'του άρθρου 28 (δικαίωμα σε «Ικανοποιητικό επίπεδο διαβίωσης και κοινωνική προστασία»), που αναφέρει: 
«Τα Κράτη Μέρη αναγνωρίζουν το δικαίωμα των ΑμεΑ στην κοινωνική προστασία και στην απόλαυση του δικαιώματος αυτού χωρίς διάκριση λόγω της αναπηρίας και λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να εγγυηθούν και να προωθήσουν το δικαίωμα αυτό, συμπεριλαμβανομένων μέτρων για: (ε’) να διασφαλίσουν ίση πρόσβαση των ΑμεΑ σε συνταξιοδοτικά επιδόματα και προγράμματα».

Η παρακράτηση συντάξεων 
στο βωμό κάλυψης του δημοσιονομικού κενού
Είναι προφανές ότι το μέτρο αποβλέπει στην κάλυψη του δημοσιονομικού κενού που υπάρχει στη χρηματοδότηση των Μονάδων Ψυχικής Υγείας – οι κοινοτικές υπηρεσίες συρρικνώνονται και επαναιδρυματοποιούνται ως συνέπεια αυτής της πολιτικής. Η μεταβολή της αναλογίας του προσωπικού – ασθενών στις στεγαστικές δομές επί τα χείρω –λιγότερο προσωπικό για τους ενοίκους των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης–, η βαθμιαία κατάρρευση των υφιστάμενων μονάδων λόγω της μη-πλήρωσης των κενών των υπαλλήλων που αποχωρούν, ο αποκλεισμός των ανασφάλιστων από την παροχή υπηρεσιών ψυχικής υγείας, αποτελούν ήδη συμπτώματα αυτής της πολιτικής. Το συγκεκριμένο μέτρο αποβλέπει στη δημιουργία ενός μείγματος πόρων χρηματοδότησης στο οποίο οι ασθενείς θα εισφέρουν περισσότερο -και δη οι ασθενείς που πάσχουν από τις πιο σοβαρές ψυχικές διαταραχές – και το κράτος λιγότερο.

Υποκριτικές Αιτιάσεις
Η συγκεκριμένη πολιτική υιοθετείται με το πρόσχημα του περιορισμού της διασπάθισης των συντάξεων των ψυχικά ασθενών από τους δικαστικούς συμπαραστάτες ή τους φορείς -ΜΚΟ και δημόσια νοσοκομεία- που έχουν αναλάβει τη φροντίδα τους. Η υπαρκτή δυσλειτουργία στη διαδικασία αξιοποίησης του εισοδήματος του ασθενή αποτελεί το μανδύα της καταστρατήγησης των δικαιωμάτων του. Κατ'αναλογίαν οι στρεβλώσεις στη λειτουργία ορισμένων κοινοτικών στεγαστικών δομών και οι αφοριστικές γενικεύσεις για τους χρόνιους ασθενείς -“αυτοί δεν κάνουν για έξω” -θα αποτελούσαν το άλλοθι για την επιστροφή του πάσχοντα στο άσυλο- “όπου οι καημένοι έκαναν και τη βόλτα τους”.

Μέσα υποστήριξης πασχόντων 
για τη διαχείριση του εισοδήματος
Παρά ταύτα, είναι απαραίτητο να καλυφθεί το κενό που υπάρχει στην υποστήριξη των ατόμων με ψυχική και πνευματική αναπηρία στη διαχείριση των εισοδημάτων τους. Το πρόβλημα αυτό είναι διττό – αφορά αφενός τα μέσα που πρέπει να παρασχεθούν και αφετέρου τη διαδικασία ελέγχου και αξιολόγησης.
        Σε ό,τι αφορά τα μέσα ιδιαίτερα κρίσιμη είναι η διαδικασία ενδυνάμωσης του ασθενή και προαγωγής των δεξιοτήτων του ώστε να μπορεί να διαχειριστεί το εισόδημα του και να πραγματώσει την αυτονομία του. Το εγχειρίδιο αξιολόγησης της ποιότητας των Μονάδων Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασηςέχει πληθώρα κριτηρίων που αναφέρονται σε αυτή την παράμετρο της αποκαταστασιακής διαδικασίας -βλ. Κριτήρια 39, 46, 47, 53 και ιδιαίτερα 54.2: «Το προσωπικό της δομής υποστηρίζει τους ενοίκους στη διαχείριση των διαθέσιμων οικονομικών τους πόρων»
Παράλληλα, η 876/2000 Υπουργική Απόφαση στα άρθρα 14 και 17 αναφέρεται επίσης αδρά στο πλαίσιο προαγωγής
 της δυνατότητας των ασθενών να διαχειρίζονται το εισόδημα τους.
Επίσης, σύμφωνα με το άρθρο 26 της Σύμβασης, με τίτλο “Ενίσχυση των ικανοτήτων και αποκατάσταση”:
        «Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν αποτελεσματικά και κατάλληλα μέτρα, συμπεριλαμβανομένης και της υποστήριξης και της καθοδήγησης σε άτομα/ομάδες σχετικές με την αναπηρία, για να διευκολύνουν τα ΑμεΑ να αποκτήσουν και να διατηρήσουν τη μέγιστη ανεξαρτησία, πλήρη σωματική, διανοητική, κοινωνική και επαγγελματική ικανότητα, και την πλήρη αποκατάσταση και συμμετοχή σε όλες τις πτυχές της ζωής».

Αναφορικά με την υλοποίηση των συγκεκριμένων αποκαταστασιακών στόχων θα πρέπει να εντοπιστούν οι υπάρχουσες καλές πρακτικές σε αυτό το πεδίο και να διαχυθούν ώστε να καλυφθεί το έλλειμμα τεχνογνωσίας στη διαδικασία προαγωγής κοινωνικών δεξιοτήτων. Η θεραπευτική πρακτική και η αποκαταστασιακή διαδικασία θα πρέπει να εγκαταλείψει την στείρα πρακτική των μικροκατασκευών και να εστιάσει στην ανάκτηση των δεξιοτήτων της καθημερινής ζωής.
 
      Παράλληλα, θα πρέπει για το σύνολο των ασθενών να εισαχθεί η υποστήριξη στη λήψη αποφάσεων σύμφωνα με τις επιταγές της Σύµβασης για τα δικαιώµατα των ατόµων µε αναπηρίες.
 Η αρχή αυτή συνιστά τη μετατόπιση από ένα πλαίσιο κηδεμονίας που εστιάζει στα γνωστικά ελλείμματα του ασθενή και του αποστερεί τη δυνατότητα να προβαίνει σε οποιουδήποτε είδους δικαιοπραξία σε ένα πλαίσιο ενδυνάμωσης που παρέχει στον ασθενή τα μέσα και τις δυνατότητες για να προσεγγίσει τις επιθυμίες και δυνατότητες του.

Διεθνείς Συμβάσεις και μέτρα υποστήριξης
Σύμφωνα με το άρθρο 12 της Σύμβασης, με τίτλο “Ισότιμη αναγνώριση ενώπιον του νόμου”:
«3. Τα Κράτη Μέρη λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα για να παρέχουν πρόσβαση στα ΑμεΑ για την υποστήριξη την οποία πιθανώς να χρειάζονται, στην άσκηση της ικανότητας προς δικαιοπραξία.
4. Τα Κράτη Μέρη εξασφαλίζουν ότι όλα τα μέτρα που σχετίζονται με την άσκηση της ικανότητας προς δικαιοπραξία παρέχουν κατάλληλες και αποτελεσματικές εγγυήσεις για να αποτρέψουν τυχόν προσβολή σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο δικαιωμάτων του ανθρώπου. Τέτοιες εγγυήσεις εξασφαλίζουν ότι τα μέτρα που σχετίζονται με την άσκηση της ικανότητας προς δικαιοπραξία σέβονται τα δικαιώματα, τη βούληση και τις προτιμήσεις του ατόμου …. και είναι ανάλογα και προσαρμοσμένα στις περιστάσεις του ατόμου, εφαρμόζονται για το μικρότερο δυνατό χρονικό διάστημα και υπόκεινται σε τακτική επιθεώρηση από μια αρμόδια, ανεξάρτητη και αμερόληπτη αρχή ή δικαστικό όργανο. Οι εγγυήσεις θα είναι ανάλογες με το βαθμό κατά τον οποίο τα μέτρα επηρεάζουν τα δικαιώματα και τα ενδιαφέροντα του ατόμου.».

Εκπόνηση πρωτοκόλλων και υποβολή εκθέσεων 
για την άρση στρεβλώσεων
Ωστόσο, η υφιστάμενη πρακτική των δικαστικών συμπαραστατών απέχει πολύ από την υλοποίηση αυτού του στόχου. Η εγκατάλειψη και η κακώς εννοούμενη κηδεμονία –περιοδική αγορά γλυκών και ρούχων- αποτελούν εξίσου μεγάλα προβλήματα με την κακοδιαχείριση των συντάξεων των ασθενών. Για την υπέρβαση αυτών των κακών πρακτικών είναι απαραίτητη η εκπόνηση ενός πρωτοκόλλου που να περιλαμβάνει με εύληπτο τρόπο αφενός τις αρχές της υποστήριξης στη λήψη αποφάσεων και αφετέρου οδηγίες, παραδείγματα και καλές πρακτικές για την υιοθέτηση της νέας αυτής προσέγγισης. Η συνεργασία των επαγγελματιών ψυχικής υγείας και ο εκπαιδευτικός τους ρόλος στην προώθηση αυτής της διαδικασίας αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της αποστολής τους.

Οι σχετικές δράσεις αποτελούν μέρος του ατομικού θεραπευτικού σχεδίου του ασθενή και η ενσωμάτωση και επικαιροποίηση σε τακτά χρονικά διαστήματα των σχετικών στόχων θα πρέπει να είναι προϊόν της συνέργιας του ασθενή, υποστηρικτή - δικαστικού συμπαραστάτη (Υ-ΔΣ) και θεραπευτή. Με αυτό τον τρόπο θα αποτυπώνεται η πρόοδος που σημειώνεται σε επίπεδο δομής ενώ σε αντίστοιχη έκθεση ο Υ-ΔΣ θα αποτυπώνει τις δικές του ενέργειες. Στο πλαίσιο αυτής της έκθεσης θα περιλαμβάνεται και η λογοδοσία για τις δαπάνες που έχουν πραγματοποιηθεί.

Δεξαμενή Υποστηρικτών-Δικαστικών Συμπαραστατών
Η εφαρμογή αυτού του πλαισίου είναι πιθανό να απομακρύνει ή να αποκλείσει πολλούς Υ-ΔΣ, γεγονός που θα εντείνει τα προβλήματα υλοποίησης και είναι πιθανό να ακυρώσει τη διαδικασία προστασίας των δικαιωμάτων των ΑμΨΝΑ. Η πρόβλεψη για τη σύσταση κοινωνικής υπηρεσίας ή εναλλακτικά επαγγελματιών ψυχικής υγείας ως Υ-ΔΣ και ως ελεγκτικών οργάνων δεν έχει εφαρμοστεί. Επομένως, η υφιστάμενη δεξαμενή επαγγελματιών -που διαρκώς συρρικνώνεται- δεν αρκεί για να καλύψει τα κενά του υφιστάμενου πλαισίου και να ανταποκριθεί στις αυξημένες απαιτήσεις ενός διευρυμένου πλαισίου.

        Για την προώθηση του θεσμού της Υ-ΔΣ θα πρέπει να αξιοποιηθεί το σύνολο των επαγγελματιών ψυχικής υγείας, ένα μεγάλο εύρος ειδικοτήτων και από όλο το πλέγμα των κοινωνικών και υγειονομικών υπηρεσιών . Παράλληλα, η εμπλοκή και ο ορισμός των πολιτών ως “αναδόχων “Υ-ΔΣ” στο πλαίσιο της προαγωγής της κοινωνικής τους ευθύνης για συγκεκριμένο χρόνο και με την παροχή συγκεκριμένων κινήτρων– πχ. μοριοδότηση για προσλήψεις ή βαθμολογική ανέλιξη- θα μπορούσε να καλύψει το κενό που υπάρχει.


   Σχετική νομοθεσία και προτάσεις:
         1)Με το ν. 3984/2011, στο άρθρο 66, παρ. 8 και 9:
α) με την παρ. 8 προστέθηκε στο άρθρο 13 του ν. 3868/2010 (Α' 129) 3η παράγραφος ως ακολούθως: "3. Οι περιθαλπόμενοι σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης, οι οποίοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και για όσο χρονικό διάστημα αυτοί διαμένουν μόνιμα εντός των φορέων αυτών, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους με ποσοστό επί της σύνταξης που λαμβάνουν. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις μεταξύ των δημόσιων φορέων που παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν"και,
β) με  την παρ. 9 προστέθηκε 8η παράγραφος στο τέλος του άρθρου 13 του ν. 2716/1999, ως ακολούθως: "8. Τα άτομα, τα οποία τοποθετούνται σε μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του άρθρου 9 του παρόντος νόμου, που παρέχονται από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους για όσο χρόνο διαμένουν στις δομές αυτές, με ποσοστό επί της σύνταξης την οποία λαμβάνουν. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις των εν λόγω φορέων που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν.",
2) η υπ’ αριθμ. πρωτ. Σ74/11 ΕΞ. ΕΠΕΙΓΟΥΣΑ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ Αριθμ: 42 του ΙΚΑ,
3) η Έκθεση της Ειδικής ΕπιτροπήςΕλέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχιατρικές Διαταραχές για την παρακράτηση των συντάξεων,
5) η πρόταση για τη νομοθετική ακύρωση της παρακράτησης των συντάξεωνκαι την ταυτόχρονη διασφάλιση των εισοδημάτων των ψυχικά πασχόντων που φιλοξενούνται σε στεγαστικές δομές ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης.

«Η κοινωνική κατασκευή της επικινδυνότητας και οι δομές "υψίστης ασφαλείας"»

$
0
0

«Η κοινωνική κατασκευή της επικινδυνότητας και οι δομές "υψίστης ασφαλείας"» είναι το θέμα της επίκαιρης συζήτησης που διοργανώνει το Σάββατο η Πρωτοβουλία για ένα πολύμορφο κίνημα στην ψυχική υγεία με τη συμμετοχή ειδικών αλλά και "πρωταγωνιστών"κρατουμένων και ασθενών. Η εκδήλωση θα γίνει στο κεντρικό κτήριο του Πανεπιστημίου Αθηνών (Προπύλαια, αίθουσα Δρακόπουλου) από τις 9 το πρωί.
«Όλο και πιο συχνά σε πρωτοσέλιδα στις εφημερίδες, στα κεντρικά δελτία των ειδήσεων, στον πολιτικό και δικαστικό λόγο αρθρώνεται η λέξη ‘επικινδυνότητα’ και τα παράγωγα της. Την τελευταία διετία έχει επανέλθει πιο ηχηρά από ποτέ ένας λόγος που φαίνεται να στοχοποιεί ως εν δυνάμει επικίνδυνες διάφορες κοινωνικές ομάδες με το πρόσχημα ότι αποτελούν ‘δημόσιο κίνδυνο’».
«Ειδικότερα στο χώρο της ψυχικής υγείας έχει αναζωπυρωθεί μια συζήτηση που στοχεύει στο να επαναφέρει το ζήτημα του επικίνδυνου ‘ψυχασθενή’ ταυτοποιώντας ανθρώπους που φέρουν συγκεκριμένες διαγνώσεις ως ‘εν δυνάμει επικίνδυνους’. Με φόντο την κατάρρευση κάθε ίχνους κοινωνικής πρόνοιας και φροντίδας, παράλληλα με μια διαρκώς επιδεινούμενη εξαθλίωση των ζωών μας και απαξίωση της ανθρώπινης αξιοπρέπειας οικοδομείται ένα κράτος ασφάλειας. Όμως είναι πλέον γνωστό ότι στο νεοφιλελευθερισμό η ασφάλεια εξαγοράζεται με τη στέρηση της ελευθερίας μας και το προσφερόμενο από τους κρατικούς θεσμούς αίσθημα ασφάλειας εξαργυρώνεται με περιορισμό, εγκλεισμό και κοινωνικό αποκλεισμό"αναφέρει στην πρόσκλησή της η Πρωτοβουλία που θέτει μια προοπτική συνάντησης των κοινωνικών κινημάτων ορίζοντας ως κοινό τόπο την ψυχική υγεία».
Σύμφωνα με το πρόγραμμα οι ενότητες που θα συζητηθούν είναι:

  • Η "Επικινδυνότητα και το Δικαστικό Ψυχιατρείο"με ομιλητές τους Αφροδίτη Κουκουτσάκη, Θόδωρο Μεγαλοοικονόμου, Γιάννη Αλεξάκη. 
  • Η διαρκής παραβίαση των δικαιωμάτων των ατόμων με ψυχιατρική εμπειρία, των τοξικοεξαρτημένων, των οροθετικών (αναγκαστική νοσηλεία κλπ) στην οποία θα μιλήσουν οι Γ. Κοκκινάκος, Βάσω, Λεμονιά, Ντία Κ, Μανώλης Κριτσωτάκης, Δέσποινα Δημητριάδου, Νίνα Κατσαρού, Χριστόφορος Παπαδάκης, Δάφνη, Γιώργος, Στάθης, Διονυσία. 
  • Το «κράτος ασφάλειας», μέσα από τα κέντρα κράτησης και τις φυλακές τύπου Γ. με τοποθετήσεις από τους Γιώτα Μασουρίδου, Βίκυ Μαγκλάρα, Aboul Hossein, Sakibul Islam Riaz, Amar Sadik. 
Δίνοντας ψήγματα του προβληματισμού της καθώς εντείνονται οι συζητήσεις για την ίδρυση ενός ειδικού ψυχιατρείου (δικαστικού ψυχιατρείου) ή σε άλλες περιπτώσεις η θέσπιση της υποχρεωτικής κατ’ οίκον νοσηλείας για ‘ασθενείς’ για τους  οποίους η ‘επικινδυνότητα’ τους  αξιολογείται αυξημένη η Πρωτοβουλία αναφέρει:
«Πέρα από το γεγονός ότι πολλοί και πολλές από εμάς έχουμε άμεσα ή έμμεσα εμπλακεί με σχετικούς θεσμούς, πιστεύουμε ότι η υγεία και ειδικότερα η ψυχική μας υγεία δεν αφορά, ή τουλάχιστον δεν αφορά μόνο, τις γνώσεις κάποιου εξειδικευμένου επαγγελματία αλλά αποτελεί ένα μείζον κοινωνικό και πολιτικό ζήτημα. (...). Όμως, καθώς σήμερα τα όρια ανάμεσα στον κοινωνικό αποκλεισμό και τον εγκλεισμό είναι πολύ λεπτά, όσο περισσότερο βαθαίνει ο αποκλεισμός, τόσο περισσότερο τα αποκλεισμένα άτομα κινδυνεύουν να καταλήγουν πιο συχνά (ή εκ νέου) στον εγκλεισμό».
Και εξηγεί τους λόγους αυτής της συζήτησης: «Σήμερα, που πολλοί πανηγυρίζουν για το κλείσιμο των ψυχιατρείων, η αναζήτηση των σχεσιακών εκείνων διεργασιών που ενδέχεται να παράγουν έναν κίνδυνο τείνουν να αποσιωπούνται ενώ τα όρια του ψυχιατρικού ασύλου επεκτείνονται επικίνδυνα μέσα στην κοινότητα και γίνονται λιγότερο ευδιάκριτα. Γιατί σε αυτό ακριβώς το θόλωμα των ορίων ίσως να κρύβεται ένας από τους πολλούς κινδύνους της κυρίαρχης αφήγησης για την υγεία μας και την ασφάλειά μας. Προφανώς οι κίνδυνοι είναι πολλοί περισσότεροι, όπως και οι φόβοι που μας προκαλούν.  Οι οροθετικές γυναίκες τον Απρίλιο του 2012 παραμονές των εκλογών το ζήσανε και το ζούνε καθημερινά, το ίδιο και οι πρόσφυγες στα κέντρα κράτησης. Στην ίδια λογική ευθυγραμμίζεται, κατά την άποψή μας, και η θέσπιση φυλακών τύπου γ, για τους κρατούμενους ‘ειδικής κατηγορίας και εξέχουσας επικινδυνότητας’, όπου οι κρατούμενοι θα βιώνουν μια φυλακή μέσα στη φυλακή. Με αυτά κατά νου διοργανώνουμε δημόσια εκδήλωση με θέμα την ‘επικινδυνότητα’. Σας καλούμε να συμμετάσχετε στη συζήτηση είτε προσωπικά είτε συλλογικά, να συνεισφέρετε ιδέες και προτάσεις σε μια ζωντανή συζήτηση για μια κοινωνία χωρίς περιφράξεις και κοινωνικούς αποκλεισμούς».

Πηγή: Εφημερίδα των Συντακτών 

«Ακαταλόγιστοι δράστες εγκλημάτων - Άρθρα 69 και 70 Π.Κ.»

$
0
0



Στις 4 Απριλίου 2015 πραγματοποιήθηκε στο ελεύθερο αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο "ΕΜΠΡΟΣ"από την "Πρωτοβουλία για ένα πολύμορφο κίνημα στην ψυχική υγεία"η εκδήλωση με θέμα «Η κοινωνική κατασκευή της επικινδυνότητας και οι δομές "υψίστης ασφαλείας"».

Στην εκδήλωση, στο σκέλος της σχετικά με την ισχύουσα νομοθεσία, προσπαθήσαμε να αναφερθούμε συνοπτικά στα κύρια σημεία του νομοθετικού πλαισίου που διέπει τους ψυχιατρικά ακαταλόγιστους δράστες.

Η ομιλία συνοδεύτηκε με παρουσίαση (PowerPoint) την οποία μπορείτε να δείτε εδώσε μορφή αρχείου pdf. 

Ανασυγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές

$
0
0

Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ, (τεύχ. Υ.Ο.Δ.Δ. 364/22.05.2015) η υπ'αριθμ. Α1β/Γ.Π.οικ.: 36833/19.05.2015 απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας, με την οποία ανασυγκροτήθηκε η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, το κείμενο της οποίας έχει ως ακολούθως:


ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ


Αριθμ. Α1β/Γ.Π.οικ.: 36833
Ανασυγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας

των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές.


Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ


Έχοντας υπόψη: 
  1. Τις διατάξεις του Ν. 2690/1999, «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ 45/Α’/09-03-1999), άρθρα 13, 14 και 15. 
  2. Τις διατάξεις του άρθρου 11 του Ν. 4272/2014, «Προσαρμογή στο εθνικό δίκαιο τηςΕκτελεστικής Οδηγίας 2012/25/ΕΕ της Επιτροπής της 9ης Οκτωβρίου 2012 για τη θέσπιση διαδικασιών ενημέρωσης σχετικά με την ανταλλαγή, μεταξύ των κρατών − μελών, ανθρώπινων οργάνων που προορίζονται για μεταμόσχευση − Ρυθμίσεις για την Ψυχική Υγεία και την Ιατρικώς Υποβοηθούμενη Αναπαραγωγή και λοιπές διατάξεις» (ΦΕΚ 145/Α’/11-07-2014). 
  3. Το Π.Δ. 106/2014, «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας» (ΦΕΚ 173/Α’/28-08-2014), όπως ισχύει. 
  4. Το Π.Δ. 25/2015 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (ΦΕΚ 21 Α ́). 
  5. Τη με αριθ. πρωτ. Α1β/Γ.Π.οικ. 22985/27-03-2015 (ΦΕΚ 487/Β’/31-03-2015) Απόφαση του Υπουργού Υγείας, με θέμα «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και του δικαιώματος υπογραφής εγγράφων «Με εντολή Υπουργού» στο Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας» (ΑΔΑ:ΒΧΒ4465ΦΥΟ-ΤΜΛ). 
  6. Τη με αριθ. πρωτ. ΔΥ1δ/οικ. 92501/17-08-2011 Απόφαση του Γενικού Γραμματέα Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, με θέμα «Διορισμός των μελών της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές». 
  7. Το με αριθ. πρωτ. οικ. 276/27-03-2014 έγγραφο της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, με θέμα «Ανασυγκρότηση Ειδικής Επιτροπής», με το οποίο διαβιβάζεται το με αριθ. πρωτ. Α3δ/ΕΜΠ.Γ.Π.οικ. 613/Φ7/09-04-2015 έγγραφο του Τμήματος Προστασίας Δικαιωμάτων Ασθενών της Διεύθυνσης Ανάπτυξης Μονάδων Υγείας. 
  8. Το από 14/10/2014 Υπηρεσιακό Σημείωμα του Τμήματος Προστασίας Δικαιωμάτων των Ασθενών, με θέμα «Ανασυγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές», με το οποίο διαβιβάζεται το με αριθ. πρωτ. οικ. 238/06-10-2014 έγγραφο της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, με θέμα «Ανασυγκρότηση Ειδικής Επιτροπής». 
  9. Το από 17/02/2015 Ενημερωτικό Σημείωμα του Τμήματος Οργάνωσης και Συλλογικών Οργάνων, με θέμα «Τροποποίηση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές».


    ΑΠΟΦΑΣΙΖΟΥΜΕ

    Την ανασυγκρότηση της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, σύμφωνα με το ανωτέρω σχετικό (2), η οποία αποτελείται από τους κάτωθι:

    1. Τομαράς Βλάσιοςτου Δημητρίου, με Α.Δ.Τ. ΑΕ 082099, Ψυχίατρος, με αναπληρωτή του τον Πλουμπίδη Δημήτριοτου Νικολάου, με Α.Δ.Τ. ΑΖ 631739, Ψυχίατρος. 

    1. Γεωργιάδης Δημήτριος του Γεωργίου, με Α.Δ.Τ. Σ 283107, Παιδοψυχίατρος, με αναπληρωτή του τον Γκριτζέλα Γεώργιοτου Γρηγορίου, με Α.Δ.Τ. ΑΗ 023123, Παιδοψυχίατρος. 

    1. Κωστοπούλου Βασιλικήτου Ευθυμίου, με Α.Δ.Τ. Τ 141101, Κοινωνική Λειτουργός, με αναπληρωτή της τον Βικέντιο Γεώργιοτου Ευσταθίου, με Α.Δ.Τ. Χ 123391, Κοινωνικός Λειτουργός.

    1. Παρή Ειρήνητου Δημητρίου, με Α.Δ.Τ. ΑΖ 613050, Νοσηλεύτρια ΤΕ στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής, με αναπληρώτριά της την Παντελίδου Καλλιόπητου Παντελεήμονα, με Α.Δ.Τ. Χ 064618, Νοσηλεύτρια ΤΕ Ψυχικής Υγείας στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής. 

    1. Κουρμουλάκης Ιωάννηςτου Νικολάου, με Α.Δ.Τ. ΑΗ 014096, Ψυχολόγος, με αναπληρωτή του τον Τσάκο Αργύριοτου Μιχαήλ, με Α.Δ.Τ. Χ 713577, Κλινικός Ψυχολόγος στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής.

    1. Μητροσύλη Μαρίατου Κωνσταντίνου, με Α.Δ.Τ. Ι 219668, Νομικός, με αναπληρωτή της τον Σακελλάρη Αντώνιοτου Εμμανουήλ, με Α.Δ.Τ. ΑΒ 214629, Νομικός – Συνεργάτης του Αναπληρωτή Υπουργού Υγείας. 

    1. Αλεξάκης Ιωάννηςτου Σταματίου, με Α.Δ.Τ. Χ 681291, Νομικός, με αναπληρώτριά του την Μαρκετάκη Αικατερίνη του Νικολάου, με Α.Δ.Τ. Μ 122805, Νομικός – Ειδική Επιστήμονας στον Συνήγορο του Πολίτη.  

    1. Τσαγκουρνός Γεώργιοςτου Φίλιππου, με Α.Δ.Τ. ΑΙ 554110, εκπρόσωπος του Σωματείου Χρηστών Υπηρεσιών Υγείας «Αυτοεκπροσώπηση», με αναπληρωτή του τον Χειλάκο Ιωάννη του Παναγιώτη, με Α.Δ.Τ. Μ 082196, Εκπρόσωπος του Σωματείου «Αναγέννηση». 

    1. Νομίδου Νίκη – Ελένητου Γεωργίου, με Α.Δ.Τ. Χ 974983, Εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία (Π.Ο.Σ.Ο.Ψ.Υ.), με αναπληρώτριά της την Τριανταφύλλου Αγγελική, του Παναγιώτη, με Α.Δ.Τ. ΑΗ 703230, Εκπρόσωπος ομοίως.

    Κατά τα λοιπά ισχύει η ανωτέρω σχετική (6) Απόφαση.


    Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ 


    ΣΠΥΡΙΔΩΝ ΚΟΚΚΙΝΑΚΗΣ



    *Το ΦΕΚ τεύχ. Υ.Ο.Δ.Δ. 364/22.05.2015 μπορείτε να διαβάσετε εδώ, ενώ εδώτην ανάρτηση της σχετικής πράξης στο πρόγραμμα Διαύγεια και εδώτην αρχική πράξη διορισμού των μελών της Επιτροπής.

    Πρόσβαση στον ιατρικό φάκελο νοσηλευθέντων ατόμων με ψυχική διαταραχή.

    $
    0
    0



    Η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές για το ζήτημα που προέκυψε, και περιήλθε σε γνώση της, σχετικά με το δικαίωμα ψυχικά πάσχοντος να έχει πλήρηπρόσβαση στον ιατρικό του φάκελο, διατύπωσε την άποψή της στο υπ'αριθμ. 318/1-02-2016 έγγραφό της, το οποίο απέστειλε προς τη Δ/νση Ψυχικής Υγείας, και η οποία είναι η ακόλουθη:

    "Σε γνώση της Ειδικής Επιτροπής έχει περιέλθει αλληλογραφία μεταξύ Συνηγόρου του Πολίτη και της Α΄ Ψυχιατρικής Κλινικής Πανεπιστημίου Αθηνών, η οποία αφορά το αίτημα ατόμου που νοσηλεύτηκε εκεί  για χορήγηση πλήρους αντιγράφου του ιατρικού του φακέλου. Στην συγκεκριμένη περίπτωση το αίτημα δεν ικανοποιήθηκε, διότι ο εντεταλμένος ψυχίατρος της Κλινικής θεώρησε ότι ορισμένα δεδομένα του φακέλου, προερχόμενα κυρίως από πληροφορίες του συγγενικού περιβάλλοντος, δύνανται να επιδεινώσουν την ψυχική υγεία του νοσηλευθέντος και ως εκ τούτου συνέστησε «ο ασθενής να συμβουλεύεται ψυχίατρο της εμπιστοσύνης του, ο οποίος να του κοινοποιήσει ότι ο ίδιος κρίνει κατάλληλο από τους φακέλους του».

    Η Ειδική Επιτροπή επισημαίνει, σχετικά, τα ακόλουθα:

    Ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της ΕΕ 2000/C 364/01 ( άρθρο 8), η Ευρωπαϊκή Χάρτα για τα Δικαιώματα των Ασθενών (ActiveCitizenshipNetwork, 2002). Η γνωμοδότηση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής και Κοινωνικής Επιτροπής «τα δικαιώματα του ασθενούς» (SOC/221, 26-09-2007) κατοχυρώνουν το δικαίωμα της πληροφόρησης και ενημέρωσής του και της πρόσβασης στον ιατρικό του φάκελο. Τα ίδια δικαιώματα κατοχυρώνει και η Ελληνική νομοθεσία με τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (Ν. 3418/2005, άρθρα  11, 14 και 28),  το Νόμο Περί Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων (Ν. 2472/ 1997,  άρθρα 2, 7, 12, 13, 21) και το Ν. 2071, άρθρο 47 για τα Δικαιώματα των Ασθενών. Ειδικότερα στο άρθρο 14 παρ. 8 ο Κώδικας αναφέρει ότι «ο ασθενής έχει δικαίωμα πρόσβασης στα ιατρικά αρχεία, καθώς και λήψης αντιγράφων του φακέλου του. Το δικαίωμα αυτό, μετά τον θάνατό του, ασκούν οι κληρονόμοι του εφόσον είναι συγγενείς μέχρι τέταρτου βαθμού». Επίσης ο ασθενής έχει δικαίωμα αντίρρησης και διόρθωσης ανακριβών στοιχείων (Ν. 2472/1997, άρθρο 13).Το δικαίωμα πρόσβασης κατοχυρώνεται και στο άρθρο 12 του Ν. 2472/1997.Πέραν του ασθενούς δικαίωμα πρόσβασης έχει ο γονέας προκειμένου για ανηλίκους, ο δικαστικός συμπαραστάτης ή και νομίμως εξουσιοδοτούμενο από αυτόν πρόσωπο.
    Επιπροσθέτως, δικαίωμα πρόσβασης έχουν κατ’ εξαίρεση «οι δικαστικές και εισαγγελικές αρχές» ή «άλλα όργανα της ελληνικής πολιτείας» βάσει των καταστατικών τους αρχών (Ν. 3418/2005, άρθρο 14 παρ. 9), καθώς και όσοι προβλέπονται περιοριστικά στο άρθρο 7 του Ν.2472/1997, κατόπιν άδειας της Αρχής Προστασίας Προσωπικών Δεδομένων.

    Η Ειδική Επιτροπή επί τη βάσει των προηγουμένων συνιστά:

    •  Όλες οι ψυχιατρικές νοσηλευτικές μονάδες, μαζί με το εξιτήριο, θα πρέπει να εφοδιάζουν  τον νοσηλευθέντα με περιεκτικό ιατρικό σημείωμα  εξόδου. Στο σημείωμα αυτό θα πρέπει να εκτίθενται οι λόγοι της εισαγωγής, η διάρκειά της νοσηλείας, η τελική διάγνωση και η κλινική εικόνα εξόδου, η φαρμακευτική αγωγή ή και άλλες θεραπείες που χορηγήθηκαν, ευρήματα από τον παρακλινικό έλεγχο καθώς και συντρέχουσες παθήσεις  και τέλος τα φάρμακα και οι οδηγίες που έχουν δοθεί για το αμέσως επόμενο διάστημα. Ως προς την ψυχιατρική διάγνωση, καλό θα είναι αυτή να αναγράφεται με τους κωδικούς του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ICD-10) ή και περιγραφικά, στην περίπτωση όμως στιγματιστικών διαγνώσεων (π.χ. Σχιζοφρένεια) θα μπορούσε  να χρησιμοποιείται, εναλλακτικά, μόνο ο κωδικός του ταξινομικού συστήματος ICD-10. Το περιεκτικό σημείωμα εξόδου αφενός επικυρώνει το δικαίωμα του ασθενούς στην ενημέρωση – πληροφόρηση, αφετέρου εξυπηρετεί το συνεχές της θεραπείας, παρέχοντας πολύτιμες πληροφορίες  σε όποιους αναλάβουν την θεραπευτική ευθύνη της μετα – παρακολούθησης.
    •  Στην (σπάνια) περίπτωση κατά την οποία ο νοσηλευθείς αιτείται πλήρες αντίγραφο του φακέλου του, ο υπεύθυνος ψυχίατρος υποχρεούται να του το χορηγήσει. Εάν ο ασθενής επιθυμεί τη χορήγηση σε ιατρό της επιλογής του ή σε άλλο νομικά εξουσιοδοτημένο πρόσωπο, ο υπεύθυνος ψυχίατρος θα πρέπει να σεβαστεί την επιθυμία αυτή (SOC/221,3.2.5). Υπενθυμίζεται, εδώ, ότι ο πλήρης ψυχιατρικός  φάκελος συντίθεται από το κληρονομικό, αναπτυξιακό, ιατρικό και ψυχιατρικό ιστορικό, την περιγραφή της κλινικής εικόνας, το κοινωνικό ιστορικό, τα αποτελέσματα του εργαστηριακού, ψυχομετρικού, κ.α. ελέγχου, τις ιατρικές σημειώσεις «πορείας νόσου», τα θεραπευτικά σχήματα που εφαρμόστηκαν, το σκεπτικό της διαφορικής διάγνωσης και τις τελικές οδηγίες.
    •  Στην (ακόμη σπανιότερη) περίπτωση όπου ο υπεύθυνος ψυχίατρος κρίνει ότι στον φάκελο υπάρχουν στοιχεία τα οποία αν δοθούν στον αιτούντα ενδέχεται να διαταράξουν την ψυχική του ομοιόσταση, το υφιστάμενο νομικό πλαίσιο δεν επιτρέπει την παράλειψη  των στοιχείων αυτών κατά την επίδοση του αντιγράφου του πλήρους φακέλου.

    *Η Ειδική Επιτροπή θεωρεί, ωστόσο, ότι για την περίπτωση αυτή θα πρέπει να προβλεφθεί νομοθετικά η δυνατότητα απάλειψης των συγκεκριμένων στοιχείων, εφόσον προτάσσεται ο θεραπευτικός σκοπός, υπό την προϋπόθεση ότι θα ενημερωθεί σχετικά ο αιτών και ότι τα στοιχεία που απαλείφθηκαν και οι λόγοι απάλειψης τους θα καταγραφούν από τον υπεύθυνο ψυχίατρο και θα παραμείνουν σε ξεχωριστό αρχείο της Κλινικής.

    *Η παράγραφος αυτή εγκρίθηκε από την πλειοψηφία των μελών της Ειδικής Επιτροπής.

        Για την Ειδική Επιτροπή
         Ο Πρόεδρος

    ΒΛΑΣΗΣ ΤΟΜΑΡΑΣ".


    _______________________
    Εδώμπορείτε να βρείτε το επίσημο κείμενο της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταρχές.

    Κατάργηση της Παρακράτησης των Συντάξεων Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Φιλοξενούμενων σε Δομές Κλειστής Περίθαλψης

    $
    0
    0


    Με το άρθρο 34 του ν. 4368/2016 «Μέτρα για την επιτάχυνση του κυβερνητικού έργου και άλλες διατάξεις» (ΦΕΚ Α’ 21/21-02-2016)καταργήθηκε η παρακράτηση των συντάξεων των ληπτών υπηρεσιών ψυχικής υγείας και φιλοξενουμένων σε δομές κλειστής περίθαλψης.

    Συγκεκριμένα το άρθρο 34 του ν. 48/2016 έχει ως ακολούθως:


    "Άρθρο 34
    Κατάργηση Παρακράτησης Συντάξεων Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας και Φιλοξενούμενων σε Δομές Κλειστής Περίθαλψης.
    1. Οι παράγραφοι 8 και 9 του άρθρου 66 του ν. 3984/2011 (Α ́150), καθώς και η παρ. 6 του άρθρου 30 του ν. 4052/2012 (Α ́41) καταργούνται.
    2. Οι με αριθμό πρωτ. Π3β/φ.ΓΕΝ./γ.π.ΟΙΚ.87101/9. 8.2011 και Υ5α/Γ.Π. οικ.26159/10.4.2012 αποφάσεις του Υπουργού Υγείας καταργούνται."

    *Κατωτέρω παρεθέτονται τα κείμενα των καταργούμενων διατάξεων:
    ___________________________
    [1]Ν. 3984/2011, άρθρο 66 παράγραφοι 8 και 9:
    «… 8. Στο άρθρο 13 του ν. 3868/2010 (Α` 129) προστίθεται παράγραφος 3 ως ακολούθως:
    "3. Οι περιθαλπόμενοι σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης, οι οποίοι πάσχουν από χρόνιες παθήσεις και για όσο χρονικό διάστημα αυτοί διαμένουν μόνιμα εντός των φορέων αυτών, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους με ποσοστό επί της σύνταξης που λαμβάνουν. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων και κάθε άλλο σχετικό θέμα.
    Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις μεταξύ των δημόσιων φορέων που παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν"

    9. Στο τέλος του άρθρου 13 του ν. 2716/1999 προστίθεται παράγραφος 8 ως ακολούθως:
    "8. Τα άτομα, τα οποία τοποθετούνται σε μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του άρθρου 9 του παρόντος νόμου, που παρέχονται από νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους για όσο χρόνο διαμένουν στις δομές αυτές, με ποσοστό επί της σύνταξης την οποία λαμβάνουν. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις των εν λόγω φορέων που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν."…».

    [2]Ν. 4052/2012, άρθρο 30, παράγραφος 6:
    «… 6. Προστίθεται παράγραφος 9 στο άρθρο 13 του ν. 2716/1999 (Α` 96) ως ακολούθως:
    «9. Τα άτομα, τα οποία τοποθετούνται σε μονάδες και προγράμματα ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης του άρθρου 9 του παρόντος νόμου, που παρέχονται από νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα του άρθρου 11 του παρόντος νόμου και μόνο για τις δομές των οποίων η λειτουργία τους έχει ανατεθεί από το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης τους για όσο χρόνο διαμένουν στις δομές αυτές, με ποσοστό επί της σύνταξης την οποία λαμβάνουν. Τα Ν.Π.Ι.Δ. ελέγχονται ετησίως από ορκωτό ελεγκτή για το ποσό που συγκεντρώθηκε και τον τρόπο διαθέσεως του, την έκθεση του οποίου υποχρεούται να υποβάλλει η διοίκηση του Ν.Π.Ι.Δ. μέχρι 31 Ιανουαρίου του επόμενου έτους στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης. Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης του Ν.Π.Ι.Δ. με την υποχρέωση αυτή η κρατική επιχορήγηση διακόπτεται. Με απόφαση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, η οποία δημοσιεύεται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως, καθορίζεται το ποσοστό συμμετοχής κλιμακωτά ανάλογα με τη σύνταξη του κάθε περιθαλπόμενου, η διαδικασία και ο τρόπος καταβολής του, το όργανο ελέγχου και διαχείρισης των χρημάτων αυτών, πού δαπανούνται τα χρήματα αυτά και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Αντίθετοι όροι στις συναφθείσες συμβάσεις των εν λόγω φορέων που παρέχουν υπηρεσίες ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης με τους ασφαλιστικούς φορείς δεν ισχύουν.»

    [3]Αριθμ. Π3β/Φ.ΓΕΝ/Γ.Π.οικ.87101(ΦΕΚ Β΄ 1798/9.8.2011) Καθορισμός συμμετοχής στη δαπάνη περίθαλψης των περιθαλπόμενων σε νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου τα οποία παρέχουν υπηρεσίες κλειστής περίθαλψης.
    «… Άρθρο ΜΟΝΟ
    1. Οι περιθαλπόμενοι συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης με παρακράτηση ποσού από τη σύνταξη που λαμβάνουν από τον ασφαλιστικό τους φορέα με ταυτόχρονη απόδοση αυτού στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που τους φιλοξενεί. Το παρακρατηθέν ποσό της σύνταξης αποδίδεται είτε απευθείας από τον ασφαλιστικό φορέα στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου που φιλοξενεί τον περιθαλπόμενο είτε παρακρατείται απευθείας από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου.

    2. Το ποσό της μηνιαίας σύνταξης που θα παρακρατείται και θα αποδίδεται στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου καθορίζεται κλιμακωτά ως ακολούθως:
    α) Για σύνταξη μέχρι 360 ευρώ ποσοστό 40%,
    β) Για σύνταξη από 360,01 ευρώ μέχρι 500 ευρώ ποσοστό 50%,
    γ) Για σύνταξη από 500,01 ευρώ μέχρι 1000 ευρώ ποσοστό 60%,
    δ) Για σύνταξη από 1000,01 ευρώ μέχρι 1500 ευρώ ποσοστό 70%,
    ε) Για σύνταξη από 1500,01 ευρώ και άνω ποσοστό 80%.

    3. Το ποσό που αναλογεί στις ημερολογιακές ημέρες σε μηνιαία βάση κατά τις οποίες ο περιθαλπόμενος δεν εξυπηρετείται από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αλλά διαμένει με τους οικείους του θα επιστρέφεται στον περιθαλπόμενο είτε με απευθείας καταβολή είτε με συμψηφισμό κατά τον επόμενο ημερολογιακό μήνα.

    4. Το Διοικητικό Συμβούλιο του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου υποχρεούται να ενημερώνει τον περιθαλπόμενο για την παρακράτηση του αναφερόμενου ποσοστού και να ζητάει από τον περιθαλπόμενο την υποβολή κάθε εγγράφου απαραίτητου για την εφαρμογή της παρούσας.

    5. Τα παρακρατηθέντα ποσά εγγράφονται στα έσοδα του προϋπολογισμού του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και η διαχείριση αυτών γίνεται όπως και τα υπόλοιπα έσοδα του φορέα….».

    [4]ΥΑ Υ5α/Γ.Π.οικ.26159 (ΦΕΚ Β’/1129/2012): Καθορισμός συμμετοχής στη δαπάνη περίθαλψης των φιλοξενούμενων σε Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης.
    «… Άρθρο: ΜΟΝΟ
    1. Οι φιλοξενούμενοι στις Μονάδες Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης (Οικοτροφεία, Ξενώνες) του ν. 2716/99 συμμετέχουν στη δαπάνη περίθαλψης με παρακράτηση ποσού από τη σύνταξη που λαμβάνουν από τον ασφαλιστικό τους φορέα και απόδοση αυτού στο νομικό πρόσωπο δημοσίου  δικαίου που τους φιλοξενεί. Το παρακρατηθέν ποσό της σύνταξης αποδίδεται απευθείας από τον φιλοξενούμενο ή τον δικαστικό συμπαραστάτη του στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου. Για τους  φιλοξενούμενους σε Προγράμματα Προστατευμένων Διαμερισμάτων συνεχίζει να ισχύει το άρθρο 17 της 876/2000 ΚΥΑ.

    2. Το ποσό της μηνιαίας σύνταξης που θα παρακρατείται και θα αποδίδεται στο νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου καθορίζεται κλιμακωτά ως ακολούθως:

    α) Για το τμήμα της σύνταξης μέχρι 500 ευρώ ποσοστό 50%
    β) Για το τμήμα της σύνταξης από 500,01 ευρώ μέχρι 700 ευρώ ποσοστό 70%
    γ) Για το τμήμα της σύνταξης από 700,01 ευρώ και άνω ποσοστό 80%.

    3. Το ποσό που αναλογεί στις ημερολογιακές ημέρες σε μηνιαία βάση κατά τις οποίες ο φιλοξενούμενος δεν εξυπηρετείται από το νομικό πρόσωπο δημοσίου δικαίου αλλά διαμένει με τους οικείους του θα επιστρέφεται στον περιθαλπόμενο είτε με απευθείας καταβολή είτε με συμψηφισμό κατά τον επόμενο ημερολογιακό μήνα.

    4. Η διοίκηση του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου υποχρεούται με εξουσιοδοτημένο της όργανο να ενημερώνει τον φιλοξενούμενο για την παρακράτηση του αναφερόμενου ποσού και να ζητά από τον περιθαλπόμενο την υποβολή κάθε εγγράφου απαραίτητου για την εφαρμογή της παρούσας.

    5. Τα παρακρατηθέντα ποσά εγγράφονται στα έσοδα του προϋπολογισμού του νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου και διατίθενται για τις ανάγκες των φιλοξενουμένων των Μονάδων Ψυχικής Αποκατάστασης…».



    "Περιοριστικά μέτρα στη σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση των ψυχικά πασχόντων"

    $
    0
    0


    Την Πέμπτη 7 Απριλίου 2016 πραγματοποιήθηκε στο Συνεδριακό Κέντρο Τράπεζας Πειραιώς εκδήλωση με τίτλο: "Περιοριστικά μέτρα στη σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση των ψυχικά πασχόντων".


    Εισηγητές της εκδήλωσης:
    α) Δημήτριος Σεβρής, Ψυχίατρος, Συντονιστής Διευθυντής ΕΣΥ,Β'Τμήμα Βραχείας Νοσηλείας ΨΝΘ με θέμα: "Ακούσια νοσηλεία: Δικαίωμα στη θεραπεία ή/και δικαίωμα στην ελευθερία;",
    β) Μαρία Μαρκοπούλου, Ψυχίατρος, Επιμελήτρια Α'ΕΣΥ, Τμήμα Ψυχιατροδικαστικής ΨΝΘ με θέμα: "Θεραπεία και εγκλεισμός ακαταλόγιστων ασθενών: Μύθοι και πραγματικότητα",
    γ) Ευτύχης Φυτράκης, Δρ. Ν. - Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με θέμα: "Η στέρηση της ελευθερίας για λόγους ψυχικής υγείας",
    δ) Κώστας Κοσμάτος, Λέκτορας Νομικής Σχολής ΔΠΘ, Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με θέμα: "Η ακούσια νοσηλεία σε Μονάδα Ψυχικής Υγείας: προβλέψεις και προβλήματα στα 23 χρόνια εφαρμογής".


    Τη συζήτηση συντόνισε η Μαρία Καϊάφα-Γκμπάντι, Καθηγήτρια Νομικής Σχολής Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

    Εδώμπορείτε να δείτε τα βίντεο από τις ομιλίες.

    Ανάθεση της δικαστικής συμπαράστασης ηλικιωμένου στην εκτός γάμου σύντροφό του.

    $
    0
    0

    Στον θεσμό της δικαστικής συμπαράστασης κεντρική έννοια είναι το συμφέρον του συμπαραστατουμένου. Η σημασία που αποδίδεται από το νομοθέτη στο συμφέρον αυτό, αποτυπώνεται ρητώς στο άρθρο 1684 ΑΚ, κατά το οποίο όλες οι πράξεις του δικαστικού συμπαραστάτη, του εποπτικού συμβουλίου ή του δικαστηρίου πρέπει να αποβλέπουν στο συμφέρον του συμπαραστατουμένου. 
    Στη νομολογιακή αποσαφήνηση της έννοιας αυτής συνέβαλε τα μέγιστα πρόσφατη απόφαση του Πρωτοδικείου Αθηνών η οποία ανέθεσε τη δικαστική συμπαράσταση ηλικιωμένου με πρόβλημα άνοιας στην επί σειρά ετών σύντροφό του, με την οποία δεν είχε συναφθεί γάμος, με το σκεπτικό ότι η συγκεκριμένη συμπαραστάτης παρέχει τα εχέγγυα ότι θα ασκήσει με επάρκεια και συνέπεια το λειτούργημα αυτό, ενεργώντας πάντοτε προς συμφέρον του συμπαραστατουμένου, λαμβάνοντας υπόψη το δεσμό που τους συνδέει. 
    Αξίζει να σημειωθεί ότι το δικαστήριο απέρριψε αντίστοιχη αίτηση συγγενικού προσώπου, διαλαμβάνοντας στην απόφασή του και το γεγονός ότι το εν λόγω πρόσωπο εργάζεται στο εξωτερικό και δε θα μπορούσε να προσφέρει, δια της φυσικής παρουσίας, τη διαρκή επίβλεψη και φροντίδα του συμπαραστατουμένου.
    Ωστόσο πρέπει να επισημανθεί ότι, με την εν λόγω απόφαση, το δικαστήριο δεν αναθέτει στη δικαστική συμπαραστάτρια εν όλω ή εν μέρει και την, κατά το άρθρο 1680 ΑΚ εδ. α', επιμέλεια του συμπαραστατουμένου.
    Ειδικότερα, κατά το άρθρο 1680 ΑΚ εδ. α΄, «το δικαστήριο μπορεί να αναθέτει στο δικαστικό συμπαραστάτη εν όλω ή εν μέρει και την επιμέλεια του συμπαραστατουμένου…». Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι η ανάθεση της επιμέλειας του προσώπου του συμπαραστατουμένου είναι δυνητική[1]κι αυτό διότι ο σεβασμός στην προσωπικότητα του συμπαραστατουμένου επιβάλλει την ανάθεση της επιμέλειας μόνο σε οριακές περιπτώσεις, κατά τις οποίες είναι προφανές ότι το πρόσωπο δεν μπορεί να φροντίσει τον εαυτό του[2].
    Η δικαστική συμπαράσταση δηλαδή και η ανάθεση της επιμέλειας του συμπαραστατουμένου είναι δύο διαφορετικές νομικές έννοιες, οι οποίες κατά την κρίση του δικαστηρίου, δύναται να ασκούνται είτε αμφότερες από τον δικαστικό συμπαραστάτη είτε η δικαστική συμπαράσταση από τον δικαστικό συμπαραστάτη και η επιμέλεια από τρίτο πρόσωπο.
    Πάντως, αν δεν ανατίθεται ρητώς στον δικαστικό συμπαραστάτη και η επιμέλεια, ο συμπαραστατούμενος αποφασίζει μόνος για κάθε σχετικό ζήτημα[3].

    Εδώμπορείτε να διαβάσετε ολόκληρη την απόφαση.

    [1]Βλ. την ΠΠρΑθ 2883/2011 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ και Αγγέλα Γεωργιάδη στο Προστατευτικοί θεσμοί του Αστικού Δικαίου, Αχιλλέας Κατσουράδης – Αγγέλα Γεωργιάδη, σελ. 146.
    [2]Βλ. την ΜΠρΑθ 1321/2014 ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ και Αγγέλα Γεωργιάδη, στον ΑΚ Γεωργιάδη/Σταθόπουλο, τόμ. VIII, Αθήνα 2003, άρθρο 1680, 2, σελ. 963 επ. και Αγγέλα Γεωργιάδη ό.π. στο Προστατευτικοί θεσμοί του Αστικού Δικαίου, Αχιλλέας Κατσουράδης – Αγγέλα Γεωργιάδη, σελ. 146.
    [3] Βλ. ό.π. ΜΠρΑθ 1321/2014 και ό.π. Αγγέλα Γεωργιάδη, στον ΑΚ Γεωργιάδη/Σταθόπουλο και Προστατευτικοί θεσμοί του Αστικού Δικαίου, Αχιλλέας Κατσουράδης – Αγγέλα Γεωργιάδη, σελ. 146.

    Σχολιασμός του άρθρου 44 παρ. 3 του σχεδίου νόμου «ΜΕΤΑΡΡΥΘΜΙΣΗ ΤΗΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ ΤΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΨΥΧΙΚΗΣ ΥΓΕΙΑΣ, ΚΕΝΤΡΑ ΑΝΑΦΟΡΑΣ ΣΠΑΝΙΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΑΛΛΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ»

    $
    0
    0


    «… 3. Η «Ανώνυμη Εταιρεία Μονάδων Υγείας» με τον διακριτικό τίτλο «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.», που ιδρύθηκε με τον ν. 3293/2004 (Α’ 231), δύναται, κατά παρέκκλιση κάθε άλλης ειδικής ή γενικής διάταξης, σε οποιαδήποτε περίπτωση ανάληψης της συνέχισης λειτουργίας Μονάδας Ψυχικής Υγείας, να συνάπτει απευθείας ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου με τα φυσικά πρόσωπα που απασχολούνταν στην Μονάδα αυτή. Για τη σύναψη των συμβάσεων της παρούσας παραγράφου απαιτείται σχετική απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου (Δ.Σ.) της «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.». Σε επείγουσα περίπτωση που η σύγκληση του Δ.Σ. δεν είναι δυνατή, προκειμένου για την άμεση συνέχιση λειτουργίας της Μονάδας, η σύμβαση συνάπτεται από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. της «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) εντός προθεσμίας επτά (7) ημερών από την υπογραφή της. Τα φυσικά πρόσωπα που συνάπτουν σύμβαση μίσθωσης έργου σύμφωνα με την παρούσα παράγραφο, συνεχίζουν να ασφαλίζονται στον ίδιο ασφαλιστικό φορέα, στον οποίο ήταν ασφαλισμένοι στην Μονάδα που απασχολούνταν. Οι συμβάσεις αυτές είναι ορισμένου χρόνου, με διάρκεια μέχρι ένα (1) έτος. Μετά την λήξη της διάρκειας των συμβάσεων αυτών, οι ανάγκες παροχής υπηρεσιών για την τυχόν συνέχιση λειτουργίας της Μονάδας Ψυχικής Υγείας πρέπει να καλύπτονται από την «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» είτε με την πρόσληψη ή απόσπαση προσωπικού κατά τις κείμενες διατάξεις είτε με την διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την κατάρτιση νέων συμβάσεων έργου ή μίσθωσης έργου, οι οποίες επίσης θα συνάπτονται κατά παρέκκλιση κάθε άλλης ειδικής ή γενικής διάταξης.
    4. Επιτρέπεται, με κοινή απόφαση του Υπουργού Υγείας και του κατά περίπτωση συναρμόδιου Υπουργού, η απόσπαση υπαλλήλων του δημόσιου τομέα στην Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.
    Οι αποσπώμενοι μισθοδοτούνται από την Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε., με βάση τις αποδοχές που ισχύουν κατά τις κείμενες διατάξεις για την μισθοδοσία του προσωπικού της Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε
    .».

    Σχολιασμός
    Η διάταξη της παραγράφου 3 του άρθρου 44 του Σχεδίου Νόμου, η οποία ρυθμίζει τη διαδοχή του φορέα της ΜΨΥ από την «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.», είναι προβληματική και νομοτεχνικά ασαφής σε τρεις τουλάχιστον περιπτώσεις:
    α) στο εδάφιο: “σε οποιαδήποτε περίπτωση ανάληψης της συνέχισης λειτουργίας Μονάδας Ψυχικής Υγείας,να συνάπτει απευθείας ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου με τα φυσικά πρόσωπα που απασχολούνταν στην Μονάδα αυτή. … Οι συμβάσεις αυτές είναι ορισμένου χρόνου, με διάρκεια μέχρι ένα (1) έτος”.
    Δεδομένου ότι:
    α1) η Μονάδα Ψυχικής Υγείας (ΜΨΥ) συνεχίζει να διατηρεί την ταυτότητά της και μετά την ανάληψη της συνέχισης της λειτουργίας της από την «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.»,
    α2) επέρχεται μεταβίβαση της ΜΨΥ στην «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» με την έννοια των διατάξεων των άρθρων 1, 2 παρ. 1, 3 παρ, 1, 4 παρ. 1 και 2 του Π.Δ. 178/2002 (ΦΕΚ Α’ 162/12-07-2002) «Προστασία εργαζομένων σε μεταβιβαζόμενες επιχειρήσεις» (Οδηγία 98/50/ΕΚ), καθώς και διαδοχήμεταξύ του μεταβιβάζοντος προηγούμενου φορέα – εργοδότη και της διαδόχου «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» - νέας εργοδότριας εταιρίας. Επίσης, βάσει της Οδηγίας 98/50/ΕΚ, ο νέος εργοδότης (διάδοχος στη ΜΨΥ) ευθύνεται με όλη του την περιουσία και όχι μόνο με την περιουσία που μεταβιβάσθηκε, οι δε συμβάσεις συνεχίζονται.
    α3) οι συμβάσεις εργασίας των εργαζομένων στη ΜΨΥ είναι ενεργείς κατά το χρόνο της διαδοχής και δεν έχουν λήξει νομίμως,
    α4) σε κάθε περίπτωση, σύμφωνα με το γράμμα της ΑΚ 479 παρ. 1, εδ. α’: «Αν με σύμβαση μεταβιβάσθηκε περιουσία ή επιχείρηση, αυτός που αποκτά, ευθύνεται απέναντι στον δανειστή έως την αξία των μεταβιβαζόμενων στοιχείων, για τα χρέη που ανήκουν στην περιουσία ή στην επιχείρηση. Η ευθύνη αυτού που μεταβιβάζει, εξακολουθεί να υπάρχει», η διάταξη αυτή εφαρμόζεται σε κάθε περίπτωση που έλαβε χώρα ειδική διαδοχήστην επιχείρηση με πράξη εν ζωή, ακόμη και αν η μεταβίβαση δεν στηρίζεται σε σύμβαση αλλά σε μονομερή δικαιοπραξία, διάταξη νόμουή δικαστική απόφαση (Α.Π. 652/1997 Ελλ. Δνη 1997. 1.801, Κρητικός, σε Α.Κ. Γεωργιάδη - Σταθόπουλου, άρθρ. 479, αριθμ. 7, Γεωργιάδης, ό.π., παρ. 43, αριθμ. 58, σελ. 448), 

    θα πρέπει λοιπόν η ως άνω διάταξη να τροποποιηθεί ώστε να αναγνωρίζεται ρητώς η διαδοχήτης «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» - νέας εργοδότριας εταιρίας στις υποχρεώσεις του προηγούμενου φορέα έναντι των εργαζομένων στη ΜΨΥ, σύμφωνα με το άρθρο 4 παρ. 1, εδ. α’ του Π.Δ. 178/2002 «Διατήρηση δικαιωμάτων των εργαζομένων»,  1. Δια της μεταβιβάσεως και από την ημερομηνία αυτής, όλα τα υφιστάμενα δικαιώματα και υποχρεώσεις που  έχει ο μεταβιβάζων από σύμβαση ή σχέση εργασίας μεταβιβάζονται στο διάδοχο.”, ως ακολούθως:
    "Σε οποιαδήποτε περίπτωση ανάληψης της συνέχισης της λειτουργίας Μονάδας Ψυχικής Υγείαςη μεν «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.»υπεισέρχεται στα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του εργοδότη και οι συμβάσεις εξηρτημένης εργασίας εξακολουθούν υπό τους ίδιους όρους και όλως εξαιρετικώς, κατά παρέκκλιση των αντιθέτων διατάξεων η «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.»δύναται να συνάπτει απευθείας ατομικές συμβάσεις μίσθωσης έργου με τα φυσικά πρόσωπα που απασχολούνταν με όμοιο καθεστώς...”.

    β) στο εδάφιο: “Σε επείγουσα περίπτωση που η σύγκληση του Δ.Σ. δεν είναι δυνατή, προκειμένου για την άμεση συνέχιση λειτουργίας της Μονάδας, η σύμβαση συνάπτεται από τον Πρόεδρο του Δ.Σ. της «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» και εγκρίνεται από το Διοικητικό Συμβούλιο (Δ.Σ.) εντός προθεσμίας επτά (7) ημερών από την υπογραφή της”.
    Με την ως άνω διάταξη προβλέπεται σύμβαση εργασίας υπό αίρεση. Κι αυτό διότι, η σύμβαση που υπέγραψε ο Πρόεδρος (σημ. ο οποίος νομίμως εκπροσωπεί την Α.Ε.), τελεί υπό την έγκριση του Δ.Σ. «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» εντός χρονικής προθεσμίας επτά (7) ημερών. Τι όμως θα συμβεί αν δεν χορηγηθεί η απαιτούμενη έγκριση; 

    Θα έπρεπε στη σχετική παράγραφο να προβλέπεται ότι η σύμβαση τελεί υπό την αίρεση έγκρισης του Δ.Σ.της «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» και σε περίπτωση μη έγκρισής της η σύμβαση θα λύεται λ.χ. ως ορισμένου χρόνου.

    γ) στο εδάφιο: “Μετά την λήξη της διάρκειας των συμβάσεων αυτών, οι ανάγκες παροχής υπηρεσιών για την τυχόν συνέχιση λειτουργίας της Μονάδας Ψυχικής Υγείας πρέπει να καλύπτονται από την «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» είτε με την πρόσληψη ή απόσπαση προσωπικού κατά τις κείμενες διατάξεις είτε με την διενέργεια διαγωνιστικής διαδικασίας μέσω πρόσκλησης εκδήλωσης ενδιαφέροντος για την κατάρτιση νέων συμβάσεων έργου ή μίσθωσης έργου, οι οποίες επίσης θα συνάπτονται κατά παρέκκλιση κάθε άλλης ειδικής ή γενικής διάταξης”.
    Με τη διάταξη αυτή δίνεται η δυνατότητα στον Πρόεδρο και το Δ.Σ. της «Α.Ε.Μ.Υ. Α.Ε.» να προσλαμβάνουν προσωπικό κατά το δοκούν παρακάμπτοντας μάλιστα το ΑΣΕΠ και αφήνοντας εκτός επαρκούς πλαισίου προστασίας τους εργαζομένους στις Μ.Ψ.Υ.

    Ακαταλόγιστοι εγκληματίες, θεραπευτικά καταστήματα και δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία

    $
    0
    0

    "Σκοπός μου ήταν και παραμένει να εισάγω έναν νέο τρόπο θεώρησης κι αντιμετώπισης των ατόμων που καλούνται, ή καλούν τους εαυτούς τους, ψυχικά άρρωστους και να τους αποδώσω λοιπόν τα ίδια δικαιώματα και να τους αναθέσω τις ίδιες ευθύνες που έχουν και οι υπόλοιποι ενήλικοι στην κοινωνία μας".
    (Νόμος, ελευθερία και ψυχιατρική –Thomas Szasz, 1989)


      Το  ζήτημα  της  θεραπευτικής  φύλαξης  των  ψυχικά  πασχόντων  κρατουμένων στο  Ψ.Ν.Α.


    «[…] Στο πόρισμα που αριθμεί 40 σελίδες, ο εισαγγελέας Πρωτοδικών Γ. Πέτρος, κάνει λόγο για ουσιαστικές ευθύνες της Πολιτείας, υποστηρίζοντας πως κακώς κρατούνται οι ακαταλόγιστοι της ποινικής δικαιοσύνης στο Δαφνί. "Υπάρχει εν δυνάμει κίνδυνος για το νοσηλευτικό προσωπικό και για τους τροφίμους"αναφέρει ο εισαγγελικός λειτουργός και προσθέτει πως οι επικίνδυνες αυτές περιπτώσεις θα πρέπει  να νοσηλεύονται σε ειδικά ιδρύματα, απομακρυσμένοι από τους υπόλοιπους ψυχικά ασθενείς" […].» (απόσπασμα από την ειδησεογραφική ιστοσελίδα “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” στις 19-10-2016).


    Με αφορμή τα δημοσιεύματα στον ηλεκτρονικό τύπο (σημ. “Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ” εδώκαι “ΤΟ ΒΗΜΑ” εδώ), σχετικά με την άσκηση ποινικής δίωξης από την Εισαγγελία Πρωτοδικών Αθηνών σε βάρος 14 εργαζομένων στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής (Ψ.Ν.Α.) “ΔΑΦΝΙ” για τον τραγικό θάνατο τριών, πιθανόν καθηλωμένων, ψυχικά πασχόντων, που προήλθε στις 4-09-2015 από πυρκαγιά, την οποία φέρεται να προξένησε ψυχικά ασθενής, ο οποίος νοσηλεύεται στο Ψ.Ν.Α. κατ’ άρθρο 69 ΠΚ λόγω έλλειψης ικανότητας καταλογισμού (άρθρ. 34 ΠΚ) [ακαταλόγιστοςεγκληματίας], έρχεται για μία ακόμη φορά στην επικαιρότητα το ζήτημα της νοσηλείας των ακαταλόγιστωνεγκληματιών στα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία και ειδικότερα στο Ψ.Ν.Α. “ΔΑΦΝΙ”.

    Τα δημόσια θεραπευτικά καταστήματα, στα οποία θα φυλάσσονταν ακαταλόγιστοιεγκληματίες του άρθρου 69 ΠΚ, ουδέποτε συστάθηκαν. Το κενό των θεραπευτικών καταστημάτων καλύφθηκε στην πράξη, και όχι νομοθετικά, από τα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία.
    Στην «τακτική» αυτή που ακολουθήθηκε οικοδομήθηκε το ισχύον σήμερα ασαφές πλαίσιο που διέπει τους εμπλεκόμενους (ακαταλόγιστους,ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό και διοικήσεις).
    Ειδικότερα:

    1)   Η φύλαξη ακαταλόγιστωνεγκληματιών – Τα θεραπευτικά καταστήματα.
    Σύμφωνα με το άρθρο 69 ΠΚ «Αν κάποιος, λόγω νοσηρής διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών του (άρθρο 34) ή κωφαλαλίας (άρθρο 33 παρ. 1), απαλλάχθηκε από την ποινή ή τη δίωξη για κακούργημα ή πλημμέλημα, για το οποίο ο νόμος απειλεί ποινή ανώτερη από έξι μήνες, το δικαστήριο διατάσσει τη φύλαξή του σε δημόσιο θεραπευτικό κατάστημαεφόσον κρίνει ότι είναι επικίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια.».

    2) Τα δημόσια «θεραπευτικά καταστήματα» και, στη συγκεκριμένη περίπτωση, τα «θεραπευτικά καταστήματα για ψυχασθενείς» προβλέπονται στις παραγρ. 1 και 4 του άρθρου 19 του Σωφρονιστικού Κώδικα (ν. 2776/1999), ο οποίος διέπει τη λειτουργία τους, ενώ για τη σύστασή τους απαιτείται, σύμφωνα με το άρθρο 18 του ιδίου νόμου, η έκδοση προεδρικού διατάγματος, το οποίο μέχρι σήμερα δεν έχει εκδοθεί.
    Με άλλα λόγια, τα δημόσια «θεραπευτικά καταστήματα», που αναφέρονται στο άρθρο 69 ΠΚ και προβλέπονται στον Σωφρονιστικό Κώδικα (ν. 2776/1999), για τη (θεραπεία και) φύλαξη των ακαταλόγιστων εγκληματιών, από το 1950 μέχρι και σήμερα δεν έχουν συσταθεί και γι’ αυτό δεν υφίστανται.

    3)     Ακολουθούμενη «τακτική».
    Για να καλυφτεί το κενό των «θεραπευτικών καταστημάτων», καθιερώθηκε όλα αυτά τα χρόνια μέχρι και σήμερα η «τακτική» της εισαγωγής των ανθρώπων αυτών στα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία (ΨΝΑ «Δαφνί», ΨΝΑ «Δρομοκαΐτειο», ΨΝΘ).  Η τακτική αυτή δεν ορίστηκε από το νόμο αλλά απλά ακολουθήθηκε στην πράξη.  Γι’ αυτό και η Εισαγγελία Εφετών Αθηνών αναφέρει ότι «[…] ως τοιούτον θεραπευτικόν κατάστημα χρησιμοποιείται συνήθωςτο Κρατικόν Θεραπευτήριον Ψυχικών Παθήσεων Αθηνών (Δαφνί) […]», χωρίς αναφορά σε ρητή διάταξη νόμου (βλ. ΓνωμΕισαγγΕφετών 18950/1982 ΠοινΧρονΛΒ’, σ. 442).

    4)     Προορισμός του Ψ.Ν.Α.
    Στο άρθρο 3 του Οργανισμού του Ψ.Ν.Α. (ΥΑ Α3β/οικ. 21447/17.121986, ΦΕΚ Β-38/29.1.1987) ορίζεται ότι:
    «Σκοπός του Νοσοκομείου είναι:
    α) Η παροχή πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας περίθαλψης στο πλαίσιο των προγραμμάτων της γενικότερης πολιτικής στον τομέα της Ψυχικής Υγείας, ισότιμα για κάθε πολίτη ανεξάρτητα από την οικονομική, κοινωνική και επαγγελματική του κατάσταση, σύμφωνα με τους κανόνες του ΕΣΥ και ειδικότερα: 
    1. Η διαφώτιση, πρόληψη και προέκταση της κοινωνικής μέριμνας στον τομέα της Ψυχικής Υγείας και,
    2. Η συμβολή στην κοινωνική αποκατάσταση και επαγγελματική επανένταξη των ασθενών, με τη φροντίδα της Κοινωνικής Υπηρεσίας του Νοσοκομείου,
    β)  Η ανάπτυξη και προαγωγή της ιατρικής έρευνας.
    γ)  Η εφαρμογή προγραμμάτων ειδίκευσης, συνεχούς εκπαίδευσης γιατρών καθώς και εκπαίδευσης και επιμόρφωσης λειτουργών άλλων κλάδων Υγείας».
    Σαφώς συνάγεται, λοιπόν, ότι μεταξύ των αναφερομένων στο νόμο σκοπών δεν περιλαμβάνεται η υπό οποιαδήποτε μορφή θεραπευτική φύλαξη ψυχικά πασχόντων εγκληματιών. Δηλαδή, το Ψ.Ν.Α. δεν είναι εκ του νόμου προορισμένο δημόσιο «θεραπευτικό κατάστημα»για την εισαγωγή και φύλαξη ατόμων κατ’ άρθρο 69 ΠΚ.
    Παράλληλα, το Ψ.Ν.Α. δεν έχει την ουσιαστική δυνατότητα να υλοποιήσει το μέτρο της θεραπευτικής φύλαξης καθώς αφενός δεν διαθέτει προδιαγραφές ασφαλείας για περιπτώσεις ιδιαίτερης επιθετικότητας και αφετέρου δεν είναι αυστηρά φυλασσόμενο. Το Ψ.Ν.Α. είναι νοσοκομείο ψυχιατρικής φροντίδας και όχι φυλακή, ώστε να δίνει προτεραιότητα στην φύλαξη.
    Αποτέλεσμα της προαναφερόμενης «τακτικής» -ενόσω δεν υφίσταται στα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία ειδικό τμήμα για τους ακαταλόγιστους του άρθρου 69 ΠΚ-, είναι τα άτομα αυτά να νοσηλεύονται στα Ψυχιατρικά Τμήματα Εισαγωγών μαζί με όλους τους άλλους ασθενείς, χρόνιους, εκούσιους και ακούσιους νοσηλευόμενους.
    Στην ανωτέρω ακολουθούμενη «τακτική» έχει αναφερθεί και ο Συνήγορος του Πολίτη επισημαίνοντας ότι: «[…] Αποτελεί νομικό παράδοξο να ανατίθεται στις ψυχιατρικές μονάδες, που, κατά κύριο λόγο, λειτουργούν πλέον βάσει των αρχών της αποασυλοποίησης, η φύλαξη ακαταλόγιστων «εγκληματιών» και να συστήνεται στο νοσηλευτικό προσωπικό να αποφεύγεται η καθήλωση ατόμων για τα οποία θα τους αποδοθούν ενδεχομένως ευθύνες για συνέργεια σε τυχόν απόδραση «κρατουμένου» […]» (ΣτΠ, ΠόρισμαΑναφοράς, 31-10-2005).

    5) Αρμοδιότητα του ιατρικού και νοσηλευτικού προσωπικού του Ψ.Ν.Α.
    Από την Εισαγγελία του Αρείου Πάγου έχει γίνει δεκτό ότι, «Το ιατρικόν και νοσηλευτικόν προσωπικόν των θεραπευτηρίων αυτών έχει αρμοδιότητα μόνον δια την θεραπείαν και νοσηλείαντων προαναφερθέντων ατόμων και όχι δια την φύλαξιν αυτών. Το έργον της φυλάξεως τούτων ανήκει εις την αρμοδιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης, συμφώνως προς την κατ'αναλογίαν εφαρμοζομένην διάταξιν του άρθρου 18 παρ. 1 εδ. γ'του προαναφερθέντος ν. 2776/1999 και το φυλακτικόν προσωπικόν διορίζεται κατόπιν αποφάσεως του Υπουργού Δικαιοσύνης […]» (Γνωμ. Εισαγγ. ΑΠ Α. Ζυγούρα 8/2007 Ποιν. Δικ. 2007, σ. 1146 και ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ).
    Συνεπώς, το ΨΝΑ και το προσωπικό του δεν έχουν αρμοδιότητα για τη φύλαξη των ψυχικά πασχόντων κρατουμένων, η οποία ανήκει αποκλειστικά στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων χωρίς μέχρι τώρα η ευθύνη αυτή να έχει αναληφθεί. 

    6) Θεραπευτικές άδειες – Διαβίωση ακαταλόγιστων σε Ξενώνες.
    Όπως προαναφέρθηκε ο Σωφρονιστικός Κώδικας (ν. 2776/1999) διέπει τη λειτουργία των «θεραπευτικών καταστημάτων για ψυχασθενείς» και όχι των δημόσιων ψυχιατρικών νοσοκομείων.
    Εν τούτοις, οι εκάστοτε διοικήσεις του Ψ.Ν.Α. εφαρμόζουν επιλεκτικές διατάξεις του Σωφρονιστικού Κώδικα στους νοσηλευόμενους κατ΄άρθρο 69 ΠΚ. Συγκεκριμένα εφαρμόζουν τις διατάξεις της παραγρ. 3, του άρθρου 54 του ν. 2776/1999, με την οποία, από την εφαρμογή των ρυθμίσεων περί αδειών των κρατουμένων, εξαιρούνται οι κρατούμενοι στους οποίους έχει επιβληθεί μέτρο ασφαλείας, κατ’ άρθρον 69 Π.Κ. Ενδεικτικά, στο υπ’ αριθμ. Πρωτ. 24376/2014 απαντητικό έγγραφο του Ψ.Ν.Α. αναφέρεται καταλεπτώς: «[…] σας γνωρίζουμε ότι το Νοσοκομείο μας κατά πάγια αρχή του και κατ΄εφαρμογή των διατάξεων της παρ. 3 του άρθρου 54 του ν. 2776/99 (σημ. αφορά τον Σωφρονιστικό Κώδικα) δεν χορηγεί άδεια στους έγκλειστους με τις διατάξεις του άρθρου 69 του ποινικού κώδικα […]», εκθέτοντας τους διευθυντές των ψυχιατρικών τμημάτων, που χορηγούν τις απαραίτητες θεραπευτικές άδειες με προσωπική τους ευθύνη, σε ποινικές διώξεις για παράβαση καθήκοντος.
    Παράλληλα, οι ίδιες διοικήσεις του Ψ.Ν.Α. εγκρίνουν τη μετεγκατάσταση των ακαταλόγιστωνατόμων σε ανοιχτές στεγαστικές δομές (λ.χ. Ξενώνες). Σήμερα είκοσι (20) περίπου ακαταλόγιστοι φιλοξενούνται σε Ξενώνες, όπως αναφέρεται στην από 22-09-2015 Έκθεση της Ειδικής Επιτροπής: «[…] πρόκειται για 91 άτομα [ακαταλόγιστοι], τα 3/5 των οποίων βρίσκονται στα τμήματα οξέων, το 1/5 σε τμήματα χρονίων και το υπόλοιπο 1/5 σε στεγαστικές δομές […]». (βλ. εδώτην από 22-09-2015 Ειδικής Επιτροπής για το Ψ.Ν.Α.).

    7) Για να αντιμετωπισθεί ανθρωποκεντρικά το καθεστώς που διέπει τους ψυχικά πάσχοντες εγκληματίες απαιτείται συνολική αναμόρφωση του σχετικού θεσμικού πλαισίου με τολμηρές αποφάσεις, που θάχουν γνώμονα τα ανθρώπινα δικαιώματα, ιδίως το σεβασμό της ανθρώπινης ζωής, της αξιοπρέπειας και το δικαίωμα στη θεραπεία.Συγκεκριμένα,απαιτείται η αναθεώρηση από τον ΠΚ του όρου «ακαταλόγιστος» και η διεύρυνση του «μερικού καταλογισμού» για όλους τους ψυχασθενείς εγκληματίες, με προτεραιότητα στη θεραπεία και τη θεραπευτική εξομοίωση των ψυχικά πασχόντων κρατουμένων με τους υπόλοιπους ψυχικά ασθενείς, η δημόσια (επ’ ακροατηρίω) δίκη, η επιβολή του μέτρου της θεραπευτικής φύλαξης και της μειωμένης (αλλά ορισμένης διάρκειας) ποινής και, ακολούθως, μετά την αποθεραπεία, η έκτιση εναλλακτικής ποινής λ.χ. προσφέροντας κοινωνική εργασία. Αναμόρφωση, δηλαδή, που θα αποσκοπεί στην ισότιμη αντιμετώπιση των ψυχικά πασχόντων με τους υπόλοιπους ενήλικες καθώς και στην κοινωνική τους επανένταξη.
    Ήδη στο Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει συσταθεί νομοπαρασκευαστική επιτροπή για την αναμόρφωση του νομικού πλαισίου που διέπει τους εγκληματίες ψυχικά πάσχοντες.Πόσο θα τολμήσει;



    ________________________
    Βιβλιογραφία: 
    Ευτ. Φυτράκης, Ψυχιατρική κράτηση: «Μια φυλακή, χωρίς ποινή και δικαστή!», 2016, Τιμ. Τόμ. Χρ.  Αργυρόπουλου, Νομική Βιβλιοθήκη, 
    Καραμάνος Ιωάννης, Θεοχάρης Μενέλαος, Δημακουλέα Μαρία-Ελένη, Φλώρου Νικολέτα, Δεδεγκίκα Σοφία, Μεγαλοοικονόμου Θεόδωρος, «Το ακαταλόγιστο, η επικινδυνότητα και το  Δικαστικό Ψυχιατρείο, Ένας φαύλος κύκλος που παράγει αντί να απαντά στο πρόβλημα», παρουσιάστηκε στο 2οΠανελλήνιο Συνέδριο της Ελληνικής Ψυχιατροδικαστικής Εταιρείας, στην Αθήνα, 11-14 Δεκεμβρίου 2014,
    Ευτ. Φυτράκης, Χορηγείται άδεια σε ακαταλόγιστο, κατ’ άρθρο 69 ΠΚ, ψυχικά ασθενή, «Ατη» τχ.7 (1-8/2014), σ. 10 επ.
    Φωτεινή Τσαλίκογλου, «Ο μύθος του επικίνδυνου ψυχασθενή». Εκδ. Παπαζήση, 1987.





    ΑΠΟΖΗΜΙΩΣΗ ΠΡΑΓΜΑΤΟΓΝΩΜΟΝΑ ΣΤΗ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΣΤΗΝ ΑΚΟΥΣΙΑ ΝΟΣΗΛΕΙΑ

    $
    0
    0


                Στις υποθέσεις δικαστικής συμπαράστασης το οικογενειακό δικαστήριο έχει αρμοδιότητα, ανάλογα με τις ιδιομορφίες της κάθε ατομικής περίπτωσης, να επιλέγει το είδος και την έκταση[1]της δικαστικής συμπαράστασης, στο οποίο θα υπαχθεί το συγκεκριμένο πρόσωπο, να την μεταβάλει[2], σύμφωνα με το συμφέρον του συμπαραστατέου προσώπου, καθώς και να την αίρει[3].

    Για να μορφώσει πλήρη δικαστική πεποίθηση το δικαστήριο της δικαστικής συμπαράστασης, αναφορικά με την ακριβή ψυχική και διανοητική κατάσταση του συμπαραστατέου, το βαθμό κατά τον οποίο η ψυχική νόσος επηρεάζει τη δυνατότητα να επιμελείται των προσωπικών του υποθέσεων, καθώς και το καθεστώς της δικαστικής συμπαράστασης (στερητική ή επικουρική, πλήρης ή μερική κ.λ.π.) που προσήκει στη συγκεκριμένη περίπτωση, πολλές φορές αναβάλλει την έκδοση οριστικής απόφασης και διατάσσει τη διενέργεια πραγματογνωμοσύνη[4],[5].

    Ποιος, όμως, επιβαρύνεται με τα έξοδα πραγματογνωμοσύνης, όταν το δικαστήριο της δικαστικής συμπαράστασης επιλαμβάνεται μετά από αίτηση του Εισαγγελέα Πρωτοδικών[6];

    Το Δ’ Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους με την υπ’ αριθμ. 443/2006 Γνωμοδότησή* του αποφαίνεται ότι «[…] στο τεθέν ερώτημα αρμόζει η απάντηση ότι η αποζημίωση των πραγματογνωμόνων που διορίζονται από πολιτικό δικαστήριο σε περιπτώσεις δικαστικής συμπαράστασης και ακούσιας νοσηλείας βαρύνει το πρόσωπο προς όφελος του οποίου λειτουργεί η σχετική διαδικασία. […].».

          Είναι γνωστό στους επαγγελματίες ψυχικής υγείας, πως οι περισσότερες από τις περιπτώσεις, για τις οποίες η διαδικασία της δικαστικής συμπαράστασης κινείται από τον Εισαγγελέα Πρωτοδικών, αφορούν χρόνιους και άπορους ψυχικά ασθενείς. Η επιβάρυνση  των ατόμων αυτών με αμοιβές πραγματογνώμονα, έστω προς όφελός τους, καθιστά στην πράξη αδύνατη την ολοκλήρωση της διαδικασίας υποβολής τους σε καθεστώς δικαστικής συμπαράστασης.
     
     ******

    Γνωμοδότηση υπ’ αριθμ. 443/2006
    Του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους 
    Δ'Τμήματος 
    Συνεδρίαση της 4-10-2006


       Αριθμ. πρωτ. ερωτήματος: 82644/17.7.2006 έγγραφο του Τμήματος Προϋπολογισμού της Διεύθυνσης Οικονομικού του Υπουργείου Δικαιοσύνης.

    Περίληψη ερωτήματος: Ερωτάται ποιος είναι αρμόδιος να αποζημιώνει τους πραγματογνώμονες που διορίζονται από πολιτικό δικαστήριο σε περιπτώσεις δικαστικής συμπαράστασης και ακούσιας νοσηλείας, όπου δεν υπάρχει αιτών διάδικος αλλά το δικαστήριο επιλαμβάνεταικατόπιν προτάσεως του οικείου Εισαγγελέα Πρωτοδικών και σε περίπτωση που είναι υποχρεωμένο το Δημόσιο ποια είναι η αρμόδια υπηρεσία.
    Επί του  ανωτέρω  ερωτήματος το παρόν Τμήμα του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους γνωμοδότησε, ως ακολούθως:

    Ι. Ιστορικό
    Ο Πρόεδρος του Τριμελούς Συμβουλίου Διοίκησης του Πρωτοδικείου Αθηνών κ. Κλουκίνας, με το υπ'αριθμ. 6587/30.6.2006 έγγραφο του, προς τη Δ/νση Οικονομικού του Υπουργείου Δικαιοσύνης, θέτει το ζήτημα της αμοιβής των πραγματογνωμόνων που διενήργησαν πραγματογνωμοσύνη κατόπιν αποφάσεως του Μονομελούς Πρωτοδικείου Αθηνών (Τμήμα εκούσιας δικαιοδοσίας - Ακούσια νοσηλεία), καθόσον επεστράφησαν στο Πρωτοδικείο Αθηνών από την Εισαγγελία Εφετών Αθηνών σχετικά δικαιολογητικά πληρωμής, με την αιτιολογία ότι οι σχετικές αποφάσεις δεν υπάγονται στην υπ’ αριθμ. 35163/1274/11.4.1985 κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Δικαιοσύνης, αφού πρόκειται περί πολιτικών αποφάσεων.
    ΙΙ. Κρίσιμες διατάξεις
    1. Με τη διάταξη του άρθρου 1667 του Α.Κ. ορίζονται εκείνοι οι οποίοι νομιμοποιούνται να υποβάλουν αίτηση για να υποβληθεί κάποιος σε δικαστική συμπαράσταση, ως εξής: «Η υποβολή σε δικαστική συμπαράσταση αποφασίζεται από το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση του ίδιου του πάσχοντος ή του συζύγου του, εφόσον υπάρχει έγγαμη συμβίωση, ή των γονέων ή τέκνων του ή του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως».
    Περαιτέρω, με τη διάταξη του άρθρου 1687 του ίδιου Κώδικα προβλέπεται η περίπτωση της ακούσιας νοσηλείας κάποιου προσώπου, ως εξής: «Όταν η κατάσταση ενός προσώπου επιβάλλει την ακούσια νοσηλεία του σε μονάδα ψυχικής υγείας αυτή γίνεται μετά προηγούμενη άδεια του δικαστηρίου και κατά τις διατάξεις ειδικών νόμων».
    Με τη διάταξη του άρθρου 96 του Ν. 2071/1992 «Εκσυγχρονισμός και Οργάνωση Συστήματος Υγείας» ορίζεται η διαδικασία της ακούσιας νοσηλείας ασθενούς, ως εξής: «1. Την ακούσια νοσηλεία του φερομένου νοσηλεία του φερομένου στην αίτηση ως ασθενή, μπορούν να ζητήσουν ο σύζυγος του ή συγγενής σε ευθεία γραμμή απεριόριστα. Εάν δεν υπάρχει κανένα από τα πρόσωπα αυτά, σε επείγουσα περίπτωση, την ακούσια νοσηλεία μπορεί να ζητήσει και αυτεπάγγελτα ο εισαγγελέας πρωτοδικών του τόπου κατοικίας ή διαμονής του ασθενή. 2. Η αίτηση για την ακούσια νοσηλεία απευθύνεται στον εισαγγελέα πρωτοδικών του τόπου της κατοικίας ή διαμονής του προσώπου, που φέρεται στην αίτηση ως ασθενής. Την αίτηση πρέπει να συνοδεύουν αιτιολογημένες γραπτές γνωματεύσεις δύο ψυχιάτρων […] 3. […].4. Ο εισαγγελέας, αφού διαπιστώσει τη συνδρομή των τυπικών προϋποθέσεων διατάσσει τη μεταφορά του ασθενή σε κατάλληλη μονάδα ψυχικής υγείας […]. 5. […]. 6. Σε τρεις μέρες από τότε που ο εισαγγελέας πρωτοδικών διέταξε τη μεταφορά του ασθενή, επιμελούμενος άμα για τη μεταφορά του στο πολυμελές πρωτοδικείο, ο ίδιος με αίτηση του ζητεί να επιληφθεί το πολυμελές πρωτοδικείο (ήδη το μονομελές πρωτοδικείο μετά την τροποποίηση του άρθρου 740 παρ.3 του Κ.Πολ.Δ. με τη διάταξη το άρθρου 39 του Ν. 2447/1996). 7. Το δικαστήριο, που δικάζει κατά τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, αν κρίνει ότι οι γνωματεύσεις των δύο ψυχιάτρων που προσάγονται διαφέρουν μεταξύ τους ή δεν είναι πειστικές ή ο επιστημονικός διευθυντής του νοσοκομείου στο οποίο έχει εισαχθεί ο ασθενής διατυπώνει αντίθετη προς τις γνωματεύσεις γνώμη, διατάζει την εξέταση του ασθενή και από άλλο ψυχίατρο εγγεγραμμένο στους καταλόγους ιατρικών συλλόγων της χώρας […]».
    2. Με το άρθρο 739 του Κ.Πολ.Δ. ορίζονται ποιες υποθέσεις υπάγονται στην διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, ως εξής: «Όλες οι υποθέσεις που αναφέρονται στα άρθρα 782 έως 866 υπάγονται στην ειδική διαδικασία των άρθρων 741 έως 781, καθώς και κάθε άλλη υπόθεση που υπάγεται με διάταξη νόμου στη διαδικασία αυτή». Περαιτέρω, με τη διάταξη του επόμενου άρθρου (740 Κ.Πολ.Δ.) ορίζονται ποιες υποθέσεις υπάγονται στην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου: «1. Στην αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγονται οι υποθέσεις που αναφέρονται στο άρθρο 739 […]. 2. […].3. Στην κατά την πρώτη παράγραφο του παρόντος αρμοδιότητα των μονομελών πρωτοδικείων υπάγεται και η θέση προσώπου σε ακούσια νοσηλεία, σύμφωνα με τις διατάξεις του ουσιαστικού δικαίου».
    Με τα άρθρα 801 έως και 806 του ίδιου Κώδικα ρυθμίζεται η διαδικασία της θέσης ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση και, τέλος, με το άρθρο 746 του ίδιου κώδικα ορίζεται εκείνος σε βάρος του οποίου επιβάλλονται τα δικαστικά έξοδα στη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας, ως εξής: «Τα έξοδα επιβάλλονται σε βάρος του αιτούντος εφόσον η αίτηση έχει υποβληθεί για το συμφέρον του, αλλιώς σε βάρος εκείνου προς το συμφέρον του οποίου έχει υποβληθεί. Τα έξοδα μπορεί να επιβληθούν όλα ή κατά ένα μέρος σε βάρος του υπαιτίου για τη διεξαγωγή της δίκης».
    3. Με τη διάταξη του άρθρου 581 του Κ.Π.Δ. ορίζεται το ζήτημα της προκαταβολής των εξόδων της ποινικής διαδικασίας, ως εξής: «1. Το Δημόσιο καταβάλλει κάθε δαπάνη για να λειτουργήσει η ποινική δικαιοσύνη. Οι μάρτυρες που αυτεπαγγέλτως κλητεύονται να εμφανιστούν σε δικαστήρια και σε ανακριτικές και εισαγγελικές αρχές, οι μάρτυρες που προσκαλούνται κατά το άρθρο 327 παρ. 2 να εμφανιστούν σε δικαστήριο που συνεδριάζει, εκείνοι που διορίζονται από τις ίδιες αρχές ως πραγματογνώμονεςέχουν δικαίωμα σε αποζημίωση και στα έξοδα γι'  αυτή τους την απασχόληση. Τα ποσά των αποζημιώσεων και των εξόδων και γενικά οι προϋποθέσεις πληρωμής τους, καθώς και η διαδικασία για την αναγνώριση του δικαιώματος και της πληρωμής, καθορίζονται με κοινές αποφάσεις των Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών...». Κατ’ εξουσιοδότηση της τελευταίας διατάξεως εκδόθηκε η υπ'αριθμ. 35163/1274/30.4.1985 (ΦΕΚ Β' 239) κοινή απόφαση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Οικονομικών, με την οποία καθορίζονται οι αποζημιώσεις και τα έξοδα των κλητευομένων μαρτύρων ενώπιον των Ποινικών Δικαστηρίων ή των ανακριτικών και εισαγγελικών αρχών και υπό των ιδίων δικαστηρίων και Αρχών διοριζόμενων πραγματογνωμόνων, μεσεγγυούχων και ερμηνέων, των λαϊκών μελών του Μ.Ο.Κ., ως και περί των προϋποθέσεων και της διαδικασίας αναγνωρίσεως και πληρωμής των δικαιούχων.

    III. Ερμηνεία διατάξεων
    Από την ερμηνεία των ανωτέρω διατάξεων προκύπτουν τα  ακόλουθα:
    1. Με τη διάταξη του άρθρου 746 Κ.Πολ.Δ., με την οποία συμπληρώνονται οι διατάξεις του άρθρου 176 επ. του ίδιου Κώδικα, ρυθμίζεται η επιβολή της δικαστικής δαπάνης για εκείνες τις υποθέσεις της εκούσιας δικαιοδοσίας, που διεξάγονται χωρίς αντιδικία, οπότε είναι ανεφάρμοστη η για τη δικαστική δαπάνη θεμελιακή διάταξη του άρθρου 176, που εφαρμόζεται στις διαγνωστικές δίκες της αμφισβητούμενης δικαιοδοσίας. Ειδικότερα, στην περίπτωση που στη δίκη μετέχει μόνον ο αιτών, δεν τίθεται θέμα επιβολής εξόδων σε βάρος άλλου προσώπου, αλλά ο αιτών βαρύνεται με αυτά εφόσον προς το συμφέρον του υποβλήθηκε η αίτηση. Στην περίπτωση όμως που το ζητούμενο ρυθμιστικό μέτρο αποβλέπει στην προστασία του συμφέροντος άλλου προσώπου (π.χ. του υπό δικαστική συμπαράσταση) τότε στα έξοδα καταδικάζεται το πρόσωπο για το συμφέρον του οποίου υποβλήθηκε η αίτηση, (βλ. Βασ. Βαθρακοκοίλη - κατ'άρθρο Ερμ. Κ.Πολ.Δ., Εφ.Θεσ. 2750/1997 Αρμενόπουλος 1998.484).
     2. Για την υποβολή ενός προσώπου σε δικαστική συμπαράσταση υποβάλλεται αίτηση ενώπιον του αρμοδίου δικαστηρίου από τους στενούς συγγενείς αυτού, όπως αυτοί ορίζονται περιοριστικά στις σχετικές ως άνω διατάξεις, καθώς και από τον Εισαγγελέα. Επίσης, όπως προκύπτει από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 1687 ΑΚ και 96 του Ν. 2071/1992, προκειμένου να νοσηλευθεί κάποιος ακούσια, υποβάλλεται αίτηση των στενών συγγενών αυτού προς τον αρμόδιο Εισαγγελέα, ο οποίος, αφού ελέγξει ότι συντρέχουν οι τυπικές προϋποθέσεις, την υποβάλει στο αρμόδιο δικαστήριο. Αν δεν υπάρχει κανένα από τα πρόσωπα που αναφέρονται στη σχετική διάταξη, σε επείγουσα περίπτωση, την αίτηση υποβάλει αυτεπάγγελτα στο αρμόδιο δικαστήριο ο Εισαγγελέας. Αρμόδιο δικαστήριο και στις δύο περιπτώσεις είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο του τόπου της κατοικίας ή της συνήθους διαμονής, που δικάζει με τη διαδικασία της εκουσίας δικαιοδοσίας. Οι εν λόγω περιπτώσεις αποβλέπουν και οι δύο στη διασφάλιση των συμφερόντων του προσώπου που υποβάλλεται σε δικαστική συμπαράσταση ή σε ακούσια νοσηλεία.
    IV.Συμπέρασμα
    Από τις ανωτέρω διατάξεις, όπως αυτές ερμηνεύθηκαν, κατά την ομόφωνη γνώμη του Τμήματος προκύπτουν τα ακόλουθα: 
    Η αποζημίωση των πραγματογνωμόνων που ορίζονται με απόφαση του Μονομελούς Πρωτοδικείου στα πλαίσια της διαδικασίας  της εκουσίας δικαιοδοσίας προκειμένου να τεθεί κάποιο πρόσωπο σε δικαστική συμπαράσταση ή να νοσηλευθεί ακούσια βαρύνει το πρόσωπο προς όφελος του οποίου κινείται η σχετική διαδικασία είτε είναι ο ίδιος ο αιτών είτε είναι ο καθού. Το Δημόσιο βαρύνεται με τις δαπάνες αμοιβής πραγματογνωμόνων και μαρτύρων μόνον στο πλαίσιο της ποινικής δίκης.
    V.  Κατόπιν των προεκτεθέντων, στο τεθέν ερώτημα αρμόζει η απάντηση ότι η αποζημίωση των πραγματογνωμόνων που διορίζονται από πολιτικό δικαστήριο σε περιπτώσεις δικαστικής συμπαράστασης και ακούσιας νοσηλείας βαρύνει το πρόσωπο προς όφελος του οποίου λειτουργεί η σχετική διαδικασία. Ως εκ τούτου παρέλκει η απάντηση στο δεύτερο ερώτημα.


    [1]Κλιμακώσεις της δικαστικής συμπαράστασης: α) πλήρη στερητική δικαστική συμπαράσταση, β) μερική στερητική δικαστική συμπαράσταση, γ) πλήρη επικουρική δικαστική συμπαράσταση, δ) μερική επικουρική δικαστική συμπαράσταση και, ε) συνδυασμό μερικής στερητικής και μερικής επικουρικής δικαστικής συμπαράστασης.
    Βλ. άρθρο 1676 ΑΚ: «Ανάλογα με την περίπτωση, το δικαστήριο που υποβάλλει ένα πρόσωπο σε δικαστική συμπαράσταση, είτε: 1. τον κηρύσσει ανίκανο για όλες ή για ορισμένες δικαιοπραξίες, γιατί κρίνει ότι αδυνατεί να ενεργεί γι'αυτές αυτοπροσώπως (στερητική δικαστική συμπαράσταση, πλήρης ή μερική) είτε 2. ορίζει ότι για την ισχύ όλων ή ορισμένων δικαιοπραξιών του απαιτείται η συναίνεση του δικαστικού συμπαραστάτη (επικουρική δικαστική συμπαράσταση, πλήρης ή μερική) είτε 3. αποφασίζει συνδυασμό των δύο προηγούμενων ρυθμίσεων. Το δικαστήριο δεν δεσμεύεται από την αίτηση, οφείλει όμως να επιβάλλει στον συμπαραστατούμενο τους ελάχιστους δυνατούς περιορισμούς που απαιτεί το συμφέρον του. Στην περίπτωση της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 1667, το δικαστήριο δεν μπορεί να επιβάλει, με την αρχική ή την τροποποιητική απόφασή του, περιορισμούς περισσότερους από όσους ζητούνται.».
    [2]Βλ. άρθρο 1677 ΑΚ: «Με μεταγενέστερη απόφασή του, το δικαστήριο μπορεί να τροποποιεί και αυτεπάγγελτα το είδος και την έκταση της δικαστικής συμπαράστασης.».
    [3]Βλ. άρθρο 1685 ΑΚ: «Αν έλειψαν οι λόγοι που την προκάλεσαν, η δικαστική συμπαράσταση αίρεται με απόφαση του δικαστηρίου ύστερα από αίτηση των προσώπων που μπορούν να τη ζητήσουν ή και αυτεπαγγέλτως […].».
    [4]Βλ. άρθρον 368 παρ. 1, ΚΠολΔ: «1. Το δικαστήριο μπορεί να διορίσει έναν ή περισσότερους πραγματογνώμονες, αν κρίνει πως πρόκειται για ζητήματα που απαιτούν για να γίνουν αντιληπτά ειδικές γνώσεις επιστήμης ή τέχνης […].».
    [5]Βλ. άρθρον 804 παρ. 2, ΚΠολΔ: «[…] 2. Η διενέργεια πραγματογνωμοσύνης μπορεί, κατά την κρίση του δικαστηρίου, να παραλείπεται, αν προσκομίζεται βεβαίωση δημόσιας αρχής ή νομικού προσώπου δημοσίου δικαίου για την κατάσταση του  συμπαραστατέου».
    [6]Βλ. άρθρο 1667 ΑΚ: «Η υποβολή στη δικαστική συμπαράσταση αποφασίζεται από το δικαστήριο, ύστερα από αίτηση του  ίδιου του πάσχοντος ή του συζύγου του, εφόσον υπάρχει έγγαμη συμβίωση, ή των γονέων ή τέκνων του ή του εισαγγελέα ή και αυτεπαγγέλτως […].».


    *Το πλήρες κείμενο της ανωτέρω υπ΄αριθμ. 443/2006 Γνωμοδότησης του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους μπορείτε να το δείτε εδώ.

    Η πορεία του ψυχιάτρου προς τον στιγματισμό.

    $
    0
    0

    "Δ. Σούρας: Επίσης μου δίνεται η δυνατότητα από την εκπομπή σας να πω κάτι, εύχομαι να μην έχει κανένας ψυχιατρικό πρόβλημα στην οικογένεια του, και πραγματικά είναι άδικο να υπάρχει, αν όμως δείτε ότι έχετε κάποιον ο οποίος δεν συνεργάζεται, η εισαγγελική εντολή είναι πράξη υποχρέωσης και αγάπης. Το να πάτε να πάρετε εισαγγελικό χαρτί και να τον πάτε να τον νοσηλέψετε, χωρίς εκείνος να θέλει, αλλά με γιατρούς και με φάρμακα, είναι ένδειξη υποχρέωσης και αγάπης. Μην κρατάτε ανθρώπους στο σπίτι σας που θα δημιουργήσουν πρόβλημα. Και μπορεί να δημιουργήσουν πρόβλημα και σε εσάς τους ίδιους και σε άλλους και στον εαυτό τους.

    Τ. Στεφανίδου: Εκτός και αν το έχει σκάσει από κάποιο ψυχιατρείο ο άνθρωπος αυτός και δεν έχει οικογένεια, δεν έχει κάποιον και δρα μόνος του.".
    (Απόσπασμα από την εκπομπή "Tatiana Live" (Etv) της Τ. Στεφανίδου, στις 3-03-2017, με θέμα "Το προφίλ του μανιακού δολοφόνου οδηγών ταξί"και φιλοξενούμενο τον ψυχίατρο Δ. Σούρα.)*.


           Αν η ψυχιατρική κοινότητα εκφράζεται, και γι’ αυτό δεν αντιδρά, από τηλεοπτικούς ψυχιάτρους, οι οποίοι καλλιεργούν τον στιγματισμό και συστήνουν τον ακούσιο εγκλεισμό των ψυχικά πασχόντων ως πράξη αγάπης, τότε δεν αποτελεί επιστημονική κοινότητα που τα μέλη της θεραπεύουν ασθενείς και, ακολούθως, η ψυχιατρική δεν είναι επιστήμη -ένα σύστημα αντιμετώπισης της αρρώστιας, αλλά ένα σύστημα κοινωνικού ελέγχου.
          Σε αυτή την περίπτωση ποιος είναι επομένως ο ρόλος αυτού του ψυχιάτρου; Είναι να ασκεί κοινωνικό έλεγχο στα άτομα τα οποία κοινωνικά αποκλίνουν και υπό αυτή την έννοια είναι παρόμοιος με το ρόλο του αστυνομικού, του εισαγγελέα, του δικαστή και του δεσμοφύλακα**.

          Στην προχθεσινή (3-03-2017) εκπομπή της κυρίας Στεφανίδου με θέμα "Το προφίλ του μανιακού δολοφόνου οδηγών ταξί"ψυχίατρος, κατά παράβαση των διατάξεων του ν. 3418/2005 Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογία (ΚΙΔ), καλλιέργησε τον αποκλεισμό, τον στιγματισμό και τη διάκριση των ψυχιατρικών ασθενών ως επικίνδυνων, και παραπλάνησε και δημιούργησε σύγχυση στο τηλεοπτικό κοινό περί της ψυχικής ασθένειας.

    Κυρίως παραβιάστηκαν οι ακόλουθες διατάξεις του ΚΙΔ:

    α) της παραγράφου 4, του άρθρου 16 (Ο ιατρός και η κοινωνία): «4. Ο ιατρός απέχει από οποιαδήποτε ενέργεια η οποία μπορεί να οδηγήσει στον κοινωνικό αποκλεισμό ή στη διακριτική μεταχείριση ασθενών ή ατόμων που είναι φορείς νόσων, οι οποίες ενδέχεται να προκαλέσουν κοινωνικό στίγμα. Αντίθετα, μεριμνά για το σεβασμό της αξιοπρέπειας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους, παρέχοντας παράλληλα την καλύτερη δυνατή επιστημονική αντιμετώπισή τους.», 

    β) των παραγράφων 9 και 10 του άρθρου 17 (Διαφήμιση - Παρουσία ιατρών στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης): «9. Η ενημέρωση του κοινού από τους ιατρούς σε θέματα της ειδικότητας ή του γνωστικού τους αντικειμένου πρέπει να γίνεται σύμφωνα με τις αρχές και τις κείμενες διατάξεις που διέπουν την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος και την Ιατρική Δεοντολογία. Η ενημέρωση πρέπει να στηρίζεται αποκλειστικά σε στοιχεία απόλυτα τεκμηριωμένα και διεθνώς παραδεδεγμένα. […]. 10. Δεν επιτρέπεται η δια των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης έκφραση απόψεων που μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση ή παραπλάνηση του κοινού για θέματα υγείας. Ο περιορισμός αυτός ισχύει ιδιαίτερα σε περιπτώσεις υποθέσεων οι οποίες εκκρεμούν ενώπιον δικαστικών ή διοικητικών αρχών.» καθώς και, 

    γ) των παραγράφων 1, 8 και 13 του άρθρου 28 (Φροντίδα ψυχικής υγείας): «1. Ο ψυχίατρος πρέπει να προσφέρει την καλύτερη δυνατή θεραπεία σύμφωνα με τις γνώσεις του και να παρέχει τις φροντίδες του μέσα στο πλαίσιο του σεβασμού της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών των ανθρώπων που πάσχουν από ψυχικές διαταραχές. Ενθαρρύνει επίσης τη γενικότερη προαγωγή της ψυχικής υγείας. […] 8. Ο ψυχίατρος δεν χορηγεί καμία θεραπεία χωρίς τη θέληση του ανθρώπου που πάσχει από ψυχικές διαταραχές, εκτός εάν η άρνηση θεραπείας θέτει σε κίνδυνο τη ζωή του ίδιου και εκείνων που τον περιβάλλουν ή συνεπάγεται σοβαρή επιβάρυνση της πορείας της ψυχικής του διαταραχής. Αν καθίσταται επιτακτική η αναγκαστική νοσηλεία του ανθρώπου που πάσχει από ψυχικές διαταραχές, αυτή πρέπει να είναι σύμφωνη με τους όρους και τις προϋποθέσεις που ορίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία. […] 13. Ο ψυχίατρος πρέπει να φροντίζει ώστε οι ψυχικά πάσχοντες να παρουσιάζονται στα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης (Μ.Μ.Ε.) με τρόπο που, αφ` ενός μεν προστατεύει την τιμή και την αξιοπρέπειά τους, αφ` ετέρου δε μειώνει το στίγμα και τη διάκριση εναντίον τους. Ο ψυχίατρος δεν πρέπει να κάνει ανακοινώσεις στα Μ.Μ.Ε. για την υποτιθέμενη ψυχοπαθολογία οποιουδήποτε ατόμου.».

    Αλλά, ποιος νοιάζεται;

    __________________
    *Δείτε ολόκληρη την εκπομπή και το επίμαχο απόσπασμα μετά το 7 λεπτό εδώ.
    **Τόμας Σαζ, Νόμος, ελευθερία και ψυχιατρική, εκδόσεις Αρχιπέλαγος, 2007.

    Σύσταση και ορισμός μελών της Ομάδας Εργασίας για την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου για την ακούσια νοσηλεία.

    $
    0
    0
    Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος Υ.Ο.Δ.Δ. 225/16.05.2017)* η υπ'αριθμ. Α1β/Γ.Π.31142/9-05-2017 απόφαση του Υπουργού Υγείας και του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας, με την οποία συστήθηκε και ορίστηκαν τα μέλη της Ομάδας Εργασίας για την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου για την ακούσια νοσηλεία, το κείμενο της οποίας έχει ως ακολούθως:


    ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ  ΥΓΕΙΑΣ


    Αριθ. Α1β/Γ.Π.31142/9-05-2017
    Σύσταση και ορισμός μελών της Ομάδας Εργασίας για την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου για την ακούσια νοσηλεία.  

    Ο ΥΠΟΥΡΓΟΣ ΥΓΕΙΑΣ 
    ΚΑΙ Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ ΤΟΥ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΥΓΕΙΑΣ 

    Έχοντας υπόψη: 
    1. Τα άρθρα 13, 14 και 15 του ν. 2690/1999, «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 45), όπως τροποποιήθηκαν και ισχύουν. 
    2. Την παρ. 2 του άρθρου 8 του ν. 1579/1985, «Ρυθμίσεις για την εφαρμογή και ανάπτυξη του Εθνικού Συστήματος Υγείας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 217). 
    3. Το άρθρο 95 του ν. 2071/1992, «Εκσυγχρονισμός και οργάνωση συστήματος υγείας» (ΦΕΚ Α΄ 123). 
    4. Το άρθρο 21 του ν. 4354/2015, «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» (Α΄ 176).
    5. Το π.δ. 73/2015 «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 116). 
    6. Το π.δ. 106/2014, «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας» (Α΄ 173), όπως ισχύει. 
    7. Την παρ. 3 του άρθρου 45 και το άρθρο 90 του «Κώδικα της Νομοθεσίας για την Κυβέρνηση και Κυβερνητικά Όργανα», που κυρώθηκε με το άρθρο πρώτο του π.δ. 63/2005 (Α΄ 98). 
    8. Την υπ’ αριθ. Α1α/89772/07-12-2016 κοινή απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Υγείας, με θέμα «Διορισμός Γενικού Γραμματέα Υπουργείου Υγείας» (Υ.Ο.Δ.Δ. 685). 
    9. Την υπ’ αριθ. Α1β/Γ.Π. οικ. 3899/19-01-2017 απόφαση, με θέμα «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και του δικαιώματος υπογραφής εγγράφων “Με εντολή Υπουργού” στο Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας» (Β΄ 94, ΑΔΑ: 6ΠΓΤ465ΦΥΟ-ΣΨΕ). 
    10. Το από 19/04/2017 Υπηρεσιακό Σημείωμα της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας, με το οποίο ζητείται η συγκρότηση της εν θέματι αναφερόμενης Ομάδας Εργασίας. 
    11. Το υπ’ αριθ. Α1β/Γ.Π.οικ. 30186/20-04-2017 έγγραφο του Τμήματος Οργάνωσης και Συλλογικών Οργάνων προς το Συνήγορο του Πολίτη, με το οποίο ζητείται ο ορισμός εκπροσώπου στην εν θέματι αναφερόμενη Ομάδα Εργασίας. 
    12. Το υπ’ αριθ. 92/21-04-2017 έγγραφο του Συνηγόρου του Πολίτη, με το οποίο απαντάται το ανωτέρω (8) σχετικό έγγραφο. 
    13. Το υπ’ αριθ. Α1β/Γ.Π.οικ. 30189/20-04-2017 έγγραφο του Τμήματος Οργάνωσης και Συλλογικών Οργάνων προς το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με το οποίο ζητείται ο ορισμός εκπροσώπου στην εν θέματι αναφερόμενη Ομάδα Εργασίας. 
    14. Το υπ’ αριθ. 1093/28-04-2017 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα Αντεγκληματικής Πολιτικής του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, με το οποίο απαντάται το ανωτέρω (10) σχετικό έγγραφο. 
    15. Το γεγονός ότι λόγω της ιδιαίτερης φύσης του αντικειμένου, δεν ορίζονται αναπληρωματικά μέλη. 
    16. Το γεγονός ότι από την παρούσα δεν προκύπτει δαπάνη εις βάρος του κρατικού προϋπολογισμού, αποφασίζουμε: 

    Συνιστάται στο Υπουργείο Υγείας Ομάδα Εργασίας για την επικαιροποίηση του θεσμικού πλαισίου για την ακούσια νοσηλεία (άρθρο 95 του ν. 2071/1992), και ως μέλη αυτής ορίζονται οι κάτωθι:
    1. ΚΟΣΜΑΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του Γεράσιμου (Α.Δ.Τ. ΑΙ 700271), Επίκουρος Καθηγητής της Νομικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. 
    2. ΔΟΥΖΕΝΗΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ του Ιωάννη (Α.Δ.Τ. ΑΗ 501222), Καθηγητής Ψυχιατροδικαστικής - Β΄ Ψυχιατρική Κλινική του Π.Γ.Ν. «ΑΤΤΙΚΟΝ». 
    3. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του Αναστασίου (Α.Δ.Τ. Χ 024397), Ψυχίατρος Διευθυντής ΕΣΥ στο Κέντρο Ψυχικής Υγείας Αγίων Αναργύρων του Ψ.Ν.Α. «ΔΑΦΝΙ». 
    4. ΜΑΡΚΕΤΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του Παναγή (Α.Δ.Τ. ΑΙ 632633), Ψυχίατρος, Επιμελητής στην Ψυχιατρική Κλινική του Γ.Ν.Α. «Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ». 
    5. ΜΠΙΛΑΝΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ του Δημητρίου (Α.Δ.Τ. ΑΒ 807749), Ψυχίατρος Διευθυντής Ε.Σ.Υ. στην Ψυχιατρική Κλινική του Γ.Ν. Άρτας. 
    6. ΜΟΣΧΟΒΑΚΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ του Μιχαήλ (Α.Δ.Τ. ΑΙ 069625), Προϊστάμενος στο Τμήμα Β΄ της Διεύθυνσης Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας. 
    7. ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του Σταμάτη (Α.Δ.Τ. Χ 681291), Δικηγόρος. 
    8. ΒΙΔΑΛΗΣ ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ του Κωνσταντίνου (Α.Δ.Τ. Σ 545783), Συνταγματολόγος, Διευθυντής στο Τμήμα Ιατρικού Δικαίου και Βιοηθικής της Δικηγορικής Εταιρείας Αθηνών. 
    9. ΣΤΑΘΟΥΛΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ του Κωνσταντίνου (Α.Δ.Τ. Χ 792332), Εισαγγελέας Πρωτοδικών Κορίνθου. 
    10. ΠΑΝΑΓΟΥ ΑΙΜΙΛΙΑ του Νικολάου (Α.Δ.Τ. ΑΚ 209741), Ειδική Επιστήμονας του Κύκλου Κοινωνικής Προστασίας του Συνηγόρου του Πολίτη. 

    Πρόεδρος της Ομάδας Εργασίας ορίζεται ο ΚΟΣΜΑΤΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. 

    Γραμματέας ορίζεται η ΚΑΝΑΡΗ ΜΑΓΔΑΛΗΝΗ του Ευριπίδη (Α.Δ.Τ. ΑΙ 109425), Υπάλληλος στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας.

    Έργο της Ομάδας Εργασίας είναι η εκπόνηση σχεδίου νόμου και των τυχόν εφαρμοστικών αποφάσεων, προκειμένου να επικαιροποιηθεί το θεσμικό πλαίσιο της ακούσιας νοσηλείας (άρθρο 95 του ν. 2071/1992) και να αναπτυχθούν οι απαραίτητες ασφαλιστικές δικλείδες για τον περιορισμό των ακούσιων νοσηλειών. 

    Η Ομάδα Εργασίας θα παραδώσει τις προτάσεις της, ολοκληρώνοντας το έργο της, στις 22/12/2017. 

    Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.  

    Αθήνα, 9 Μαΐου 2017 

                                  Ο Υπουργός 
                                       κ.α.α. 
                        Ο Αναπληρωτής Υπουργός         Ο Γενικός Γραμματέας 
                         
                          ΠΑΥΛΟΣ ΠΟΛΑΚΗΣ           ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ 






    ____________________________
    *Το ΦΕΚ τεύχος Υ.Ο.Δ.Δ. 225/16.05.2017 μπορείτε να διαβάσετε εδώκαι εδώτην ανάρτηση της σχετικής πράξης στο πρόγραμμα Διαύγεια.
    **Φωτογραφία Γ. Γεωργίου.
     


    Ορισμός μελών της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές

    $
    0
    0
    Δημοσιεύτηκε στο ΦΕΚ (τεύχος Υ.Ο.Δ.Δ. 229/16.05.2017)* η υπ'αριθμ. Α1β/Γ.Π.οικ.36223/15-05-2017 απόφαση του Γενικού Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας, με την οποία ορίστηκαν τα μέλη της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, το κείμενο της οποίας έχει ως ακολούθως:


    ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ  ΥΓΕΙΑΣ

    Αριθμ. Α1β/Γ.Π.οικ.36223/15-05-2017
    Ορισμός μελών της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας
    των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές (2017-2022).


    Ο ΓΕΝΙΚΟΣ ΓΡΑΜΜΑΤΕΑΣ

    Έχοντας υπόψη:
    1. Το άρθρο 2 του ν. 2716/1999, «Ανάπτυξη και εκσυγχρονισμός υπηρεσιών ψυχικής υγείας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 96), όπως ισχύει.
    2. Τα άρθρα 13, 14 και 15 του ν. 2690/1999, «Κύρωση του Κώδικα Διοικητικής Διαδικασίας και άλλες διατάξεις» (Α΄ 45), όπως ισχύουν.
    3. Το άρθρο 21 του ν. 4354/2015, «Διαχείριση των μη εξυπηρετούμενων δανείων, μισθολογικές ρυθμίσεις και άλλες επείγουσες διατάξεις εφαρμογής της συμφωνίας δημοσιονομικών στόχων και διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων» (Α΄ 176).
    4. Το π.δ. 106/2014, «Οργανισμός του Υπουργείου Υγείας» (Α΄ 173), όπως ισχύει.
    5. Το π.δ. 73/2015, «Διορισμός Αντιπροέδρου της Κυβέρνησης, Υπουργών, Αναπληρωτών Υπουργών και Υφυπουργών» (Α΄ 116).
    6. Την αριθ. Α1α/89772/07-12-2016 απόφαση του Πρωθυπουργού και του Υπουργού Υγείας, με θέμα «Διορισμός Γενικού Γραμματέα Υπουργείου Υγείας» (Υ.Ο.Δ.Δ. 685).
    7. Την αριθ. Α1β/Γ.Π. οικ. 3899/19-01-2017 απόφαση, με θέμα «Μεταβίβαση αρμοδιοτήτων και του δικαιώματος υπογραφής εγγράφων «Με εντολή Υπουργού» στο Γενικό Γραμματέα του Υπουργείου Υγείας» (Β΄ 94, ΑΔΑ: 6ΠΓΤ465ΦΥΟ-ΣΨΕ).
    8. Το με αριθ. πρωτ. οικ. 33793/05-05-2017 έγγραφο του Γενικού Γραμματέα.
    9. Το γεγονός ότι από την παρούσα δεν προκύπτει δαπάνη εις βάρος του Κρατικού Προϋπολογισμού, αποφασίζουμε:

    Ορίζονται ως μέλη της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, οι κάτωθι:

    1. ΔΙΚΑΙΑΚΟΣ ΜΙΧΑΗΛ του Ιωάννη (Α.Δ.Τ. Χ 428600), Ψυχίατρος, με αναπληρωτή τον ΠΛΟΥΜΠΙΔΗ ΔΗΜΗΤΡΙΟ του Νικολάου (Α.Δ.Τ. ΑΖ 631739), Ψυχίατρο.
    2. ΓΡΗΓΟΡΙΑΔΟΥ ΑΛΙΚΗ του Γεωργίου (Α.Δ.Τ. Σ 501413), Παιδοψυχίατρος, με αναπληρωτή τον ΓΚΡΙΤΖΕΛΑ ΓΕΩΡΓΙΟ του Γρηγορίου (Α.Δ.Τ. ΑΗ 023123) Παιδοψυχίατρο.
    3. ΖΑΧΑΡΙΑ ΕΥΑΓΓΕΛΟ του Μιχαήλ (Α.Δ.Τ. ΑΚ 024548), Κοινωνικό Λειτουργό, με αναπληρωτή τον ΒΙΚΕΝΤΙΟ ΓΕΩΡΓΙΟ του Ευσταθίου (Α.Δ.Τ. Χ 123391), Κοινωνικό Λειτουργό.
    4. ΠΑΡΗ ΕΙΡΗΝΗ του Δημητρίου (Α.Δ.Τ. ΑΖ 613050), Νοσηλεύτρια, με αναπληρώτρια την ΠΑΝΤΕΛΙΔΟΥ ΚΑΛΛΙΟΠΗ του Παντελεήμονα (Α.Δ.Τ. Χ 064618), Νοσηλεύτρια.
    5. ΦΙΤΣΙΟΥ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ του Αθανασίου (Α.Δ.Τ. ΑΚ 114988), Ψυχολόγος, με αναπληρωτή τον ΤΣΑΚΟ ΑΡΓΥΡΙΟ του Μιχαήλ (Α.Δ.Τ. Χ 713577), Ψυχολόγο.
    6. ΜΗΤΡΟΣΥΛΗ ΜΑΡΙΑ του Κωνσταντίνου (Α.Δ.Τ. Ι 219668), Νομικός, με αναπληρωτή τον ΚΟΣΜΑΤΟ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ του Γεράσιμου (Α.Δ.Τ. ΑΙ 700271), Νομικό.
    7. ΑΛΕΞΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ του Σταματίου (Α.Δ.Τ. Χ 681291), Νομικός, με αναπληρωτή τον ΣΑΚΕΛΛΑΡΗ ΑΝΤΩΝΙΟ του Εμμανουήλ (Α.Δ.Τ. ΑΒ 214629), Νομικό.
    8. D’ ELIA PAOLO του Ιωσήφ (Α.Δ. Ιταλικής Ταυτότητας ΑU 6806231, αριθμός εγγράφου πιστοποίησης μόνιμης διαμονής πολίτη κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης 362492) Εκπρόσωπος του Σωματείου Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας «ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ», με αναπληρώτριά την ΚΟΚΚΟΛΗ ΣΤΥΛΙΑΝΗ του Κωνσταντίνου (Α.Δ.Τ. ΑΖ 131009), Εκπρόσωπο του Σωματείου Ληπτών Υπηρεσιών Ψυχικής Υγείας «ΑΥΤΟΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΗ».
    9. ΝΟΜΙΔΟΥ ΝΙΚΗ-ΕΛΕΝΗ του Γεωργίου (Α.Δ.Τ. Χ 974983), Εκπρόσωπος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Συλλόγων Οικογενειών για την Ψυχική Υγεία (Π.Ο.Σ.Ο.Ψ.Υ.), με αναπληρώτρια την ΜΠΙΚΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ του Γεωργίου (Α.Δ.Τ. ΑΚ 337777), Εκπρόσωπο της Π.Ο.Σ.Ο.Ψ.Υ.

    Πρόεδρος της Επιτροπής ορίζεται η ΜΗΤΡΟΣΥΛΗ ΜΑΡΙΑ.

    Γραμματέας της Επιτροπής ορίζεται η ΕΥΣΤΑΘΙΑΔΟΥ ΧΡΥΣΟΥΛΑ του Ευσταθίου (Α.Δ.Τ. ΑΜ 011120, Υπάλληλος στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας, με αναπληρώτρια την ΓΑΡΟΦΑΛΑΚΗ ΜΑΡΙΑ του Ιωάννη (Α.Δ.Τ. Π 067908), οι οποίες αμφότερες υπηρετούν στη Διεύθυνση Ψυχικής Υγείας του Υπουργείου Υγείας.

    Η θητεία των μελών της Επιτροπής είναι πενταετής.

    Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως.

    Αθήνα, 15 Μαΐου 2017 
    Ο Γενικός Γραμματέας 

    ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ  


    ____________________________
    *Το ΦΕΚ τεύχος Υ.Ο.Δ.Δ. 229/16.05.2017 μπορείτε να διαβάσετε εδώκαι εδώτην ανάρτηση της σχετικής πράξης στο πρόγραμμα Διαύγεια.
     

    Ο πολυπαθής θεσμός της δικαστικής συμπαράστασης σε νέες περιπέτειες

    $
    0
    0

    ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ ΔΙΚΟΓΡΑΦΩΝ ΚΑΙ ΑΝΑΘΕΣΗ ΤΗΣ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗΣ ΣΥΜΠΑΡΑΣΤΑΣΗΣ ΣΤΙΣ  ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ  ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ  ΤΩΝ  ΝΠΔΔ

    Η συνεχιζόμενη απουσία Κοινωνικών Υπηρεσιών στα κατά τόπους Πρωτοδικεία, η αδικαιολόγητη μη έκδοση μέχρι σήμερα του σχετικού ΠΔ για την ανάθεση δικαστικών συμπαραστάσεων σε Σωματεία και Ιδρύματα (που έχουν συσταθεί για το σκοπό αυτό, δηλαδή για να τους ανατίθενται δικαστικές συμπαραστάσεις, και διαθέτουν κατάλληλο προσωπικό και υποδομή) του άρθρου 1671 ΑΚ, καθώς και η πλημμελής εφαρμογή από τους εμπλεκόμενους φορείς του ισχύοντος ν. 2447/1996, υποβαθμίζει το θεσμό της δικαστικής συμπαράστασης, επιτείνει τις αντιφάσεις και καθιστά δυσχερή τη λειτουργία του στην πράξη.

    Ενδεικτικά:
    α) δικαστικές αποφάσεις ορίζουν δικαστικούς συμπαραστάτες ονομαστικά (ατομικά) κοινωνικούς λειτουργούς των Κοινωνικών Υπηρεσιών των ΝΠΔΔ (βλ. λ.χ. την υπ’ αριθμ. 81/2016 ΜΠρΚαβ, με την οποία δικαστικός συμπαραστάτης ορίστηκε ονομαστικά η Κοινωνική Λειτουργός του Γενικού Νοσοκομείου Καβάλας),
    β) ορισμένες Κοινωνικές Υπηρεσίες αρνούνται να παραλάβουν τα σχετικά με τηδικαστική συμπαράσταση δικόγραφα (αιτήσεις, κλήσεις και αποφάσεις), επικαλούμενες αναρμοδιότητα με την αιτιολογία ότι η διεύθυνση κατοικίας των συμπαραστατέων δεν είναι εντός της περιφέρειας αρμοδιότητά τους, με αποτέλεσμα να μην ολοκληρώνεται η σχετική διαδικασία (βλ. λ.χ. το υπ’ αριθμ. 11124/13-12-2016 έγγραφο του Διοικητικού Τμήματος του Πρωτοδικείου Αθηνών).
    Με σκοπό την επίλυση αντιφάσεων παραθέτουμε το κείμενο που ακολουθεί.
     
    Ι.  ΤΟ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
    1.  Στο άρθρο 54, ν. 2447/1996 (ΦΕΚ Α’ 278/30-12-1996) αναφέρεται καταλεπτώς: «1. Όπου στον παρόντα ή σε άλλο νόμο προβλέπονται αρμοδιότητες κοινωνικής υπηρεσίας στο πλαίσιο της λειτουργίας του θεσμού της δικαστικής συμπαράστασης, οι αρμοδιότητες αυτές ασκούνται, για όσο διάστημα και σε όσες Κοινωνικές Υπηρεσίες δεν έχουν συγκροτηθεί ακόμα ειδικά Τμήματα, από ειδικούς επιστήμονες των Τμημάτων Ανηλίκων αυτών των Υπηρεσιών και, ωσότου συγκροτηθούν και αρχίσουν να λειτουργούν και αυτά τα Τμήματα, από ειδικούς επιστήμονες των αρμόδιων υπηρεσιών του Υπουργείου Υγείας και Πρόνοιας και της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης, καθώς και των κοινωνικών οργανώσεων που εποπτεύονται από αυτές. 2. Με προεδρικό διάταγμα εκδιδόμενο με πρόταση των Υπουργών Δικαιοσύνης και Υγείας και Πρόνοιας θα καθοριστούν οι λεπτομέρειες της χρησιμοποίησης των επιστημόνων των εν λόγω υπηρεσιών για τους σκοπούς της λειτουργίας του θεσμού της δικαστικής συμπαράστασης.».
    2.  Σε εκτέλεση της παρ. 2, του ανωτέρω άρθρου 54 του ν. 2447/1996 εκδόθηκε το ΠΔ 250/1999 «Άσκηση κοινωνικής υπηρεσίας κατά τη δικαστική συμπαράσταση» (ΦΕΚ Α’ 206/7-10-1999). Στο άρθρο 2 του εν λόγω ΠΔ 250/1999 αναφέρεται αυτολεξεί: «Για τη διεξαγωγή της κοινωνικής έρευνας που προβλέπεται από το άρθρο 1674[1]του Αστικού Κώδικα και από τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 805[2]του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας, η προβλεπόμενη από την τρίτη παράγραφο του άρθρου 796[3]του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας και τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 1646[4]του Αστικού Κώδικα (σε συνδυασμό με το άρθρο 19 παρ. 4 εδ. α` του Ν. 2521/1997[5]) κοινοποίηση στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία απευθύνεται στην υπηρεσία που έχει κατά τη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 1 του παρόντος τον συντονισμό για το Πρωτοδικείο, στο αρμόδιο τμήμα του οποίου έχει εισαχθεί η συγκεκριμένη υπόθεση.».
    3.   Σύμφωνα με το άρθρο 1 του ιδίου ως άνω ΠΔ 250/1999: «1. Οι αρμοδιότητες κοινωνικής υπηρεσίας που προβλέπονται από τις ουσιαστικές και δικονομικές διατάξεις του Σχεδίου Νόμου που κυρώθηκε με το Ν. 2447/1996 (ΦΕΚ Α’ 278/30-12-1996), οι οποίες αναφέρονται στη λειτουργία του θεσμού της δικαστικής συμπαράστασης, ασκούνται, από τους ειδικούς επιστήμονες (κοινωνικούς λειτουργούς, ψυχιάτρους, Ψυχολόγους επισκέπτες υγείας και άλλους επιστήμονες κατάλληλους για την αντιμετώπιση σωματικά αναπήρων και εξαρτημένων προσώπων, όπως τοξικομανών ή αλκοολικών): α) Των Κέντρων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 93 του Ν. 2071/1992 (ΦΕΚ Α’ 123), όπου αυτά έχουν συσταθεί, και λειτουργούν. β) των Κέντρων Ψυχικής Υγιεινής, όπου λειτουργούν, γ) των νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας, δ) των πανεπιστημιακών ψυχιατρικών κλινικών και των κοινωνικών υπηρεσιών τους καθώς και άλλων αρμόδιων πανεπιστημιακών κλινικών, ε) των λοιπών Μονάδων Ψυχικής Υγείας, που αναφέρονται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 93 του Ν. 2071/1992[6], εξαιρουμένων των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών, στ) των υπηρεσιών του Εθνικού Οργανισμού Κοινωνικής φροντίδας (πρώην ΠΙΚΠΑ. - ΕΟΠ και Κέντρο Βρεφών "Η ΜΗΤΕΡΑ"). ζ) των Διευθύνσεων Κοινωνικής Πρόνοιας ή, κατά περίπτωση, Υγείας και Πρόνοιας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων.
    2.   Ο συντονισμόςκαι η εποπτεία της εκτέλεσης, από ειδικούς επιστήμονες των υπηρεσιών της προηγούμενης παραγράφου, των έργων που τους ανατίθενται με τον Ν. 2447/1996 και το παρόν διάταγμα, σύμφωνα με τα οριζόμενα ειδικότερα στις διατάξεις που ακολουθούν, ανήκει στα Κέντρα Ψυχικής Υγείας των νομών, σε όσους δε νομούς λειτουργούν περισσότερα του ενός, το κάθε Κέντρο θα έχει το συντονισμό και την εποπτεία για την περιοχή ευθύνης του.
    Στους νομούς που δεν λειτουργούν Κέντρα Ψυχικής Υγείας, λειτουργούν όμως Κέντρα Ψυχικής Υγιεινής, ο συντονισμός ανήκει σ` αυτά τα Κέντρα, αλλιώς ανήκει στις Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής ή, κατά περίπτωση, Υγείας και Πρόνοιας των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων.
    Σ` αυτές τις Διευθύνσεις ανήκει ο συντονισμός και για τις περιπτώσεις προσώπων που πάσχουν από σωματική αναπηρία ή τελούν υπό εξάρτηση λόγω τοξικομανίας ή αλκοολισμού. Οι ίδιες αυτές Διευθύνσεις παρέχουν, εξάλλου, τη γραμματειακή τους υποστήριξη στις μονάδες που έχουν το συντονισμό, σύμφωνα με τα προηγούμενα εδάφια αυτής της παραγράφου, όταν αυτές δεν διαθέτουν κατάλληλο διοικητικό προσωπικό.».

    ΙΙ.  ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ
    Σε ακολουθία των ανωτέρω η κοινοποίηση των σχετικών με τη δικαστική συμπαράσταση δικογράφων (άρθρο 2 παρ. 1 ΠΔ 250/1999), καθώς και η ανάθεση της δικαστικής συμπαράστασης γίνεται στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία που έχει τον συντονισμό για το (κατά τόπο) Πρωτοδικείο (βλ. άρθρο 2 του ΠΔ 250/1999). Στη συνέχεια η αρμόδια Κοινωνική Υπηρεσία, με τη σειρά που αναφέρονται κατωτέρω, θα ορίσει (άρθρο 3 του ΠΔ 250/1999), κατά την κρίση της, τον κοινωνικό λειτουργό ή άλλον ειδικό επιστήμονα (βλ. άρθρ. 1, ΠΔ 250/1999), που θα ασκήσει τα έργα του δικαστικού συμπαραστάτη (βλ. λ.χ. την υπ'αριθμ. 1338/2017 ΜΠρΑθ).

    Συγκεκριμένα, 

    1.  οι ΜΨΥ στις οποίες ανατίθενται ο συντονισμός και η εποπτεία της εκτέλεσης, από τους ειδικούς επιστήμονες (της παρ. 1, άρθρ. 1 ΠΔ 250/1999), των έργων που τους ανατίθενται με τον ν. 2447/1996, και είναι αρμόδιες για την παραλαβή των σχετικών με τη δικαστική συμπαράσταση δικογράφων (παρ. 1, άρθρ. 2 ΠΔ 250/1999), είναι κατά σειρά η ακόλουθη:

    1.1      τα Κέντρα Ψυχικής Υγείας των νομών,
    1.2   το κατά περιοχή ευθύνης (σε σχέση με την κατοικία του συμπαραστατέου) Κέντρο Ψυχικής Υγείας στην περίπτωση κατά την οποία στον ίδιο νομό υφίστανται περισσότερα του ενός Κέντρα Ψυχικής Υγείας,
    1.3   το Κέντρο Ψυχικής Υγιεινής στις περιπτώσεις που δεν υφίσταται στο νομό Κέντρο Ψυχικής Υγείας,
    1.4   διαφορετικά (σημ. “αλλιώς”= αν δεν υπάρχουν τα ανωτέρω;), οι Διευθύνσεις Δημόσιας Υγείας και Υγιεινής ή, κατά περίπτωση, οι Διευθύνσεις Υγείας και Πρόνοιας των νομαρχιακών αυτοδιοικήσεων (βλ. παρ. 2, άρθρο 1 του ΠΔ 250/1999).

    2. οι αρμοδιότητες της Κοινωνικής Υπηρεσίαςπου προβλέπονται από τις ουσιαστικές και δικονομικές διατάξεις του ν. 2447/1996, οι οποίες αναφέρονται στη λειτουργία του θεσμού της δικαστικής συμπαράστασης ασκούνται από τους ειδικούς επιστήμονες:
    2.1  των Κέντρων Ψυχικής Υγείας του άρθρου 93 του Ν. 2071/1992 (ΦΕΚ Α’ 123), όπου αυτά έχουν συσταθεί, και λειτουργούν,
    2.2  των Κέντρων Ψυχικής Υγιεινής, όπου λειτουργούν,
    2.3  των νοσοκομείων του Εθνικού Συστήματος Υγείας,
    2.4 των πανεπιστημιακών ψυχιατρικών κλινικών και των κοινωνικών υπηρεσιών τους καθώς και άλλων αρμόδιων πανεπιστημιακών κλινικών,
    2.5  των λοιπών Μονάδων Ψυχικής Υγείας, που αναφέρονται στην πρώτη παράγραφο του άρθρου 93 του Ν. 2071/1992, εξαιρουμένων των ιδιωτικών ψυχιατρικών κλινικών,
    2.6  των υπηρεσιών του Εθνικού Οργανισμού Κοινωνικής φροντίδας (πρώην ΠΙΚΠΑ. - ΕΟΠ και Κέντρο Βρεφών "Η ΜΗΤΕΡΑ"),
    2.7  των Διευθύνσεων Κοινωνικής Πρόνοιας ή, κατά περίπτωση, Υγείας και Πρόνοιας των Νομαρχιακών Αυτοδιοικήσεων.



    [1]Άρθρο 1674 ΑΚ. Έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας. Το δικαστήριο, προκειμένου να αποφασίσει την υποβολή ενός προσώπο σε δικαστική συμπαράσταση και το διορισμό δικαστικού συμπαραστάτη, καθώς και όταν πρόκειται να διορίσει προσωρινό δικαστικό συμπαραστάτη, συνεκτιμά την έκθεση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίαςσχετικά με την αναγκαιότητα του μέτρου και την καταλληλότητα του προσώπου που πρόκειται να διοριστεί δικαστικός συμπαραστάτης ή του σωματείου ή του ιδρύματος, στα οποία πρόκειται να ανατεθεί η δικαστική συμπαράσταση.
     [2]Άρθρο 805 ΚΠολΔ. 1… 2. Προσωρινός δικαστικός συμπαραστάτης μπορεί να διοριστεί και με Προσωρινή διαταγή του δικαστηρίου, σύμφωνα με το άρθρο 781, όταν από ιατρικό πιστοποιητικό συνάγεται ότι συντρέχουν, λόγω της κατάστασης της υγείας του προσώπου το οποίο αφορά το μέτρο, επείγοντες λόγοι υπέρ του διορισμού δικαστικού συμπαραστάτη και ότι απειλείται από την αναβολή κίνδυνος για τα συμφέροντά του. Η Προσωρινή διαταγή εκδίδεται ύστερα από προηγούμενη ακρόαση του συμπαραστατέου και έκθεση της αρμόδιας κοινωνικής υπηρεσίας, εκτός αν επίκειται κίνδυνος από οποιαδήποτε αναβολή. Το β’ εδάφιο της τρίτης παραγράφου του άρθρου 803 έχει εφαρμογή και εδώ.
     [3]Άρθρο 796 ΚΠολΔ. 1… 2…  3. Η σχετική αίτηση ή η πράξη της τέταρτης παραγράφου του άρθρου 747 κοινοποιούνται υποχρεωτικά και στην αρμόδια κοινωνική υπηρεσία στις περιπτώσειςόπου ο νόμος προβλέπει ότι η σύνταξη και η υποβολή σχετικής έκθεσης της είναι υποχρεωτική. Η έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας πρέπει να κατατίθεται στη γραμματεία του δικαστηρίου τρεις ημέρες πριν από αυτήν που ορίστηκε για τη Συζήτηση.
    [4]Άρθρο 1646 ΑΚ. Η αρμόδια κοινωνική υπηρεσία οφείλει να αναγγέλλει στο δικαστήριοχωρίς καθυστέρηση κάθε περίπτωση που καθιστά αναγκαία την αυτεπάγγελτη ενέργειά του υπέρ ανηλίκου, να διαβιβάζει σ` αυτό κάθε χρήσιμο στοιχείο και πληροφορία και να υποβάλλει σχετικές προτάσεις.
    Όπου στις διατάξεις αυτού του Κεφαλαίου απαιτείται, για την απόφαση του δικαστηρίου, έκθεση της κοινωνικής υπηρεσίας, ο γραμματέας του ειδοποιεί έγκαιρα την κοινωνική υπηρεσία να υποβάλει τη σχετική έκθεση.
    [5]Άρθρο 19, ν. 2521/1997 (ΦΕΚ Α’ 174/1-09-1997) παρ. 4α'«Τα οριζόμενα στη δεύτερη παράγραφο του άρθρου 1646 του Αστικού Κώδικα και στην τρίτη παράγραφο του άρ8ρου 796 του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας ισχύουν και στις περιπτώσεις της τρίτης παραγράφου του άρθρου 1533, του τρίτου εδαφίου του άρθρου 1664 και του άρθρου 1674 του Αστικού Κώδικα, καθώς και στην περίπτωση του πρώτου εδαφίου της δεύτερης παραγράφου του άρθρου 681Γ του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.
    Στις περιπτώσεις αυτές, καθώς και όπου αλλού ο νόμος απαιτεί την υποβολή στο δικαστήριο και την υποχρεωτική συνεκτίμηση από αυτά έκθεσης της κοινωνικής υπηρεσίας, αν η έκθεση αυτή δεν υποβληθεί εμπρόθεσμα, το δικαστήριο δικάζει χωρίς έκθεση.».
    [6]Άρθρο 93 παρ. 1, ν. 2071/1992 (ΦΕΚ Α’ 123/15-07-1992) «Μονάδες Ψυχικής Υγείας (Μ.Ψ.Υ.) 1. Μονάδες Ψυχικής Υγείας είναι τα  κέντρα ψυχικής υγείας, οι ψυχιατρικοί τομείς νομαρχιακών ή περιφερειακών νοσοκομείων, οι πανεπιστημιακές ψυχιατρικές κλινικές, τα ειδικά ψυχιατρικά νοσοκομεία, οι παιδοψυχιατρικές κλινικές, οι ψυχογηριατρικές κλινικές, οι κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας, οι ιδιωτικές ψυχιατρικές κλινικές, οι ξενώνες, τα οικοτροφεία, τα προστατευόμενα διαμερίσματα, οι ανάδοχες οικογένειες, οι θεραπευτικές μονάδες αποκατάστασης, οι θεραπευτικές συνεταιριστικές μονάδες, τα νοσοκομεία  ημέρας και νύχτας και τα ιατροπαιδαγωγικά κέντρα. Στις Μ.Ψ.Υ. διενεργείται η πρόληψη και η διάγνωση της ψυχικής διαταραχής, η θεραπεία της και η συνέχιση της θεραπευτικής αγωγής, η κοινωνική επανένταξη και η επαγγελματική αποκατάσταση προσώπων που πάσχουν από ψυχική διαταραχή. Οι επί μέρους λειτουργίες των Μονάδων Ψυχικής Υγείας και εκπαίδευσης του προσωπικού καθορίζονται εκάστοτε με απόφαση του Υπουργού Υγείας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων.».

    Η ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΩΝ ΑΔΕΙΩΝ ΣΕ ΑΚΑΤΑΛΟΓΙΣΤΟ, ΚΑΤ'ΑΡΘΡΟ 69 ΠΚ, ΨΥΧΙΚΑ ΑΣΘΕΝΗ ΝΟΣΗΛΕΥΟΜΕΝΟ ΣΕ ΔΗΜΟΣΙΟ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΟ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ

    $
    0
    0



    "Η χορήγηση άδειας από ψυχίατρο, σε άτομο που νοσηλεύεται, συνιστά ιατρική πράξη κατ’ άρθρο 1 παρ. 1 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (Κ.Ι.Δ.) ν. 3418/2005. Μάλιστα, εφόσον εντάσσεται σε συγκεκριμένο θεραπευτικό πλάνο, κρίνεται, δηλαδή, από τον θεράποντα ψυχίατρο ως ενδεδειγμένο για τον συγκεκριμένο ασθενή μέτρο, εντάσσεται στην προστατευόμενη από το άρθρο 3 παρ. 1 Κ.Ι.Δ. επιστημονική και συνειδησιακή ελευθερία την οποία απολαμβάνει ο ιατρός*".
     


    ΤΟ ΙΣΧΥΟΝ ΝΟΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ
           Δημόσια Θεραπευτικά Καταστήματα, Δημόσια Ψυχιατρικά Νοσοκομεία 
    και θεραπευτικές άδειες

          Ο Σωφρονιστικός Κώδικας (ν. 2776/1999) διέπει τη λειτουργία των Δημόσιων Θεραπευτικών Καταστημάτων αλλά όχι των ψυχιατρικών νοσοκομείων. Ειδικότερα, από την εφαρμογή των ρυθμίσεων περι αδειών, κατά το άρθρο 54.3 του ν. 2776/1999, εξαιρούνται οι κρατούμενοι στους οποίους έχει επιβληθεί μέτρο ασφαλείας, κατ’ άρθρον 69 Π.Κ. Περαιτέρω, κατά το άρθρο 18 του αυτού νόμου, για τη σύσταση «Θεραπευτικού Καταστήματος» απαιτείται έκδοση προεδρικού διατάγματος (βλ. το άρθρ. 18 και 1α'και το άρθρο 19 παρ. 4 ν. 2776/1999)[1].

          Όμως, σύμφωνα και με την υπ’ αριθμ. 8/2007 Γνωμοδότηση του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Α. Ζυγούρα (Ποιν. Δικ. 2007, σελ. 1146), τέτοιο Προεδρικό Διάταγμα δεν έχει ακόμα εκδοθεί και δεν έχει ακόμα συσταθεί «δημόσιο θεραπευτικό κατάστημα» κατά την έννοια του άρθρου 69 Π.Κ., στο οποίο να έχει εφαρμογή το ως άνω άρθρο 54 παρ. 3 ν. 2776/1999. 
          Πράγματι, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών (Ψ.Ν.Α.) δεν υπάρχει ειδικό τμήμα για τους νοσηλευόμενους κατ’ άρθρο 69 Π.Κ., οι οποίοι νοσηλεύονται στα Ψυχιατρικά Τμήματα Εισαγωγών μαζί με όλους τους άλλους ασθενείς. Περαιτέρω, κατά την αυτή ως άνω γνωμοδότηση, «το ιατρικόν και νοσηλευτικόν προσωπικόν των θεραπευτηρίων αυτών έχει αρμοδιότητα μόνον δια την θεραπείαν και νοσηλείαν των προαναφερθέντων ατόμων και όχι δια την φύλαξιν αυτών». Ακόμη, όμως, και η έννοια της «φύλαξης» κατ’ άρθρο 69 Π.Κ., αποκτά το πλήρες εννοιολογικό της περιεχόμενο σε συνδυασμό με το «δημόσιο θεραπευτικό κατάστημα» του αυτού άρθρου, προτεραιότητα δε της «θεραπευτικής φύλαξης» είναι η θεραπεία του ψυχικά ασθενούς (βλ.  Γνωμ. Εισαγγ. ΑΠ Β. Μαρκή 12/2008, Ποιν. Δικ. 2009, σ. 1224 και Τραπ. Νομ. Πληρ. ΝΟΜΟΣ και Γ. – Α. Μαγκάκη, Ποινικό Δίκαιο, 3η έκδ. 1984, σελ. 77, Ν. Παρασκευόπουλο εις Ποινολογία, 7η έκδ. 2005, σ. 101 επ., Ε. Συμεωνίδου – Καστανίδου εις Δίκαιο των ποινικών κυρώσεων, 2008, σ. 83), αναπόσπαστο στοιχείο της οποίας είναι και οι θεραπευτικές άδειες.
     
         Η χορήγηση άδειας από ψυχίατρο, σε άτομο που νοσηλεύεται, συνιστά ιατρική πράξηκατ’ άρθρο 1 παρ. 1 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας (Κ.Ι.Δ.) ν. 3418/2005. Μάλιστα, εφόσον εντάσσεται σε συγκεκριμένο θεραπευτικό πλάνο, κρίνεται, δηλαδή, από τον θεράποντα ψυχίατρο ως ενδεδειγμένο για τον συγκεκριμένο ασθενή μέτρο, εντάσσεται στην προστατευόμενη από το άρθρο 3 παρ. 1 Κ.Ι.Δ. επιστημονική και συνειδησιακή ελευθερία την οποία απολαμβάνει ο ιατρός (βλ. τα άρθρα 1, παρ. 1 και 3 παρ. 1 του ν. 3418/2005 Κ.Ι.Δ.)[2].

         Στη σύγχρονη ψυχιατρική επιστήμη είναι καθολικώς αποδεκτό ότι η θεραπευτική άδεια είναι αναπόσπαστο τμήμα (conditionsinequanon) της ολοκληρωμένης θεραπευτικής διαδικασίας. Μάλιστα, το ότι οι άδειες αποτελούν «απαραίτητο για τη θεραπεία μέσο» έγινε αποδεκτό και στο ν. 2071/1992 «Εκσυγχρονισμός και Οργάνωση Συστήματος Υγείας». Συγκεκριμένα στη δεύτερη περίοδο της παραγράφου 1, του άρθρου 98, του ν. 2071/1992 αναφέρεται καταλεπτώς: «Τα αναγκαία περιοριστικά μέτρα δεν επιτρέπεται να αποκλείουν απαραίτητα για τη θεραπεία μέσα, όπως οι άδειες, οι οργανωμένες έξοδοι…» (βλ. το άρθρο 98, ν. 2071/1992)[3]. Εξάλλου, η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία, δηλαδή ο επίσημος επιστημονικός φορέας των Ψυχιάτρων στην Ελλάδα, έχει αποφανθεί ρητώς επ’ αυτού[4], με το υπ’ αριθμ. πρωτ. 807/23-7-2009 έγγραφό τους, με θέμα: Νοσηλεία – Φύλαξη ασθενών στα Ψυχιατρικά Νοσοκομεία βάσει των άρθρων 69 – 70 του Π.Κ., ότι:  «4.1. Σε κάθε ψυχικά πάσχοντα «κρατούμενο» ή μη, εκούσια ή ακούσια νοσηλευόμενο πρέπει να παρέχεται οποιοδήποτε θεραπευτικό μέσο που κατά την κρίση της θεραπευτικής ομάδας θα έχει ευνοϊκή επίδραση στην αποκατάσταση της ψυχικής του υγείας… 4.2. Είναι γνωστό και γενικά πλέον αποδεκτό ότι ο αυστηρός εγκλεισμός προσώπων που εμφανίζουν ψυχική διαταραχή σε ελάχιστες περιπτώσεις και για ελάχιστο χρόνο είναι αναγκαίος, στις δε περισσότερες αποβαίνει εξαιρετικά επιβλαβής. 4.3. Είναι επίσης γνωστό και γενικά αποδεκτό ότι στα θεραπευτικά της ψυχικής διαταραχής μέτρα, με πολύ μεγάλη μάλιστα θεραπευτική αξία, πλην της φαρμακοθεραπείας ή της εξειδικευμένης ψυχοθεραπείας ανήκουν και μέθοδοι ή τεχνικές όπως π.χ. η ελεύθερη κίνηση των αρρώστων, η συμμετοχή σε προγράμματα οργάνωσης ελεύθερου χρόνου, η παρακολούθηση προγραμμάτων επαγγελματικής εκπαίδευσης, η χορήγηση αδειών εξόδου από το νοσοκομείο, η εντός ή εκτός του νοσοκομείου ψυχαγωγία κ.τ.λ. 4.3 Κάθε πρακτική που παραγνωρίζει την θεραπευτική αξία αυτών των θεραπευτικών μέσων, που επιβάλλει περιοριστικά της ελευθερίας μέτρα και σε περιπτώσεις που δεν χρειάζονται ή με αυστηρότητα μεγαλύτερη από την απαιτούμενη ή για χρόνο μακρότερο από τον αναγκαίο, που παρεμποδίζει την πρακτική των ανοικτών θυρών και τη δημιουργία κλίματος ελευθερίας και σεβασμού των δικαιωμάτων και της προσωπικότητας των νοσηλευομένων που πρέπει να επικρατεί σε κάθε Μονάδα Ψυχικής Υγείας, παρεμποδίζει σε μεγάλο βαθμό το θεραπευτικό έργο και αντιβαίνει ευθέως στις αρχές και τις αξίες της Ψυχιατρικής Μεταρρύθμισης και στις σύγχρονες αντιλήψεις για την αντιμετώπιση της διαταραχής…» (βλ. το υπ’ αριθμ. πρωτ. 807/23-07-2009 έγγραφο της Ελληνικής Ψυχιατρικής Εταιρείας).
     
         Τα αυτά συμπεράσματα της απολύτως αυτής κρατούσας επιστημονικής άποψης γίνονται δεκτά, όλως ενδεικτικώς, και από το, συγγενές προς το ελληνικό, ποινικό σύστημα της Γερμανίας μέσα από το «πλάνο σταδιακών δράσεων», ώστε να εκτιμηθεί και η μελλοντική απόλυση του ακαταλόγιστου ψυχικά ασθενούς. Ακολουθείται δηλ. το σχήμα «περισσότερες ελευθερίες και μεγαλύτερη ευθύνη στους ασθενείς». [βλ. διάλεξη καθηγητή J.-M. Jehle, Ποινικός εγκλεισμός και ψυχιατρικό νοσοκομείο, Ποιν. Λόγος 2004, σ. 2473 επ. (2482-3)]. Ομοίως και στη Μεγάλη Βρετανία προβλέπεται η χορήγηση αδειών εξόδου (βλ. section 17 MentalHealthAct 1983). Προσωρινές άδειες εξόδου (sortiesdessai) προβλέπονται ρητώς και στη Γαλλία, καθορίζεται μάλιστα ότι αυτές ανήκουν στην αποκλειστική αρμοδιότητα του υπεύθυνου ψυχιάτρου (βλ. J.Robert / J.Duffar, Droits de d’ home et libertés fondamentales, εκδ. Montchrestien, 2009, σ. 360-1).
     
         Συνοπτικά, η χορήγηση αδειών στους νοσηλευθέντες ασθενείς εντάσσεται σε αυτή την κατεύθυνση, αποτελεί συστατικό στοιχείο της διαδικασίας ψυχοκοινωνικής αποκατάστασης και επανένταξης του ψυχικά ασθενή και συνιστά μέρος της εκπαίδευση σε κοινωνικές δεξιότητες, η οποία «λαμβάνει χώρα στο πλαίσιο του πραγματικού των εμπειριών καθημερινής ζωής και όχι σε κλειστό μη πραγματικό χώρο» (βλ. σελ. 4, της υπ’ αριθμ. WHO/MNH/MND 96.2 Συναινετικής Διακήρυξης για την Ψυχοκοινωνική Αποκατάσταση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας και της Παγκόσμιας Εταιρίας Ψυχοκοινωνικής Αποκατάστασης).


    ΤΟ ΣΧΕΔΙΟ ΝΟΜΟΥ 
    «Μέτρα Θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής και λοιπές διατάξεις»

         Ήδη το Υπουργείο Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων έχει υποβάλλει σχέδιο νόμουγια την αναμόρφωση του νομικού πλαισίου που διέπει τους ακαταλόγιστους ψυχικά ασθενείς, ειδικότερα, και μετά τη δημόσια διαβούλευση, για το ζήτημα των θεραπευτικών αδειών προτείνεται η ακόλουθη διάταξη: 

    "Άρθρο 16. Εκτέλεση θεραπευτικών μέτρων .
    1.    Οι συνθήκες νοσηλείας πρέπει να εξυπηρετούν τις ανάγκες της θεραπείας. Τα αναγκαία περιοριστικά μέτρα δεν επιτρέπεται να αποκλείουν απαραίτητα για τη θεραπεία μέσα, όπως οι άδειες, οι οργανωμένες έξοδοι ή η διαμονή σε εποπτευόμενους εξωτερικούς χώρους, εφόσον δεν τίθεται σε κίνδυνο η ζωή ή η σωματική ακεραιότητα άλλων ή και του ίδιου του θεραπευομένου. 
    2.  Τη χορήγηση άδειας αποφασίζει ο (Επιστημονικός) Διευθυντής της μονάδας όπου εκτελείται το μέτρο, κατόπιν εισήγησης του θεράποντος ψυχιάτρου. Η χορήγηση της άδειας υπογράφεται από αυτόν και τη Διοίκηση της μονάδας και τίθεται υπόψη του αρμόδιου εισαγγελέα. Ο θεραπευόμενος δηλώνει την ακριβή διεύθυνση διαμονής του και η κοινωνική υπηρεσία εξετάζει ότι είναι εξασφαλισμένη η διαβίωση του κατά τηδιάρκεια της άδειας. Η άδεια μπορεί να εξαρτηθεί και από τον όρο ότι κατά την έξοδο του από το τμήμα και την επιστροφή του θα συνοδεύεται από συγγενικό του πρόσωπο ή τον δικαστικό συμπαραστάτη του. 
    3.      Σε περίπτωση παραβίασης αδειών ή φυγής ενημερώνονται αμέσως οι αστυνομικές αρχές και ο αρμόδιος εισαγγελέας. Ο θεραπευόμενος δεν θεωρείται κρατούμενος κατά την έννοια των άρθρων 172 και 173 του Ποινικού Κώδικα. Το προηγούμενο εδάφιο δεν ισχύει σε περίπτωση θεραπείας σε ψυχιατρικό παράρτημα καταστήματος κράτησης. 
    4.Μέσα αυξημένης ψυχιατρικής φροντίδας και ασφάλειας όπως η προφυλακτική απομόνωση και ο σωματικός περιορισμός, μπορούν να ληφθούν μόνο για όσους εκδηλώνουν αυτοκαταστροφική ή βίαιη συμπεριφορά, στο κάθε είδους προσωπικό ήτρίτους. Τα ως άνω μέσα αποφασίζονται και εφαρμόζονται σύμφωνα με τις ψυχιατρικές οδηγίες και τις κατευθυντήριες αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την πρόληψη των βασανιστηρίων και της απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας (CPT), και της Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, αφού προηγηθούν και αποτύχουν τεχνικές αποκλιμάκωσης της βίαιης συμπεριφοράς. 
    5. Απαγορεύεται απολύτως η λήψη μέσων, όπως η στείρωση, λοβοτομή και άλλες ανάλογες επεμβάσεις ή θεραπείες οι οποίες προξενούν μη αναστρέψιμες καταστάσεις στην υγεία του ατόμου.".

    Εδώμπορείτε να διαβάσετε προηγούμενη ανάρτηση σχετική με το ανωτέρω ζήτημα.

    *Βιβλιογραφία, Ευτύχης Φυτράκης, Δρ. Ν. – Δικηγόρος, Ειδ. Επιστήμων ΣτΠ, Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής,Ψυχιατρική κράτηση: «Μια φυλακή, χωρίς ποινή και δικαστή!», 2016, Τιμ. Τόμ. Χρ.  Αργυρόπουλου, Νομική Βιβλιοθήκη, Χορηγείται άδεια σε ακαταλόγιστο, κατ’ άρθρο 69 ΠΚ, ψυχικά ασθενή, «Ατη» τχ.7 (1-8/2014), σ. 10 επ.


    [1]ν. 27776/1999, α) άρθρο 18, παρ. 1α', Τρόπος σύστασης:  «1. Η ίδρυση, κατάργηση ή συγχώνευση όλων των κατηγοριών και τύπων καταστημάτων κράτησης πραγματοποιείται με προεδρικό διάταγμα, με πρόταση ... Για τη σύσταση θεραπευτικού καταστήματος του άρθρου 19 παράγραφος 4 του παρόντος, συναρμόδιος για την έκδοση του παραπάνω προεδρικού διατάγματος, εκτός από τον Υπουργό Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων είναι και ο Υπουργός Υγείας, επιφυλασσομένης της διατάξεως του άρθρου 3 παράγραφος 2 του ν. 1729/1987 (Α` 144), όπως αυτό αντικαταστάθηκε από το άρθρο 6 του ν. 2161/1993 (Α` 119). Σε περίπτωση σύστασης, μέσα ή έξω από το κατάστημα κράτησης, ειδικού, κατά το άρθρο 6 του ν. 2345/1995 (Α` 213), κέντρου υγείας ή ειδικού περιφερειακού ιατρείου, αυτό διέπεται από τις διατάξεις του παρόντος ως προς τη διοίκηση και φύλαξη των κρατουμένων και στελεχώνεται, ως προς μόνο το φυλακτικό και διοικητικό προσωπικό, με απόφαση του Υπουργού Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.» β) άρθρο 18, παρ. 4, Διακρίσεις: «1. … 2 … 3… 4.  Τα Θεραπευτικά καταστήματα διακρίνονται σε γενικό νοσοκομεία, σε θεραπευτήρια για ψυχασθενείς και σε καταστήματα για τοξικομανείς. 
    [2]ΚΙΔ, ν. 3418/2005, α) άρθρο 1, παρ. 1, Έννοιες, ορισμοί και πεδίο εφαρμογής του παρόντος:  «1. Ιατρική πράξη είναι εκείνη που έχει ως σκοπό τη με οποιαδήποτε επιστημονική μέθοδο πρόληψη, διάγνωση, θεραπεία και αποκατάσταση της υγείας του ανθρώπου…», β) άρθρο 3, παρ. 1, Ηθική και επιστημονική ανεξαρτησία του ιατρού: «1. . Κάθε ιατρός απολαύει κατά την άσκηση του ιατρικού επαγγέλματος, επιστημονικής ελευθερίας και ελευθερίας της συνείδησής του, παρέχει δε τις ιατρικές του υπηρεσίες με σεβασμό στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια...».
    [3]Ν. 2071/1992, άρθρο 98 Συνθήκες νοσηλείας: «Οι συνθήκες ακούσιας νοσηλείας πρέπει να εξυπηρετούν τις  ανάγκες  της  θεραπείας.  Τα  αναγκαία  περιοριστικά  μέτρα  δεν επιτρέπεται να αποκλείουν απαραίτητα  για  τη  θεραπεία  μέσα,  όπως  οι  άδειες,  οι οργανωμένες  έξοδοι,  η  διαμονή σε χώρους που εποπτεύονται έξω από το κλειστά ιδρύματα.».
    [4]Ευτύχης Φυτράκης, Δρ. Ν. – Δικηγόρος, Ειδ. Επιστήμων ΣτΠ, Γενικός Γραμματέας Αντεγκληματικής Πολιτικής.

    Στη Βουλή προς ψήφιση το Σχέδιο Νόμου "Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής και λοιπές διατάξεις"

    $
    0
    0



                  Κατατέθηκε χθές, 28-11-2017, στη Βουλήπρος ψήφιση το νομοσχέδιοτου Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων με τίτλο "Μέτρα θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής"και άλλες διατάξεις.

    Κατωτέρω θα βρείτε πίνακα των τροποποιημένων - καταργούμενων διατάξεων, καθώς επίσης και απόσπασμα από την Αιτιολογική Έκθεση του ίδιου νομοσχεδίου.
     
    *************************** 
     Πίνακας

    τροποποιούμενων- καταργούμενων διατάξεων
    ΜΕΡΟΣ ΠΡΩΤΟ
    Μέτρα Θεραπείας ατόμων που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής

    1.  Με το άρθρο 1 αντικαθίσταται το άρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα (π.δ. 283/1985) με τίτλο «φύλαξη ακαταλόγιστων εγκληματιών», το οποίο ορίζει τα εξής:
    «Αν κάποιος λόγω νοσηρής διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών του (άρθρο 34) ή κωφαλαλίας (άρθρο 33 παρ. 1), απαλλάχθηκε από την ποινή ή τη δίωξη για κακούργημα ή πλημμέλημα, για το οποίο ο νόμος απειλεί ποινή ανώτερη από έξι μήνες, το δικαστήριο διατάσσει τη φύλαξη του σε δημόσιο θεραπευτικό κατάστημα εφόσον κρίνει ότι είναι επικίνδυνος για τη δημόσια ασφάλεια».

    2.Μετο άρθρο 2 αντικαθίσταται το άρθρο 70 του Ποινικού Κώδικα (π.δ. 283/1985) με τίτλο «Διάρκεια της φύλαξης», το οποίο ορίζει τα εξής:
    «1. Για να εκτελεσθεί η διάταξη της απόφασης που αφορά τη φύλαξη φροντίζει η εισαγγελική αρχή.
    2.  Η φύλαξη συνεχίζεται όσο χρόνο το επιβάλλει η δημόσια ασφάλεια
    3.     Κάθε τρία έτη το δικαστήριο των πλημμελειοδικών στην περιφέρεια του οποίου εκτελείται η φύλαξη αποφασίζει αν αυτή πρέπει να εξακολουθήσει. Το ίδιο δικαστήριο μπορεί όμως οποτεδήποτε με αίτηση του εισαγγελέα ή της διεύθυνσης του καταστήματος να διατάξει την απόλυση εκείνου που φυλάσσεται».

    3. Με τοάρθρο 4 προστίθεται εδάφιο γ'στην παράγραφο 2 τουάρθρου 282 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (π.δ. 258/1986), η  οποία έχει ως εξής:
    2. Περιοριστικοί όροι είναι ιδίως η παροχή εγγύησης, η υποχρέωση του κατηγορουμένου να εμφανίζεται κατά διαστήματα στον ανακριτή ή άλλη αρχή, η απαγόρευση να μεταβαίνει ή να διαμένει σε ορισμένο τόπο ή στοεξωτερικό, η απαγόρευση να συναναστρέφεται ή να συναντάται με ορισμένα πρόσωπα και ο κατ’ οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση. Για τους ανηλίκους ως περιοριστικοί όροι είναι δυνατόν να διατάσσονται ένα ή περισσότερα από τα αναμορφωτικά μέτρα που προβλέπονται στις περιπτώσεις α'έως ια'του άρθρου 122 παρ. 1 του Ποινικού Κώδικα. Σε περίπτωση παραβίασης των όρων αυτών είναι δυνατή η αντικατάσταση τους με το μέτρο της περίπτωσης ιβ'της παρ. 1 του άρθρου 122 του Ποινικού Κώδικα».


    4.Με το άρθρο 5 προστίθεται εδάφιο β' (και το ισχύον, το οποίο προστέθηκε με τοάρθρο 102 παρ.7 του ν. 4139/2013, Α' 74), καθίσταται ν') στο άρθρο 313 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (π.6.258/1986), το οποίο έχει ως εξής:
    «Το συμβούλιο αποφασίζει την παραπομπή του κατηγορουμένου στο ακροατήριο του αρμόδιου δικαστηρίου, όταν διαπιστώσει ότι υπάρχουν επαρκείς ενδείξεις που στηρίζουν κατηγορία εναντίον του για ορισμένη πράξη. Αν κατά του κατηγορουμένου έχει εκδοθεί ένταλμα προσωρινής κράτησης, το σχετικό βούλευμα του συμβουλίου εκδίδεται υποχρεωτικά εντός τριάντα ημερών από την υποβολή σε αυτό της πρότασης του εισαγγελέα».

    5.Μετο άρθρο 6 προστίθεται πέμπτη παράγραφος στο άρθρο 315 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (π.δ. 258/1986), το οποίο έχει ως εξής:
    « 1. Αν ο κατηγορούμενος κρατείται προσωρινά ή τελεί υπό περιοριστικούς όρους, το συμβούλιο αποφασίζει ταυτόχρονα και για την απόλυση του ή τη συνέχιση της προσωρινής του κράτησης, καθώς και για τη διατήρηση ή όχι της ισχύος των περιοριστικών όρων.
    2. Αν είχε εκδοθεί εναντίον του κατηγορουμένου ένταλμα σύλληψης και αυτός διέφυγε, το συμβούλιο διατάσσει ταυτόχρονα την κατάργηση ή τη διατήρηση της ισχύος του εντάλματος, καθώς και την προσωρινή κράτηση του κατηγορουμένου στην περίπτωση που θα συλληφθεί σύμφωνα με τις διακρίσεις της παρ. 1.
    3. Το συμβούλιο, παραπέμποντας τον κατηγορούμενο στο ακροατήριο,  αν συντρέχει νόμιμη περίπτωση, επιβάλλει περιοριστικούς όρους ή διατάσσει τη σύλληψη και προσωρινή κράτηση του, ακόμη και αν δεν έχει εκδοθεί ένταλμα σύλληψης ή προσωρινής κράτησης.
    4. Όταν η υπόθεση παραπέμπεται στο πταισματοδικείο, ο προσωρινά κρατούμενος απολύεται, και διατάσσεται η κατάργηση του εντάλματος προσωρινής κράτησης».

     6. Μετoάρθρο 8 προστίθεται τελευταίο εδάφιο στο άρθρο 500 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (π.δ. 258/1986), το οποίο έχει ως εξής:
     «Ο γραμματέας (αρθρ. 474) οφείλει να στείλει στον αρμόδιο εισαγγελέα το πολύ μέσα σε τρεις (3) ημέρες την έκθεση για την έφεση και την αντέφεση μαζί με τα υπόλοιπα έγγραφα, σύμφωνα με το άρθρο 499, διαφορετικά τιμωρείται πειθαρχία. Αν ο κατηγορούμενος κρατείται σε άλλο μέρος, ο εισαγγελέας διατάσσει τη μεταφορά του στις φυλακές της έδρας του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου. Κατόπιν κλητεύει εμπρόθεσμα (άρθρ. 166) εκείνον που ασκεί την έφεση και όλους τους άλλους διαδίκους που παραστάθηκαν στην πρωτόδικη δίκη, τον παθόντα, το μηνυτή και, αν η έφεση δεν στρέφεται κατά της απόφασης πταισματοδικείου, δύο τουλάχιστον μάρτυρες τους πιο σημαντικούς από εκείνους που εξετάστηκαν στην πρωτόδικη δίκη μπορεί επίσης να κλητεύσει νέους μάρτυρες που δεν εξετάστηκαν στο πρωτοβάθμιο δικαστήριο. Η διάταξη του άρθρου 327 εφαρμόζεται και σ'αυτή την περίπτωση. Επίσης εφαρμόζονται και οι διατάξεις των άρθρων 321, 325,326 και 328. Όταν ο κατηγορούμενος κρατείται με βάση την εκκαλούμενη απόφαση, ο ορισμός δικασίμου για την εκδίκαση της έφεσης γίνεται κατ'απόλυτη προτεραιότητα».


    και αντικαθίσταται το άρθρο 555 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας (π.δ. 258/1986), με τίτλο «πότε αναβάλλεται», το οποίο έχει ως εξής:
    «Η εκτέλεση της στερητικής της ελευθερίας ποινής αναβάλλεται αν ο καταδικασμένος προσβλήθηκε μετά την καταδίκη του από ψυχοπάθεια σε βαθμό που να μην έχει συνείδηση της εκτελούμενης ποινής ταυτόχρονα διατάσσεται ο εγκλεισμός του καταδίκου σε δημόσιο ψυχιατρείο».

     7. Με την πρώτη παρ. του άρθρου 21 καταργούνται τα άρθρο 38 έως 41 του Ποινικού Κώδικα (π.δ. 283/1985), τα οποία ορίζουν τα εξής:
    « Άρθρο 38 · Επικίνδυνοι εγκληματίες με ελαττωμένο καταλογισμό.
    1. Αν εκείνος που έχει κατά το άρθρο 36 ελαττωμένη ικανότητα για καταλογισμό λόγω διατάραξης των πνευματικών λειτουργιών ή ο κατά το άρθρο 33 παρ. 2 κωφάλαλος είναι επικίνδυνος στη δημόσια ασφάλεια και η πράξη που τέλεσε είναι κακούργημα ή πλημμέλημα για το οποίο ο νόμος απειλεί ποινή στερητική της ελευθερίας ανώτερη από έξι μήνες, το δικαστήριο τον καταδικάζει σε περιορισμό στα ψυχιατρικά καταστήματα ή παραρτήματα των φυλακών του άρθρου 37.
    2. την απόφαση καθορίζεται μόνο το ελάχιστο όριο διάρκειας του περιορισμού, το οποίο δεν μπορεί ποτέ να είναι κατώτερο από το μισό του ανώτατου κατά το άρθρο 36 παρ. 1 ορίου ποινής για την πράξη που τελέστηκε.
    3. Στην ίδια απόφαση το δικαστήριο προσδιορίζει για την περίπτωση εφαρμογής του άρθρου 40 την ποινή Φυλάκισης ή Κάθειρξης που πρέπει να εκτιθεί σε αντικατάσταση του περιορισμού. Ο προσδιορισμός γίνεται μέσα στα όρια ποινής που καθορίζει ο νόμος για την πράξη που τελέστηκε, χωρίς αυτή να ελαττώνεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 36. Πάντως, η ποινή που προσδιορίζεται σύμφωνα με τα παραπάνω δεν μπορεί ποτέ να είναι κατώτερη από το μισό του ανώτατου ορίου ποινής που ορίζει ο νόμος για την πράξη που τελέστηκε. Αν στο νόμο προβλέπεται ποινή θανάτου ή ισόβιας Κάθειρξης ως ποινή που πρέπει να εκτιθεί προσδιορίζεται πρόσκαιρη Κάθειρξη είκοσι ετών.

     Άρθρο 39 - Διάρκεια του περιορισμού στα ψυχιατρικά καταστήματα
    1. Αφού συμπληρωθεί το ελάχιστο όριο που όρισε η απόφαση σύμφωνα με το άρθρο 38 παρ. 2 και κατόπιν κάθε δύο έτη, εξετάζεται, είτε με αίτηση του κρατουμένου είτε και αυτεπαγγέλτως, αν αυτός μπορεί να απολυθεί Για το θέμα αυτό αποφασίζει, ύστερα από γνωμοδότηση ειδικών εμπειρογνωμόνων, το δικαστήριο των πλημμελειοδικών στην περιφέρεια του οποίου εκτελείται η ποινή.
    Η απόλυση χορηγείται πάντοτε υπό όρο και μπορεί να ανακληθεί σύμφωνα με τους όρους που ορίζει το άρθρο 107. Γίνεται οριστική, αν μέσα σε πέντε έτη δεν ανακληθεί κατά τις διατάξεις του άρθρου 109.
    2.  Πάντως, αφού συμπληρωθεί το ελάχιστο όριο που όρισε η απόφαση, ο περιορισμός δεν μπορεί να εξακολουθήσει πέρα από δέκα έτη για τα πλημμελήματα και πέρα από δεκαπέντε έτη για τα κακουργήματα.
    Άρθρο 40 - Μετατροπή του περιορισμού σε φυλάκιση ή κάθειρξη Το δικαστήριο που προβλέπεται από το προηγούμενο άρθρο μπορεί οποτεδήποτε, με αίτηση του εισαγγελέα και μετά γνωμοδότηση ειδικών εμπειρογνωμόνων, να αποφασίσει την αντικατάσταση του περιορισμού με την ποινή φυλάκισης ή κάθειρξης που προσδιορίστηκε σύμφωνα με την παρ. 3 του άρθρου 38, αν κρίνει ότι η παραμονή του καταδίκου στο ψυχιατρικό κατάστημα ή παράρτημα φυλακής δεν είναι αναγκαίο. Στην περίπτωση αυτή από τη στερητική της ελευθερίας ποινή που είχε επιβληθεί αφαιρείται ο χρόνος που διανύθηκε στο ψυχιατρικό κατάστημα ή παράρτημα φυλακής.

    Άρθρο 41 - Εγκληματίες καθ’ έξη με ελαττωμένο καταλογισμό
    1.   Αν αυτός που καταδικάστηκε κατά το όρθρο 38 σε περιορισμό σε ψυχιατρικό κατάστημα κριθεί σύμφωνα με τα άρθρα 90 και 91 ως καθ1έξη ή κατ'επάγγελμα εγκληματίας, το ελάχιστο όριο διάρκειας του περιορισμού καθορίζεται μέσα στα όρια ποινής του άρθρου 89, χωρίς η ποινή αυτή να ελαττώνεται κατά τις διατάξεις του άρθρου 36 παρ. 1. Και το μέγιστο όριο καθορίζεται σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 91. Αν η ποινή που προβλέπει ο νόμος για την πράξη που τελέστηκε είναι θάνατος ή ισόβια κάθειρξη, επιβάλλεται ισόβια κάθειρξη.
    2.   Το δικαστήριο μπορεί οποτεδήποτε να μετατρέπει κατά τους όρους του προηγούμενου άρθρου τον περιορισμό στην ποινή της αόριστης κάθειρξης που προβλέπουν τα άρθρα 90 και 92.».


    ΑΙΤΙΟΛΟΓΙΚΗ  ΕΚΘΕΣΗ 

    [...] Με το προτεινόμενο σχέδιο νόμου επιχειρείται σημαντική αλλαγή στο ισχύον θεσμικό πλαίσιο των όρθρων 38 - 41 και 69 - 70 του Ποινικού Κώδικα. Η αναθεώρηση των συγκεκριμένων διατάξεων, συνοδευόμενη από τις αναγκαίες αλλαγές στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας και από τη διαμόρφωση ειδικών κανόνων εκτέλεσης των προβλεπόμενων μέτρων, όπως απαιτεί το άρθρο 56 του Ποινικού Κώδικα, κρίνεται επιβεβλημένη, διότι η ισχύουσα νομοθεσία βασίζεται σε αντιλήψεις των αρχών του προηγούμενου αιώνα, όταν τα μόνα μέτρα για δράστες αξιοποίνων πράξεων με ψυχικές ή διανοητικές διαταραχές που απέκλειαν ή μείωναν ουσιωδώς τον καταλογισμό τους ήταν ο εγκλεισμός στα άσυλα για αόριστο χρονικό διάστημα, με βασικό στόχο την αντιμετώπιση της επικινδυνότητας και την προφύλαξη της κοινωνίας.
    Σημείο αναφοράς για τις προβλεπόμενες αλλαγές αποτέλεσαν οι εξελίξεις στη διεθνή  και ευρωπαϊκή έννομη τάξη μετά το 1950, που δεσμεύουν τον Έλληνα νομοθέτη και επιβάλλουν τη συμμόρφωση του σε θεμελιώδη κείμενα προάσπισης των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Ενδεικτικά αναφέρονται οι εγγυήσεις που παρέχονται από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου του Συμβουλίου της Ευρώπης, από τη Σύμβαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα των Ατόμων με Αναπηρία και από τον Χάρτη θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Επίσης σημείο αναφοράς υπήρξαν οι νέες επιστημονικές ψυχιατρικές και άλλες διεπιστημονικές προσεγγίσεις που οδήγησαν από την κλειστή ασυλική περίθαλψη στηνκοινοτική φροντίδα ψυχικής υγείας. Ειδικότερες παρατηρηθείς για το ισχύον καθεστώς της «θεραπευτικής φύλαξης» του άρθρου 69 ΠΚ είχαν διατυπώσει κατά καιρούς η Εθνική Επιτροπή των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, ο Συνήγορος του Πολίτη καθώς και η Ελληνική Ψυχιατρική Εταιρεία. Οι επισημάνσεις αυτές στο μεγαλύτερο μέρος τους ενσωματώνονται στο παρόν σχέδιο νόμου.
    Τα προτεινόμενα μέτρα έχουν ως βασικό άξονα την εξασφάλιση θεραπείας. Ο παρωχημένος μακροχρόνιος εγκλεισμός σε ασυλικές μονάδες καταργείται και στη θέση του θεσπίζονται σύγχρονα μέτρα, που στοχεύουν πρωτίστως στη θεραπεία, ενώ ταυτόχρονα εξασφαλίζουν την προστασία των θεμελιωδών αγαθών των δραστών, όπως και των τρίτων. Σε αυτό το πλαίσιο, η παραδοσιακή αντίληψη που αντιμετώπιζε τη θεραπευτική φύλαξη μόνο υπό το πρίσμα της ασφάλειας, εμπλουτίζεται με τις σύγχρονες επιστημονικές προσεγγίσεις για την ψυχιατρική περίθαλψη, ως παροχή υπηρεσιών (ψυχικής) υγείας αλλά και κοινωνικής επανένταξης. Η έμφαση δίνεται σήμερα στη διασφάλιση ενός ποιοτικού επιπέδου νοσηλείας και παρακολούθησης που προκρίνεται του στόχου της αποκλειστικής σωφρονιστικής επιτήρησης.
    Το σχέδιο νόμου διαιρείται σε τέσσερα μέρη: Το Κεφάλαιο Α' (άρθρα 1 έως 3) που αφορά τις τροποποιήσεις διατάξεων του Ποινικού Κώδικα, το Κεφάλαιο Β' (άρθρα 4 έως 8) που τροποποιεί διατάξεις του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας το Κεφάλαιο Γ (άρθρα 9 έως 20) που περιλαμβάνει τους Κανόνες εκτέλεσης των μέτρων θεραπείας των άρθρων 69 και 70Ατου Ποινικού Κώδικα και το Κεφάλαιο Δ' (άρθρο 21) το οποίο περιέχει μεταβατικές και καταργούμενες διατάξεις.

    Β. ΟΙΕΠΙΜΕΡΟΥΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ

    ΚΕΦΑΛΑΙΟ  Α'
    Τροποποιήσεις διατάξεων του Ποινικού Κώδικα
    Με το παρόν (άρθρα 1 έως 3) τροποποιούνται τα άρθρα 69 έως 70 του Ποινικού Κώδικα και προστίθεται νέο άρθρο 70Α. Πιο συγκεκριμένα:
    Το άρθρο 1αντικαθιστά τη διάταξη του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα και ορίζει ρητά πως αρμόδιο για την επιβολή των προβλεπόμενων στο συγκεκριμένο άρθρο μέτρων είναι αποκλειστικά το δικαστήριο. Με τον τρόπο αυτό λύεται οριστικά ένα πρόβλημα που έχει απασχολήσει επανειλημμένα τη θεωρία και τη νομολογία σχετικά με τη δυνατότητα επιβολής των μέτρων από το διχαστικό συμβούλιο και υιοθετείται η δικαιοκρατική θέση ότι μέτρα τόσο επαχθή όσο η υποχρεωτική νοσηλεία για σημαντικό χρονικό διάστημα μπορούν να επιβάλλονται μόνο αφού προηγηθεί η δημόσια διαδικασία ενώπιον ακροατηρίου, σύμφωνα με όσα έχει προτείνει και η Εθνική Επιτροπή για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου. Η επιλογή αυτή δε στερεί τον κατηγορούμενο από την αναγκαία θεραπεία μέχρι την κύρια διαδικασία, καθώς έχει ληφθεί η αναγκαία πρόνοια στον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ώστε το δικαστικό συμβούλιο να επιβάλλει ως περιοριστικούς όρους τα προβλεπόμενα στο άρθρο 69 Ποινικού Κώδικα μέτρα. Με τον τρόπο αυτό εξασφαλίζεται η παρακολούθηση του κατηγορουμένου για ικανό χρονικό διάστημα - μέχρις ότου η υπόθεση φθάσει στο  ακροατήριο - το οποίο προσφέρει στους ιατρούς που τον παρακολουθούν τη δυνατότητα να προτείνουν στη συνέχεια τα κατάλληλα για το συγκεκριμένο άτομο θεραπευτικά μέτρα.
    Επιπλέον σημαντικές αλλαγές στο άρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα είναι οι ακόλουθες:
    (α) Καταργείται η αναφορά σε «ακαταλόγιστους εγκληματίες», που είναι δογματικά εσφαλμένη, αφού για να χαρακτηριστεί ως «εγκληματίας» κάποιος πρέπει να έχει καταλογισμό κατά την τέλεση της πράξης, κάτι που στη συγκεκριμένη περίπτωση δεν ισχύει. Στο κείμενο, λοιπόν, γίνεται λόγος για «άτομα που απαλλάσσονται από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής». Οι όροι «ψυχική ή διανοητική διαταραχή» επιλέγονται ως σύγχρονοι αλλά και προκειμένου να υπάρχει ενότητα στο δίκαιο καθώς οι ίδιοι ακριβώς όροι χρησιμοποιούνται στον Αστικό Κώδικα (άρθρα 131, 171. 331. 915, 15S5. 1666, 1719). Παράλληλα, καταργείται η γενική αναφορά στους κωφάλαλους, ώστε να είναι απολύτως σαφές ότι οποιαδήποτε επιβολή του μέτρου στα συγκεκριμένα πρόσωπα προϋποθέτει τη βεβαίωση της «ψυχικής ή διανοητικής τους διαταραχής» νια την αντιμετώπιση της οποίας και μονό είναι αναγκαία η παρακολούθηση του θεραπευτικού προγράμματος.
    (β) Αυξάνεται η βαρύτιμα του πλημμελήματος που μπορεί να δικαιολογηθεί την επιβολή των μέτρων, και ορίζεται άτι το πλημμέλημα πρέπει να απειλείται με ποινή τουλάχιστον ενός έτους και όχι τουλάχιστον έξι μηνών, όπως προβλέπεται σήμερα. Παράλληλα όμως προβλέπεται ότι τα μέτρα επιβάλλονται για όλα τα εγκλήματα κατά της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας που απειλούνται με ποινή στερητική της ελευθερίας τουλάχιστον τριών μηνών, ώστε να είναι δυνατή η επιβολή τους και σε μια περίπτωση επικίνδυνης σωματικής βλάβης, κάτι που σήμερα δεν είναι εφικτά. Τέλος, ορίζεται άτι σε καμία περίπτωση τα μέτρα δεν μπορούν να επιβληθούν νια εγκλήματα κατά της ιδιοκτησίας και της περιουσίας που δεν εμπεριέχουν χρήση βίας ή απειλή βίας, μια ρύθμιση που έχει τεθεί Kmσε πολλές άλλες ευρωπαϊκές νομοθεσίες. 
    (γ) Καταργείται η γενική και στιγματιστική αναφορά στον «επικίνδυνο για τη δημόσια ασφάλεια» δράστη και διευκρινίζεται άτι τα μέτρα επιβάλλονται από το δικαστήριο όταν κρίνει άτι, «εξαιτίας της κατάστασης του υπαιτίου, υπάρχει κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης κίνδυνος, αν αφεθεί ελεύθερος, να τελέσει και άλλα τουλάχιστον ανάλογης βαρύτητας εγκλήματα».
    (δ) Με τη ρητή αναφορά σε «εγκλήματα» στην παράγραφο 2, καθίσταται σαφές ότι για την επιβολή των μέτρων δεν αρκεί η διαπίστωση της τέλεσης μιας άδικης πράξης, αλλά πρέπει να βεβαιώνεται και η πλήρωση της υποκειμενικής υπόστασης του εγκλήματος για το οποίο έχει ασκηθεί ποινική δίωξη, εφόσον σε διαφορετική περίπτωση τα μέτρα θα επιβάλλονταν σε ένα άτομο που, αν δε συνέτρεχαν στο πρόσωπο του οι όροι του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα, δε θα μπορούσε να τιμωρηθεί.
    (ε) Ορίζεται ρητά άτι οι προϋποθέσεις επιβολής των μέτρων βεβαιώνονται με μία τουλάχιστον πραγματογνωμοσύνη που διενεργείται αμέσως μετά τη σύλληψη και με άλλη μία τουλάχιστον πραγματογνωμοσύνη που διενεργείται όσο το δυνατό πλησιέστερα προς τη δικάσιμο. Στις πραγματογνωμοσύνες προτείνεται και το τυχόν κατάλληλο μέτρο θεραπείας.
    (στ) Καταργείται η ανελαστική αναφορά στη «φύλαξη σε δημόσιο θεραπευτικό κατάστημα» που προβλέπεται σήμερα και αντικαθίσταται με την καταγραφή περισσότερων «κατάλληλων» θεραπευτικών μέτρων, μεταξύ των οποίων μπορεί να επιλέξει το δικαστήριο εκείνο που είναι το πλέον κατάλληλο για το συγκεκριμένο άτομο, ύστερα από εισήγηση των αρμόδιων ιατρών. Ως κατάλληλα θεραπευτικά μέτρα ορίζονται: (α) η νοσηλεία σε ειδικό τμήμα δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου, (β) η νοσηλεία σε ψυχιατρικό τμήμα δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου και (ν) η υποχρεωτική θεραπεία και ψυχιατρική παρακολούθηση κατά τακτά χρονικά διαστήματα σε κατάλληλη εξωνοσοκομειακή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ή εξωτερικά ιατρεία δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου. Η δυνατότητα αυτή προσφέρεται στο δικαστήριο αφενός γιατί είναι πιθανό - ειδικά όταν το έγκλημα που έχει τελεστεί είναι πλημμέλημα - οι αρμόδιοι ιατροί να μη θεωρούν αναγκαία την τοποθέτηση σε ειδικά ή κοινό ψυχιατρικό τμήμα δημόσιου νοσοκομείου, και αφετέρου γιατί ακόμα και σε περιπτώσεις κακουργημάτων, η παρακολούθηση του κατηγορουμένου στο πλαίσιο του περιοριστικού όρου που επιβάλλει υποχρεωτικά το δικαστικά συμβούλιο μπορεί με μεγαλύτερη ασφάλεια να επιτρέψει στο δικαστήριο να επιλέξει το αρμόζον για τον συγκεκριμένο κατηγορούμενο μέτρο.
    Με το άρθρο 2τροποποιείται το άρθρο 70 του Ποινικού Κώδικα. Οι βασικές αλλαγές στο άρθρο αυτό είναι οι ακόλουθες:
    (α) Τροποποιείται ο τίτλος του άρθρου, ο οποίος από «διάρκεια της φύλαξης» γίνεται «διάρκεια του θεραπευτικού μέτρου».
    (β) Αλλάζει ο τρόπος επιβολής του μέτρου. Ενώ σήμερα το δραστήριο δεν ορίζει τη μέγιστη διάρκεια του μέτρου, στο σχέδιο νόμου προβλέπεται ότι στην απόφαση ορίζεται ο μέγιστος χρόνος της διάρκειας του, ο οποίος δεν μπορεί να υπερβαίνει τα δύο έτη για τα πλημμελήματα και τα πέντε έτη για τα κακουργήματα. Ένα μήνα τουλάχιστον πριν τη συμπλήρωση του χρόνου αυτού το Τριμελές Πλημμελειοδικείο αποφασίζει για την παράταση του μέτρου για τον ίδιο κατά ανώτατο όριο χρόνο, εφόσον τούτο επιβάλλεται για τις ανάγκες της θεραπείας και εξακολουθούν να υπάρχουν οι προϋποθέσεις επιβολής του μέτρου. Σε κάθε περίπτωση, καλείται ο θεραπευόμενος και ο συνήγορός του, καθώς και η διεύθυνση της μονάδας, όπου εκτελείται το μέτρο, να διατυπωθούν τις απόψεις τους.
    (γ) Τροποποιείται σημαντικά ο τρόπος ελέγχου της πορείας του μέτρου. Ενώ σήμερα το δικαστήριο ελέγχει κάθε τρία έτη αν θα πρέπει να συνεχιστεί η εκτέλεση του μέτρου, στο σχέδιο προβλέπεται ότι ο έλεγχος γίνεται αυτεπαγγέλτως κάθε έτος, ενώ διευκρινίζεται επιπλέον ότι θα πρέπει να καλείται ο θεραπευόμενος και ο συνήγορος του, καθώς και η διεύθυνση της μονάδας άπου εκτελείται το μέτρο, να διατυπώσουν τις θέσεις τους.
    (δ) Προβλέπεται ότι το ίδιο δικαστήριο μπορεί οποτεδήποτε, όχι μονό με αίτηση του εισαγγελέα ή της διεύθυνσης της μονάδας άπου εκτελείται το μέτρο - όπως ισχύει σήμερα - αλλά και με αίτηση του ίδιου του θεραπευομένου, να διατάξει την άρση ή αντικατάσταση του μέτρου.
    (ε) Ορίζεται ότι σε περίπτωση απόρριψης της αίτησης, στην απόφαση απαιτείται να υπάρχει ειδική αιτιολογία ως προς την ανάγκη διατήρησης του θεραπευτικού μέτρου.
    (στ) Διευκρινίζεται ότι στη διαδικασία ενώπιον του Τριμελούς Πλημμελειοδικείου καθώς και του εφετείου, σε περίπτωση άσκησης έφεσης, εάν ο θεραπευόμενος δεν έχει συνήγορο, διορίζεται συνήγορος αυτεπαγγέλτως, κατά τις διατάξεις του άρθρου 340 του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας.
    Με το άρθρο 3 προστίθεται άρθρο 70Α στον Ποινικό Κώδικα, το οποίο επεκτείνει τις ρυθμίσεις των άρθρων 69 και 70 του Ποινικού Κώδικα σε άτομα μειωμένου καταλογισμού λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής, όταν το δικαστήριο κρίνει ότι υπάρχει κατά τον χρόνο έκδοσης της απόφασης κίνδυνος να τελέσουν και άλλα τουλάχιστον ανάλογης βαρύτητας εγκλήματα.
    Τα άτομα αυτά αντιμετωπίζονται σήμερα με τις παρωχημένες και κατά βάση αγνοούμενες από τη νομολογία διατάξεις των άρθρων 38 έως 41 του Ποινικού Κώδικα, οι οποίες εισάγουν στο ποινικό δίκαιο την ιδιάζουσα ποινή του εγκλεισμού των μειωμένου καταλογισμού επικίνδυνων νια τη δημόσια ασφάλεια δραστών σε ψυχιατρικό κατάστημα ή παράρτημα φυλακών. Με την προτεινόμενη ρύθμιση διευκρινίζεται ότι το προτεινόμενο μέτρο έχει κατ’ εξοχήν θεραπευτικό χαρακτήρα και δε συνιστά ιδιάζουσα ποινή. Κατά τα λοιπά ισχύουν αναλογικά οι διατάξεις των άρθρων 69 και 70 του Ποινικού Κώδικα.

    ΚΕΦΑΛΑΙΟ Β'
    Τροποποιήσεις διατάξεων του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας
    Τα προτεινόμενο Β'Κεφάλαιο (άρθρα 4 έως 8) περιλαμβάνει τροποποιήσεις διατάξεων του Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, που στοχεύουν στην εναρμόνιση αυτών με τις αλλαγές που πραγματοποιούνται στις διατάζεις του Ποινικού Κώδικα, όπως περιγράφονται στο Α'Κεφάλαιο του σχεδίου νόμου. Πω συγκεκριμένα:
    Με το άρθρο 4εντάσσονται στους ενδεικτικά μνημονευόμενους περιοριστικούς όρους του άρθρου 282 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας τα μέτρα θεραπείας του (αναμορφωμένου) άρθρου 69 παράγραφος 3 του Ποινικού Κώδικα.
    Με το άρθρο 5συμπληρώνεται το ισχύον άρθρο 313 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, ώστε να αποσαφηνίζεται η δικαιοδοσία του δικαστικού συμβουλίου να εκδίδει παραπεμπτικό βούλευμα ακόμα κι όταν κρίνει άτι ο κατηγορούμενος θα πρέπει να απαλλαχθεί από την ποινή λόγω ψυχικής ή διανοητικής διαταραχής και θα πρέπει να του επιβληθεί μέτρο θεραπείας κατά το άρθρο 69 του Ποινικού Κώδικα.
    Με το άρθρο 6, που συμπληρώνει το ισχύον άρθρο 315 Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, λαμβάνεται πρόνοια για τη μέχρι την εκδίκαση της υπόθεσης εφαρμογή των μέτρων του (αναμορφωμένου) άρθρου 69 παράγραφος 3 του Ποινικού Κώδικα, ως περιοριστικών όρων, ώστε να μη μεσολαβεί «κενό θεραπείας» του υπόδικου κατηγορουμένου. Η επιβολή του περιοριστικού όρου είναι υποχρεωτική για το δικαστικό συμβούλιο, το οποίο μάλιστα, σε περίπτωση που ο κατηγορούμενος κρατείται προσωρινά, αντικαθιστά υποχρεωτικά την προσωρινή κράτηση με τα συγκεκριμένα μέτρα.
    Mε τοντρόποαυτόεξασφαλίζεταιηπαρακολούθησητουκατηγορουμένουαπό ειδικούςιατρούςμέχριτηνεκδίκασητηςυπόθεσηςστοακροατήριο, προκειμένουνα επιβεβαιωθείηέντασητηςψυχικήςήδιανοητικήςτουδιαταραχήςκαινα προσδιοριστούντακατάλληλανιατηθεραπευτικήτηςαντιμετώπισημέτρα.Η διαδικασίααυτήθαεπιτρέπειστοδικαστήριοπουθαεκδικάζειτηνυπόθεσηαφενός ναέχειπερισσότεραστοιχείασχετικάμετονκαταλογισμότουκατηγορουμένουκαιτην πιθανότητανατελέσειάλλααντίστοιχηςβαρύτηταςεγκλήματαστομέλλον, και αφετέρουναεπιλέγειταπλέονκατάλληλαγιατηθεραπείατουμέτρα.
    Μετοάρθρο 7επιλύεταιτοπρόβληματου«ανεκκλήτου»της (αθωωτικής) δικαστικής απόφασηςπουεπιβάλλειτομέτροασφάλειαςτουάρθρου 69 ΠοινικούΚώδικα (βλ. Ν. Παρασκευόπουλου, Ταασφαλιστικάμέτρατουποινικούδικαίου: ιδιομορφίεςκαι περιπλοκέςΔίκαιοκαιΠολιτική, 1982, τ.2, 253-254, καιΛ. Μαργαρίτη, Έφεσηκατά βουλεύματοςαπόαδύναμαπρόσωπα (: ανήλικοι-ψυχικάπάσχοντες), ΠοινΔικ 2015, 1083 επ.). Μετοάρθροαυτό, προστίθεταινέοάρθρο 486ΑστονΚώδικαΠοινικής οικονομίαςκαιπαρέχεταιστονκατηγορούμενοδικαίωμαάσκησηςέφεσηςτόσοκατά τηςαπόφασηςπουεπιβάλλειτομέτροτουάρθρου 69 τουΠοινικούΚώδικα, όσοκαι κατάεκείνηςπουδιατάσσειτηνπαράτασητου.
    Τέλος, μετοάρθρο 8τροποποιούνταιταάρθρα 500 και 555 τουΚώδικαΠοινικής Δικονομίας. Μετηνπρώτηπαράγραφοτουάρθρουαυτού. Ειδικότερα, προστίθεται τελευταίοεδάφιοστοάρθρο 500 τουΚώδικαΠοινικήςΔικονομίας, μετοοποίο επιδιώκεταιηεπιτάχυνσητηςδιαδικασίαςσεπερίπτωσηάσκησηςέφεσης, μετον σύντομοορισμόδικασίμου, ώστεηδικαστικήκρίσηγιατηνεπιβολήήτηνπαράταση τουθεραπευτικούμέτρουνακαθίσταταιτελεσίδικητοταχύτερο.
    Μετηδεύτερηπαράγραφοτουάρθρου 8 προστίθενταιεδάφιογ'καιεδάφιοδ'στο άρθρο 555 ΚώδικαΠοινικήςΔικονομίαςόπουδιευκρινίζεταιότιτοάρθρο 70 του ΠοινικούΚώδικαέχειανάλογηεφαρμογήκαιστηνπερίπτωσηπουηψυχικήή διανοητικήδιαταραχήέχειεμφανιστείμετάτηνεπιβολήτηςποινήςενώδιευκρινίζεται ότιμετάτηνολοκλήρωσητηςθεραπείαςοκαταδικασθείςεκτίειτηνποινήτου, απότην οποίααφαιρείταιοχρόνοςνοσηλείαςτου.

    ΚΕΦΑΛΑΙΟ  Γ
    Κανόνεςεκτέλεσηςτωνμέτρωνθεραπείαςτωνάρθρων 89 και 70 ΑτουΠοινικού Κώδικα
    ΜετοπροτεινόμενοΓΚεφάλαιοτουσχεδίουνόμου (άρθρα 9 έως 20) επιχειρείταιη απαιτούμενηπαρέμβαση ηοποίαθακαλύψειτουπάρχοννομοθετικόκαιθεσμικόκενό ωςπροςτοντρόποεκτέλεσηςτωνμέτρωνπουπροβλέπονταισταάρθρα 69 και 70 Α τουΠοινικούΚώδικα. Υλοποιείταιέτσιμετοπαρόνκεφάλαιοτουσχεδίουνόμου η επιταγήτουάρθρου 56 τουΠοινικούΚώδικαΕιδικότερα:
    Μετοάρθρο 9καθορίζονταιοιβασικέςαρχέςεκτέλεσηςτωνμέτρωνπου προβλέπονταισταάρθρα 69 και 70 ΑΠοινικούΚώδικαΣτηδιάταξηδιευκρινίζεταιότι ταμέτραυπηρετούνθεραπευτικούςσκοπούςκαιτονίζεταιότικατάτηνεφαρμογήτους λαμβάνονταιυπόψηοιδιεθνώςαναγνωρισμένοικανόνεςπροάσπισηςτωνατομικών ελευθεριών. Τέλοςσημειώνεταιότιόσαθέματαδερυθμίζονταιαπότοσχέδιονόμου πρέπεινααντιμετωπίζονταιμεβάσητονΚώδικαΙατρικήςΔεοντολογίαςτονΚώδικα ΝοσηλευτικήςΔεοντολογίαςταπρωτόκολλαψυχιατρικήςφροντίδαςκαθώςκαιμε αναλογικήεφαρμογή τωνδιατάξεωντουΣωφρονιστικούΚώδικαεφόσοναυτήδεν προσκρούειστουςεπιδιωκόμενουςθεραπευτικούςσκοπούς
    Τοάρθρο 10ορίζειάτιηθεραπευτικήαντιμετώπισητωνατόμωνσταοποίαέχουν επιβληθείταπροβλεπόμεναστοάρθρο 69 παράγραφος 3 μέτραπρέπειναείναι εξατομικευμένηκαιναπεριλαμβάνειέναευρύφάσμασύγχρονωνθεραπευτικών παρεμβάσεων, πουεξασφαλίζουνσυνεχήψυχιατρικήπαρακολούθηση.
    Στοεπόμενοάρθρο 11προσδιορίζονταιαναλυτικάοιΜονάδεςΨυχικήςΥγείαςστις οποίεςδύναταιναεκτελείταικαθένααπόταπροβλεπόμεναστοάρθρο 69 παράγραφος 3 (στοιχείαα', β'καιγ') θεραπευτικάμέτρα
    Τοάρθρο 12αναφέρεταιστηνέναρξηεκτέλεσηςτωνμέτρων, ηοποίαόπως ορίζεται, γίνεταιμεέγγραφηπαραγγελίατουαρμόδιουεισαγγελίαπρωτοδικώνπροςτον διευθυντήτηςμονάδαςόπουθαεκτελεστείτομέτρο, οοποίοςκαιοφείλεισεκάθε περίπτωση να εκτελέσει την παραγγελία. Ο προσδιορισμός της μονάδας όπου θα εκτελεστεί το μέτρο γίνεται από κατάλογο μονάδων κατάλληλων για την εκτέλεση του, ο οποίος καταρτίζεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Υγείας και  δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και αποστέλλεται στα πρωτοδικεία, εφετεία και εισαγγελίες της χώρας καθώς και στους διευθυντές όλων των μονάδων του καταλόγου. Στη διάταξη διευκρινίζεται ότι αν υπάρχουν περισσότερες μονάδες που ανήκουν στην ίδια κατηγορία, ο εισαγγελέας επιλέγει εκείνη που είναι εγγύτερα στον τόπο κατοικίας του ατόμου ή της οικογένειας του.
    Στο άρθρο 13προσδιορίζεται με σαφήνεια ο τρόπος και η διαδικασία εισαγωγής σε ειδικό ή κοινό τμήμα δημοσίου νοσοκομείου. Προβλέπεται ότι η μονάδα υποχρεούται, αμέσως μετά την εισαγωγή, να παραδίδει στον θεραπευόμενο, σε γλώσσα που μπορεί να  κατανοήσει,  έντυπο  με  κατάλογο  των  Βασικών  του δικαιωμάτων,  όπως προσδιορίζονται στον Ποινικό Κώδικα, τον Κώδικα Ποινικής Δικονομίας, τον Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας, τον Κώδικα Νοσηλευτικής Δεοντολογίας, τον Σωφρονιστικό Κώδικα και τα πρωτόκολλα ψυχιατρικής φροντίδας. Ορίζεται τέλος ότι, επιπλέον των προβλεπομένων  αρχείων, πρέπει  ακόμα σε  κάθε  μονάδα να τηρείται βιβλίο καταγραφής των επιβληθέντων μέσων αυξημένης φροντίδας και ασφάλειας, όπως περιορισμός, καθήλωση κ.ά.
    Στο άρθρο 14ρυθμίζεται ο νέος θεσμός της υποχρεωτικής θεραπείας και παρακολούθησης σε εξωνοσοκομειακή μονάδα ψυχικής υγείας (Κέντρα Ψυχικής Υγείας Κινητές Μονάδες Ψυχικής Υγείας) ή σε εξωτερικό ιατρείο δημόσιου ψυχιατρικού ή γενικού νοσοκομείου. Ιδιαίτερα σημαντική καινοτομία είναι ότι ο θεράπων ψυχίατρος οφείλει να προτείνει εξατομικευμένο θεραπευτικό σχέδιο, που οφείλει να κοινοποιήσει αμελλητί στον αρμόδιο εισαγγελέα, τον οποίο και ενημερώνει για την ανταπόκριση και συμμόρφωση του θεραπευομένου προς αυτό, αλλά και για την πιθανή ανάγκη τροποποίησης του.
    Στο άρθρο 15τίθενται κριτήρια που συνεκτιμά το αρμόδιο δικαστήριο κατά την εφαρμογή του άρθρου 70 του Ποινικού Κώδικα για την άρση ή την αντικατάσταση του μέτρου θεραπείας με ηπιότερο ή Βαρύτερο κατά την εκτέλεση του.
    Με το άρθρο 16ρυθμίζονται ειδικά οι συνθήκες νοσηλείας που εξυπηρετούν τις θεραπευτικές ανάγκες του  ατόμου  και ενισχύεται αποφασιστικά ο ρόλος του ψυχιάτρου και της θεραπευτικής ομάδας στη θεραπευτική διαδικασία. Ωστόσο τίθενται περιορισμοί  στη  χρήση  μέσων  αυξημένης  φροντίδας  και  ασφάλειας (προφυλακτική απομόνωση και σωματικός περιορισμός). Η εφαρμογή τους γίνεται μόνο εφόσον χρησιμοποιηθούν τεχνικές αποκλιμάκωσης και αποτύχουν Βάσει των ψυχιατρικών Οδηγιών (Βλ. Οδηγίες Ειδικής Επιτροπής Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων   των   Ατόμων   με   Ψυχικές   Διαταραχές,   Υπουργείο   Υγείας   και Κατευθυντήριες αρχές της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και  της  Απάνθρωπης  ή  Ταπεινωτικής  Μεταχείρισης  ή  Τιμωρίας).  Παράλληλα απαγορεύεται απολύτως η χρήση ορισμένων μέσων που προξενούν μη αναστρέψιμες καταστάσεις στην υγεία του ατόμου.
    Στο άρθρο 17προβλέπεται α τρόπος σύστασης των ειδικών τμημάτων δημόσιων ψυχιατρικών ή γενικών νοσοκομείων και η στελέχωση τους από επαγγελματίες που αποτελούν τη διεπιστημονική θεραπευτική ομάδα. Ιδιαίτερα σημαντική είναι η πρόβλεψη ότι το διοικητικό προσωπικό και το προσωπικό φύλαξης των τμημάτων αυτών λαμβάνει κατάλληλη εκπαίδευση σχετικά με το περιεχόμενο των υποχρεώσεων του και τον τρόπο της λειτουργίας του πριν από την ανάληψη των καθηκόντων του.
    Με το άρθρο 18καθιερώνεται ο θεσμός του εισαγγελία επόπτη των μέτρων θεραπείας των άρθρων 69 και 70Α Ποινικού Κώδικα, ένας θεσμός που είναι κρίσιμος προκειμένου να διασφαλισθεί ο σεβασμός των ατομικών ελευθεριών των θεραπευομένων. αλλά και η τήρηση των περιορισμών που επιβάλλουν οι δικαστικές αρχές.
    Στο άρθρο 19ορίζονται οι Αρχές που ελέγχουν την εκτέλεση των μέτρων θεραπείας είτε γενικά, όπως ο Συνήγορος του Πολίτη και η Ειδική Επιτροπή Ελέγχου Προστασίας των Δικαιωμάτων των Ατόμων με Ψυχικές Διαταραχές, είτε ειδικά για συγκεκριμένες μονάδες, όπως το Σώμα Επιθεώρησης και Ελέγχου Καταστημάτων Κράτησης του Υπουργείου Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων για τα ψυχιατρικά τμήματα των καταστημάτων κράτησης και το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας Πρόνοιας του ν. 2920/2001 νια τις μονάδες που υπάγονται στο Υπουργείο Υγείας.
    Τέλος, στο άρθρο 20ορίζεται ότι τα μέτρα λήγουν όταν εκλείψει ο λόγος για τον οποίο επιβλήθηκαν, όταν, δηλαδή, δεν θεωρείται πλέον πιθανό ότιτο άτομο θα τελέσει νέα εξίσου σοβαρά εγκλήματα στο μέλλον. Στοάρθρο προσδιορίζεται η διαδικασία που πρέπει να ακολουθηθεί και θεσμοθετείται υποχρέωση του επιστημονικού διευθυντή της μονάδας όπου εκτελούνταν κάθε μέτρο να ενημερώνει τον Τομέα Ψυχικής Υγείας του τόπου διαμονής του ατόμου, ο οποίος μεριμνά για τη συνέχεια της φροντίδας, καθώς και νια την ομαλή επάνοδο και προσαρμογή του στο κοινωνικό, επαγγελματικό και οικογενειακό του περιβάλλον.


    ΚΕΦΑΛΑΙΟ Δ'
    Μεταβατικές και καταργούμενες διατάξεις
    Το άρθρο 21καταργεί τα άρθρα 38 έως 41 του Ποινικού Κώδικα, όπως και κάθε άλλη γενική ή ειδική διάταξη που αντίκειται στις διατάξεις του προτεινόμενου σχεδίου νόμου και προβλέπει ότι για όσα άτομα εκτίουν την προβλεπόμενη στα παραπάνω άρθρα ποινή, Τριμελές Πλημμελειοδικείο στην περιφέρεια του οποίου εκτελείται η προβλεπόμενη στα καταργούμενα άρθρα 38 έως 41 του Ποινικού Κώδικα ποινή, αποφασίζει αυτεπαγγέλτως ή μετά από αίτηση του κρατουμένου σχετικά με την αντικατάσταση της ποινής από το προβλεπόμενο στο άρθρο 70Α του Ποινικού Κώδικα μέτρο. Στην ίδια διάταξη ρυθμίζεται και ο τρόπος εκτέλεσης του αναπληρωματικού της ποινής μέτρου θεραπείας του άρθρου 69 του Ποινικού Κώδικα, σύμφωνα με τις νέες ρυθμίσεις. Ο Εισαγγελέας όμως εντός τριών μηνών εξετάζει όλους του υφιστάμενους φακέλους και προβαίνει σας κατάλληλες ενέργειες. Παράλληλα, μέχρι την έκδοση του προβλεπόμενου προεδρικού διατάγματος στο άρθρο 17, ορίζεται ρητά ότι το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής «Δαφνί», το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αττικής «Δρομοκαΐτειο» και το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης συνεχίζουν κανονικά τη λειτουργία τους ως προς τη θεραπεία των τελούντων υπό το καθεστώς του άρθρου 69 ΠΚ προσώπων. [...].

    Προκαταρκτικές παρατηρήσεις της CPT (ΕΠΒ) για τις ψυχιατρικές μονάδες που επισκέφθηκε στην Ελλάδα

    $
    0
    0

    Κατά το χρονικό διάστημα από 10/4 μέχρι 19/4/2018 πραγματοποιήθηκε στην Ελλάδα επίσκεψη αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Πρόληψη των Βασανιστηρίων και της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας CPT (EΠΒ), αποτελούμενη από τους Georg Høyer (επικεφαλής της αντιπροσωπείας), Alan Mitchell, Jari Pirjola, Ilvija Pūce, Olivera Vulić, υποστηριζόμενοι από τους Caterina Bolognese και Sebastian Rietz, μέλη της Γραμματείας της CPTκαι τον Andres Lehtmets, επικεφαλής του Κέντρου Ψυχιατρικής στο Κεντρικό Νοσοκομείο του Δυτικού Ταλίν της Εσθονίας.

    Συγκεκριμένα, η αντιπροσωπεία της CPTεπισκέφθηκε:

    α) Το ΨΝΑ «Δρομοκαΐτειο»,
    β)  τον Ψυχιατρικό Τομέα του ΓΝΑ «Ο ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ»,
    γ) τον Ψυχιατρικό Τομέα του ΓΝΑ «ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ»,
    δ) τον Ψυχιατρικό Τομέα του ΓΝΝΘΑ «ΣΩΤΗΡΙΑ»,
    ε) την ιδιωτική ψυχιατρική κλινική Θεραπευτήριο «ΑΘΗΝΑ» και,
    στ) το Ψυχιατρείο Κρατουμένων Κορυδαλλού.

    Στις προκαταρκτικές παρατηρήσεις των Georg Høyer και Jari Pirjola, σχετικά με τα ψυχιατρικά Τμήματα -που εδώ μας ενδιαφέρουν, επισημαίνονται ενδεικτικά, η στοργική στάση του προσωπικού προς τους ασθενείς και η χαλαρή ατμόσφαιρα, ειδικά στις εγκαταστάσεις που οι ασθενείς απολαμβάνουν λιγότερο περιορισμένο περιβάλλον, αν και η αντιπροσωπεία, όπως συμπληρώνει αμέσως πιο κάτω στις παρατηρήσεις, δέχθηκε μεμονωμένα παράπονα από ασθενείς για λεκτική κακοποίηση και απρεπή συμπεριφορά του προσωπικού. Ωστόσο στις παρατηρήσεις επισημαίνονται, επίσης, τα σοβαρά ευρήματα υπερβολικής χρήσης μηχανικών μέσων περιορισμού (καθηλώσεων), οι ακατάλληλες μέθοδοι περιορισμού, χωρίς καταγραφή τους και χωρίς να τηρούνται τα κατάλληλα μητρώα χρήσης μέτρων περιορισμού. Επισημαίνεται, ακόμη, ο συνωστισμός των ασθενών στα Γενικά Νοσοκομεία και, ιδίως, περιγράφεται η απαράδεκτη κατάσταση που επικρατεί στο Ψυχιατρικό Τμήμα του ΓΝΑ "ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΜΟΣ". Γίνεται και πάλι αναφορά στον απαράδεκτο τρόπο μεταφοράς των ασθενών από την αστυνομία με χειροπέδες και περιπολικά, ενώ επισημαίνεται πως θα πρέπει η μεταφορά να γίνεται, κατά κύριο λόγο, από προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται, τέλος, στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Κρατουμένων Κορυδαλλού και στα λεγόμενα "μπλέ"ή προστατευτικά υπόγεια κελιά, ενώ προτρέπει τις ελληνικές αρχές να τερματίσουν άμεσα την πρακτική αυτή

    Ειδικότερα, το απόσπασμα των προκαταρκτικών παρατηρήσεων των Georg Høyer και Jari Pirjola σχετικά με τις ψυχιατρικές εγκαταστάσεις, σε ελληνική μετάφραση, είναι το ακόλουθο:


    "[...]
    Ψυχιατρικές εγκαταστάσεις

    5. Η αντιπροσωπεία σημειώνει ως θετικό ότι, στις περισσότερες εγκαταστάσεις τις οποίες επισκέφθηκε, οι ασθενείς εκφράστηκαν με καλά λόγια για το προσωπικό, και ότι δεν αναφέρθηκε σχεδόν κανένας ισχυρισμός περί κακομεταχείρισης των ασθενών από το προσωπικό. Γενικότερα, η αντιπροσωπεία παρατήρησε μια στοργική στάση προς τους ασθενείς και μια χαλαρή ατμόσφαιρα, ειδικά στις εγκαταστάσεις εκείνες στις οποίες οι ασθενείς απολαμβάνουν γενικά ένα λιγότερο περιορισμένο περιβάλλον.
    Ωστόσο, η αντιπροσωπεία δέχτηκε κάποιους μεμονωμένους ισχυρισμούς για λεκτική κακοποίηση και απρεπή συμπεριφορά του προσωπικού. Θα πρέπει να δοθεί ένα σαφές μήνυμα στο προσωπικό ότι μια τέτοια συμπεριφορά είναι απαράδεκτη.

    6. Οι περισσότερες από τις εγκαταστάσεις, τις οποίες επισκέφθηκε η αντιπροσωπεία αντιμετωπίζουν σοβαρό πρόβλημα υποστελέχωσης. Το επίπεδο κινητοποίησης και η στοργική στάση που επέδειξε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης το προσωπικό, δεδομένης της πίεσης υπό την οποία βρίσκεται, είναι εντυπωσιακά.
    Στο παρόν πλαίσιο λιτότητας, θα πρέπει να δοθεί ιδιαίτερη προσοχή στη διαχείριση των πόρων: βασικές υπηρεσίες, όπως η φροντίδα των ευάλωτων ασθενών, δεν δύνανται να παρασχεθούν σωστά δεδομένης της σημερινής υποστελέχωσης.

    7.  Ένα από τα πλέον σοβαρά ευρήματα της επίσκεψης αφορά στην ευρέως διαδεδομένη πρακτική της  υπερβολικής χρήσης μηχανικών μέσων περιορισμού (καθηλώσεων). Ένας συνδυασμός παραγόντων έχει συμβάλει στη δημιουργία μιας κατάστασης που χρήζει επειγόντως διερεύνησης. Οι εν λόγω παράγοντες περιλαμβάνουν την υποστελέχωση, την έλλειψη κατάλληλης κατάρτισης σχετικά με τη χρήση μέτρων περιορισμού, την έλλειψη αυστηρών κριτηρίων για τη χρήση μέτρων περιορισμού σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, τις ακατάλληλες μεθόδους περιορισμού και την ανεπαρκή ή εντελώς απούσα καταγραφή της χρήσης μέτρων περιορισμού.

    Η αντιπροσωπεία διαπίστωσε ότι δεν τηρούνται κατάλληλα μητρώα για τη χρήση μέτρων περιορισμού στις εγκαταστάσεις που επισκέφθηκε .

    Η αντιπροσωπεία προτρέπει τις ελληνικές αρχές να προβούν σε διερεύνηση της χρήσης μηχανικών μέσων περιορισμού σε όλες τις  ψυχιατρικές εγκαταστάσεις, συμπεριλαμβανομένων και των ιδιωτικών ιδρυμάτων, με σκοπό την εναρμόνιση της πολιτικής και της πρακτικής με τα εξειδικευμένα πρότυπα της CPT. Η αντιπροσωπεία θα ήθελε να ενημερωθεί για τα μέτρα που έχουν ληφθεί για την διερεύνηση και τη βελτίωση της κατάστασης.

    8. Οποιαδήποτε επανεξέταση της πολιτικής και της πρακτικής σχετικά με τη χρήση μέτρων περιορισμού δεν θα πρέπει να γίνει εις βάρος των συνθηκών ανοιχτού καθεστώτος, οι οποίες είναι μία από τις θετικότερες πτυχές της κατάστασης που παρατηρείται σε αρκετές εγκαταστάσεις τις οποίες επισκέφθηκε η αντιπροσωπεία, ιδίως στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Δρομοκαΐτειο και στην Ψυχιατρική Μονάδα του Γενικού Νοσοκομείου «Σωτηρία». Αντιθέτως, η απουσία υπαίθριας άσκησης για τους ασθενείς που βρίσκονται στην Ψυχιατρική Μονάδα του Γενικού Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός», μερικοί από τους οποίους βρίσκονται εκεί για μήνες ή ακόμη και χρόνια, είναι απαράδεκτη. Η αντιπροσωπεία ζητά να διορθωθεί κατεπειγόντως η εν λόγω κατάσταση.

    9. Όσον αφορά στις υλικές συνθήκες, ο συνωστισμός  στο σύνολο των τριών ψυχιατρικών μονάδων Γενικών Νοσοκομείων που επισκέφθηκε η αντιπροσωπεία είχε ως αποτέλεσμα τη συστηματική τοποθέτηση κρεβατιών ασθενών στο διάδρομο για παρατεταμένες περιόδους.
    Συγκεκριμένα, στην Ψυχιατρική Μονάδα του Ευαγγελισμού ορισμένοι  κατάκοιτοι και/ή υπό περιορισμό ασθενείς βρίσκονται στο διάδρομο, κάποιοι από αυτούς με πάνες, οι οποίες αλλάζονται από το προσωπικό σε κοινή θέα. Αυτή η απαράδεκτη κατάσταση πρέπει να αντιμετωπιστεί επειγόντως.

    Η αντιπροσωπεία επικαλείται το άρθρο 8, παράγραφος 5 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης για την Πρόληψη της Απάνθρωπης ή Ταπεινωτικής Μεταχείρισης ή Τιμωρίας (η Σύμβαση) και καλεί τις ελληνικές αρχές να σταματήσουν άμεσα την πρακτική της τοποθέτησης  ανθρώπων που χρήζουν εντατικής φροντίδας και επίβλεψης στους διαδρόμους στην Ψυχιατρική Μονάδα του Γενικού Νοσοκομείου «Ευαγγελισμός». Οι ασθενείς που χρήζουν περιορισμού ή χρειάζονται βοήθεια σχετικά με τις ανάγκες τους στην υγιεινή θα πρέπει να φροντίζονται σε νοσοκομειακούς θαλάμους, υπό στενή παρακολούθηση από το προσωπικό, και υπό συνθήκες οι οποίες σέβονται την ιδιωτικότητα και την αξιοπρέπειά τους.

    10. Οι μεταφορές προσώπων από την αστυνομία σε ίδρυμα για ψυχιατρική αξιολόγηση παραμένουν ένα πρόβλημα, το οποίο έχει ήδη επισημανθεί από την Επιτροπή στο παρελθόν. Η αστυνομία δεν θα  πρέπει να αποτελεί τη βασική επιλογή για τη μεταφορά τέτοιων περιπτώσεων. Τα άτομα με ανάγκες υγειονομικής περίθαλψης πρέπει, κατά κύριο λόγο, να μεταφέρονται από προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης. Όπως επιβεβαιώνεται από συνεντεύξεις με ασθενείς,  με το προσωπικό υγειονομικής περίθαλψης αλλά και με τους ίδιους τους αστυνομικούς, η αστυνομία δεν είναι η κατάλληλη υπηρεσία για τη διεξαγωγή τέτοιων μεταφορών.  Στην αντιπροσωπεία αναφέρθηκε η συχνή χρήση στενών, επώδυνων χειροπέδων, μερικές φορές για παρατεταμένες μεταφορές, που διαρκούν πολλές ώρες, από απομακρυσμένες τοποθεσίες. Αναφέρθηκε επίσης ένας ισχυρισμός περί υπερβολικής χρήσης βίας από την αστυνομία κατά τη διάρκεια μιας τέτοιας μεταφοράς. Κατά την άποψη της αντιπροσωπείας, εναπόκειται στο Υπουργείο Υγείας να ηγηθεί προσπαθειών για την εξεύρεση μιας ανθρωπιστικής λύσης σε αυτό το πρόβλημα ως θέμα προτεραιότητας.

    11. Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, το Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Φυλακών Κορυδαλλού ήταν ακόμη αμιγώς υπό την ευθύνη του Υπουργείου Δικαιοσύνης, παρά τον νόμο του 2009 (Ν. 3772, άρθρο 13) ο οποίος προβλέπει την ενσωμάτωσή του στις ελληνικό εθνικό σύστημα υγείας. Η αντιπροσωπεία θα ήθελε να ενημερωθεί σχετικά με το χρονοδιάγραμμα της ολοκλήρωσης της μεταφοράς της ευθύνης για τις ιατρικές υπηρεσίες σε αυτή τη δομή.

    12. Κατά την άποψη της αντιπροσωπείας, η πρακτική της χρήσης των λεγόμενων «μπλε» ή προστατευτικών κελιών είναι εντελώς απαράδεκτη και πρέπει να σταματήσει άμεσα. Αυτά τα υπόγεια κελιά είναι ακατάλληλα για την παραμονή ατόμων για περισσότερο χρόνο από τον ελάχιστο που απαιτείται για την αντιμετώπιση μιας οξείας κατάστασης προκειμένου  να αποφευχθεί  ο αυτοτραυματισμός ή βλάβη τρίτων. Παρόλα αυτά, η αντιπροσωπεία παρατήρησε ότι ασθενείς τοποθετούνται στα κελιά αυτά για περιόδους αρκετών ημερών, εντελώς γυμνοί και χωρίς καμία επίβλεψη για ώρες, με αποτέλεσμα να ενεργούνται και να ουρούν μέσα στο κελί. 

    Η αντιπροσωπεία επικαλείται το άρθρο 8, παράγραφος 5 της Σύμβασης και προτρέπει τις ελληνικές αρχές να θέσουν άμεσα τέρμα στην τρέχουσα πρακτική της χρήσης των «μπλε» ή προστατευτικών κελιών στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο των Φυλακών Κορυδαλλού. Είναι εντελώς απαράδεκτο να τοποθετούνται άνθρωποι γυμνοί, χωρίς επίβλεψη, και για παρατεταμένες περιόδους, σε αυτά τα κελιά. Σύμφωνα με τα πρότυπα που ισχύουν για ένα κατάλληλο ψυχιατρικό νοσοκομείο, εάν υφίσταται ανάγκη απομόνωσης ασθενών για λόγους προστασίας, αυτό θα πρέπει να γίνεται για το συντομότερο δυνατό χρόνο που απαιτείται για την επίλυση της οξείας κατάστασης και, κατά το διάστημα αυτό, το άτομο θα πρέπει να παρακολουθείται μόνιμα από το προσωπικό.
    [...]"

    ________________
    Το πλήρες κείμενο των προκαταρκτικών παρατηρήσεων μπορείτε να διαβάσετε στην αγγλική γλώσσα εδώ.
    Viewing all 114 articles
    Browse latest View live